ప్రాంజలి ప్రభ - జగద్గురువులైన ఆదిశంకరులు....

ఓం శ్రీ రాం  -   ఓం శ్రీ రాం    ఓం శ్రీ రాం

ప్రాంజలి ప్రభ - జగద్గురువులైన ఆదిశంకరులు....

సర్వేజనా సుఖినోభవంతు

జగద్గురువులైన ఆదిశంకరులు.... “సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వమ్ | నిర్మోహత్వే నిశ్చలితత్వం నిశ్చలితత్వే జీవన్ముక్తిః ||” అని ఉపదేశించినారు. అంటే జీవన్ముక్తికి ప్రథమ సోపానము సత్సంగత్యము.. . ఆ సత్సంగత్యము పురాకృతపుణ్యము వలన కలుగును. . కనుక మనము ఎల్లప్పుడూ మంచివారితో ఉండి వారినుండి మంచిని గ్రహించి తరించాలి. దుష్టులకు ఎల్లప్పుడూ దూరముగా ఉండాలి. . మహనీయుడైన నారదుడు ఒకసారి శ్రీకృష్ణుని దర్శించుటకై వచ్చి దండప్రణామములు చేసి “భగవాన్! సత్సాంగత్యము యొక్క ఫలము దయచేసి వివరముగా చెప్పండి” అని కోరినాడు. జగద్గురువైన శ్రీకృష్ణుడు సత్సాంగత్య మహిమ అనుభవపూర్వకముగానే నారదునికి తెలియచేయాలని సంకల్పించి “నీవు తూర్పువైపుగా వెళితే ఒక పెంటకుప్ప కనిపిస్తుంది. అందులో ఉన్న పేడపురుగును సత్సాంగత్య మహిమేమని ప్రశ్నించు” అని చెప్పి జగన్మోహనముగా చిరునవ్వునవ్వాడు. పరమాత్మ ఆదేశానుసారమే చేశాడు నారదుడు. నరద మహర్షి ప్రశ్న అడిగాడోలేదో గిలగిలలాడూతూ ప్రాణాలు విడిచింది ఆ పేడపురుగు. ఇలా జరిగిందేమని దుఃఖిస్తూ శ్రీకృష్ణుని వద్దకు వచ్చి జరిగినదంతా విన్నవించుకొన్నాడు నారదుడు. జరిగినది విని జగన్నాటకసూత్రధారి ఇలా అన్నాడు “ఇప్పుడు పశ్చిమదిశగా వెళ్ళు. ఒక పాడుపడిన దేవాలయము అందులో నివసిస్తున్న పావురము కనిపిస్తాయి. నీ సందేహమును అది తీర్చగలదేమో చూడు”. వెంటనే బయలుదేరి పావురమును కలుసుకొని తన ప్రశ్నవేశాడు నారదుడు. అదేమి చిత్రమో ఆ కపోతము నారద మహర్షి పాదలమీద పడి ప్రాణాలు విడిచింది. “ఇది ఏమి వింత? ఇంకా ఎన్ని విధాల ఆ భగవంతుడు నన్ను పరీక్షించదలచాడో?” అని చింతిస్తూ శ్రీకృష్ణుని వద్దకు వచ్చి జరిగినది విన్నవించుకొన్నాడు. “అలా జరిగిందా నారదా? అయితే ఈ సారి ఉత్తర దిక్కుగా వెళ్ళు. అక్కడి సంస్థానములోని మహారాజుకు చక్కని మగశిశువును పుట్టాడు. నీ సందేహమును ఆ శిశువు తీర్చగలదు” అని చెప్పి చిరునవ్వులొలకబోసాడు లీలామానుషవిగ్రహుడైన నందనందనుడు. మొదటి రెండు మార్లు జరిగినది తలచుకొని కొంచెం సంకోచించాడు నారదుడు. సర్వజ్ఞుడైన స్వామి అది గమనించి “నారదా! నిర్భయముగా వెళ్ళు. ఈ సారి అంతా శుభమే జరుగుతుంది” అని ఆశీర్వదించాడు. వెంటనే నారదుడు బయలుదేరి ఆ శిశువు వద్దకు వచ్చి “ఓ పాపాయి! మహాత్ముల సాంగత్యము వలన కలిగే ప్రయోజనమేమిటి?” అని ప్రశ్నించాడు. నారదుడు ప్రశ్నించిన మరుక్షణం ఆ పసిపాప ఒక దేవతగా మారిపోయి భగవత్స్వరూపుడైన నారదునికి యథావిధిగా ప్రణమిల్లి ఆశ్చర్యముగా చూస్తున్న నారదునితో “దేవర్షి! అలా ఆశ్చర్య పోతున్నారేమిటి? పెంటకుప్పలోనున్న పేడపురుగును నేనే. అప్పుడు నా జన్మజన్మాంతరాల పుణ్యఫలము వలన అమోఘమైన మీ దర్శన భాగ్యము నాకు కలిగినది. మీవంటి దివ్యపురుషుల సందర్శన మాత్రముచే నాకు పావురము యొక్క జన్మ లభించినది. ఆ జన్మలో కూడా మీ దర్శనభాగ్యము లభించుటచే రాజపుత్రునిగా జన్మించినాను. మరల ఈ జన్మలో మీ దుర్లభ దర్శనము కలిగినందు వలన నాకు దైవత్వము లభించినది. మహాత్ముల సాంగత్యము యొక్క మహిమ ఇంతటిది!” అని అంటూ దేవలోకానికి వెళ్ళిపోయాడు.

ప్రాంజలి ప్రభ-సామెతలు

ఓం శ్రీ రాం    ఓం శ్రీ రాం    ఓం శ్రీ రాం 

సర్వే జనసుఖినోభవంతు


















సామెతలు
ఉ
1.ఉంగరాల చేతితో మొట్టేవాడు చెబితే వింటారు
2.ఉంచుకున్నవాడు మొగుడూ కాదు - పెంచుకున్నవాడు కొడుకూ కాదు
3. ఉంటే అమీరు - లేకుంటే పకీరు
4. ఉంటే ఉగాది - లేకుంటే శివరాత్రి
 
5.. ఉంటే ఊరు - పోతే పాడు
6. ఉంటే లిక్కి - పోతే కొడవలి
7. ఉండ ఇల్లు లేదు - పండ మంచం లేదు
8. ఉండమనలేక వూదర, పొమ్మనలేక పొగ పెత్తినట్లు
 
9. ఉండవే పెద్దమ్మా అంటే కుండ పుచ్చుకు నీళ్ళు తెస్తానందట
10. ఉండి చూడు వూరి అందం - నానాటికీ చూడు నా అందం అన్నట్లు
11. ఉండేది ఒక పిల్ల - వూరంతా మేనరికాలు
12. ఉండ్రాళ్ళ మీద భక్తా? విఘ్నేశ్వరుడి మీద భక్తా?
 
--((**))--

13. ఉండ్రాళ్ళూ ఒక పిండి వంటేనా? మేనత్త కొడుకూ ఒక మొగుడేనా?
14. ఉగ్గుతో నేర్చిన గుణం నుగ్గులతోగానీ పోదన్నట్లు
15. ఉచ్చగుంటలో చేపలు పట్టినట్లు
16. ఉట్టికి ఎగరలేనమ్మ స్వర్గానికి ఎగురుతానందట
 
17. ఉట్టికి నాలుగు చేరులు తెగినట్లు
18. ఉట్టిమీద కూడు - వూరిమీద నిద్ర
19. ఉడకవే ఉడకవే ఓ ఉల్లిగడ్డా! నీవెంత వుడికినా నీ కంపు పోదే!
20. ఉడకవే ఉడకవే ఉగాదిదాకా అంటే నాకేం పనిలేదు యేరువాక దాకా అందట
 
21. ఉడిగి ఉత్తరదిక్కు చేరినట్లు
22. ఉడుతా భక్తిగా ఉడుత ఊపులకు చింతకాయలు రాలుతాయా?
23. ఉడుము క్రొవ్వి పోలేరమ్మను పట్టుకొన్నట్లు 24. ఉత్త కుండకు వూపు లెక్కువ 
--((**))-

ఉత్తగొడ్డుకు అరుపు లెక్కువ
ఉత్తచేతులతో మూర వేసినట్లు
ఉత్తపుణ్యానికి మొత్తుకు చచ్చినట్లు
 
ఉత్తర ఉరిమి కురిసినా, త్రాచు తరిమి కరిచినా తిరుగులేదు
ఉత్తర జూచి ఎత్తర గంప
ఉత్తర పదును - ఉలవకు అదును
ఉత్తరపు వాకిలి యిల్లు వూరికే యిచ్చినా తీసుకోరాదు
 
ఉత్తరలో పూడ్చేకంటే గట్లమీద కూర్చుని ఏడ్వటం మేలు
ఉత్తరలో చల్లిన పైరు కత్తెరలో నరికిన కొయ్య
ఉత్తరాన మబ్బు పట్టితే వూరికే పోదు
ఉత్తరాయణం వచ్చింది ఉరి పెట్టుకో మన్నాడుట
 
ఉదయం ముద్దుల ఫలహారం - మధ్యాహ్నం కౌగిలి భోజనం - రాత్రికి అందాల విందులు అందట
ఉదర పోషణార్ధం బహుకృత వేషం
ఉద్దర అయితే వూళ్ళు కొంటారు, నగదు అయితే నశ్యంకూడా కొనరు
ఉద్దర అయితే నా కిద్దరన్నట్లు
ఉద్యోగం పురుష లక్షణం
 
ఉద్యోగం పురుష లక్షణం గదా! గొడ్డలి తేరా నిట్రాడు నరుకుదాం అన్నాడట
ఉద్యోగికి ఒక వూరనీ లేదు - ముష్టివానికి ఒక యిల్లనీ లేదు
ఉద్యోగానికి దూరభూమి లేదు
ఉన్న ఊరిలో ముష్టి అయినా పుట్టదు
 
ఉన్న వూరివాడికి కాటి భయం - పొరుగూరు వాడికి నీళ్ళ భయం
ఉన్న వూరూ - కన్న తల్లీ ఒక్కటే
ఉన్న వూరూ - మన్న ప్రజా
ఉన్నది ఉన్నట్లంటే వూరొచ్చి మీద పడింది
 
ఉన్నది ఒక కూతురు - వూరంతా అల్లుళ్ళు
ఉన్నది పోదు -లేనిది రాదు
ఉన్నదే మనిషికి పుష్టి - తిన్నదే గొడ్డుకి పుష్టి
ఉన్నదీ పోయె వుంచుకున్నదీ పోయె అన్నట్లు
 
ఉన్ననాడు ఉట్ల పండుగ - లేనినాడు లొట్లపండుగ
ఉన్న మాటంటే వున్నవూరు అచ్చిరాదుట
ఉన్నమాటంటే వులుకెక్కు వన్నట్లు
ఉన్నమాట అంటే వూరికే చేటు
 
ఉన్నమ్మ ఉన్నమ్మకే పెట్టే, లేనమ్మా ఉన్నమ్మకే పెట్టే
ఉన్నవాడు వూరికి పెద్ద - చచ్చినవాడు కాటికి పెద్ద
ఉపకారం అంటే వూళ్ళోంచి లేచిపోయినట్లు
ఉపకారానికి పోతే అపకారం జరిగినట్లు
 
ఉపదేశం లావు - ఆచరణ తక్కువ
ఉపాయం లేనివాడు ఉపవాసంతో చచ్చాడన్నట్లు
ఉపాయం లేనివాడ్ని ఊళ్ళోంచి వెళ్ళగొట్ట మన్నారు
ఉపాయవంతుడు ఊరికి నేస్తం
 
ఉపాయాలున్నవాడు ఊరిమీద బ్రతుకుతాడు
ఉప్పు ఊరగాయ కాదు
ఉప్పు తిన్నవాడు ఉపకారం చేస్తాడు
ఉప్పుతో తొమ్మిది, పప్పుతో పది అన్నట్లు
 
ఉప్పు మూటలు నీట ముంచినట్లు
ఉప్పు లేని కూర - పప్పు లేని పెండ్లి
ఉప్పు వేసి పొత్తు కలిపినట్లు
ఉభయ భ్రష్టత్వం - ఉప్పరి సన్యాసం అన్నట్లు
 
ఉమ్మడి పనికి బడుగు - సొంత పనికి పిడుగు
ఉమ్మడి బర్రె పుచ్చి చచ్చిందన్నట్లు
ఉమ్మడి బేరం, ఉమ్మడి సేద్యం యిద్దరికీ చేటు
ఉయ్యాలలో బిడ్డను పెట్టి వూరంతా వెదకినట్లు
 
ఉరిమిన మబ్బు కురవక మానదు
ఉరిమిన మబ్బు, తరిమిన పాము వూరికే పోవు
ఉలవకాని పొలం వూసరక్షేత్రం
ఉలవ చేను పెట్టే మగడు వూరకుండక ప్రత్తి చేను పెట్టి ప్రాణం మీదకు తెచ్చాడు
 
ఉలిపి కట్టె కేలరా వూళ్ళో పెత్తనాలు?
ఉల్లి వుంటే మల్లి కూడా వంటలక్కే
ఉల్లి ఉల్లే - మల్లి మల్లే
ఉల్లి ఊరినా మల్లి పూసినా మంచి నేలలోనే
 
ఉల్లి ఎంత ఉడికినా కంపు పోదు
ఉల్లి గడ్డంత కోడలు వస్తే స్మశానంలో వున్న అత్తగారు వులిక్కిపడిందట
ఉల్లి చేసిన మేలు తల్లి కూడా చేయదు
ఉల్లి తిన్న కోమటి నోరు మూసుకున్నట్లు
 
ఉల్లినీ తల్లినీ నమ్మి చెడినవారు లేరు
ఉల్లి పది తల్లుల పెట్టు
ఉల్లిపాయంత బలిజ వుంటే వూరంతా చెడుతుంది
ఉల్లిపాయపెట్టని కోమటి వూరంతా ధారపోసినట్లు
 
ఉల్లి మల్లెవుతుందా? వుంచుకున్నది పెళ్ళామవుతుందా?
ఉల్లి ముట్టనిదే వాసన రాదన్నట్లు
ఉసిరికాయలంత వుంటే వూరంతా ఏలవచ్చు
ఊకదంపుడు మాటలు
 
ఊకని దంపితే చియ్యం వస్తాయా?
ఊపిరి వుంటే ఉప్పుగల్లు అమ్ముకొని బ్రతకవచ్చు
ఊపిరి పట్టితే బొజ్జ నిండుతుందా?
ఊరంతా ఉత్తరం వైపు చూస్తే అక్కుపక్షి దక్షిణం వైపు చూస్తుందిట
 
ఊరంతా ఒక త్రోవ - వులిపికట్టెది ఇంకొక త్రోవ
ఊరంతా చుట్టాలే వుట్టి కట్టుకోను చోటు లేదు
ఊరంతా తిరిగి యింటి ముందుకు వచ్చి పెళ్ళాంబిడ్డలను తలచుకుని కాళ్ళు విరగబడ్డాడుట
ఊరంతా నాన్నకు లోకువ - నాన్న అమ్మకు లోకువ
 
ఊరంతా వడ్లెండ బెట్టుకుంటుంటే, నక్క తోక ఎండ బెట్టుకున్నదట
ఊరకరారు మహాత్ములు
ఊరపిచ్చుక మీద బ్రహ్మాస్త్రం వేసినట్లు
ఊరించి వూరించి బెల్లం పెట్టినట్లు
 
ఊరికళ వూరి గోడలే చెపుతాయి
ఊరికి వచ్చినమ్మ నీళ్ళకు రాదా?
ఊరికే పెట్టే అమ్మను నీ మొగుడితో పాటు పెట్టమన్నట్లు
ఊరికే కూర్చునేవాడికి వురిమినా వుత్తేజం రాదు
 
ఊరికి వస్తే మావాడింకొక డున్నాడన్నట్లు
ఊరి గబ్బు చాకలికి తెలుసు
ఊరి దగ్గరి చేనుకు అందరూ దొంగలే
ఊరినిండా అప్పులు - తలనిండా బొప్పెలు
 
ఊరి మీద వూరు పడ్డా కరణం మీద కాసు పడదు
ఊరి ముందర చేను - ఊళ్ళో వియ్యము అందిరావు
ఊరి ముందరి చేను వూరపిచ్చుకల పాలన్నట్లు
ఊరిలో కుంటి - అడవిలో లేడి
 
ఊరి వారి పసుపు - ఊరి వారికుంకుమ అన్నట్లు
ఊరి వారి వత్తి, వూరి వారి చమురు, వూగు దేముడా వూగు అన్నట్లు
ఊరుంటే మాదిగవాడ, మాలవాడ వుండవా?
ఊరు ఉసిరికాయంత - తగవు తాటికాయంత
 
ఊరుకు చేసిన వుపకారం - పీనుగుకు చేసిన శృంగారం ఒకటే
ఊరు పొమ్మంటోంది - కాడు రమ్మంటోంది
ఊరు మారినా పేరు మారదన్నట్లు
ఊళ్ళేలని వాడు రాజ్య మేలుతాడా?
 
ఊళ్ళో లేని మొగుడుకన్న - ఉపాదానమెత్తే మొగుడు మేలు
ఊళ్ళో యిల్లు లేదు - పొలంలో చేను లేదు
ఊళ్ళో పెళ్ళయితే కుక్కలకు హడావిడన్నట్లు
ఊళ్ళో ముద్ద - గుళ్ళో నిద్ర
 
ఊళ్ళో వియ్యం - ఇంట్లో కయ్యం
ఊళ్ళో వియ్యం కలతల నిలయం
ఊసరవెల్లిలాగా రంగులు మార్చినట్లు
ఊహ వూళ్ళేలుతుంటే - రాత రాళ్ళు మోస్తున్నదిట
 
ఋణము - వ్రణము ఒక్కటే
ఋణ శేషము, వ్రణశేషము, శత్రుశేషమూ వుండరాదు
ఋషీ మూలం, నదీ మూలం, స్త్రీమూలం విచారించరాదు
ఎంగిలాకులు ఎత్తమంటే లెక్క పెట్టినట్లు
ఎంగిలికి ఎగ్గు లేదు - తాగుబోతుకు సిగ్గు లేదు
ఎంచపోతే మంచమంతా కంతలే
ఎంచిన ఎరువేదంటే యజమాని పాదమే అన్నట్లు

ఎండా వాన కలిసివస్తే కుక్కా నక్కల పెళ్ళంట
ఎండు నేలమీద ఎండ్రకాయ కనబడితే వాన పడుతుంది
ఎంత వుంటేనేం తినేది అన్నమే, బంగారం కాదు
ఎంత తిన్నా పరగడుపే

ఎంత ఉప్పు తింటే అంత దాహం
ఎంత చెట్టుకు అంత గాలి
ఎంత తొండమున్నా దోమ ఏనుగు కాదు
ఎంత నేర్చినా, ఎంత జూచినా,ఎంత వారలైనా కాంతా దాసులే

ఎంత పెరిగినా గొర్రెకు బెత్తెడే తోక
ఎంత ప్రొద్దుండగా లేచినా సందు చివరే తెల్లవారినట్లు
ఎంత ప్రాప్తమో అంతే ఫలం
ఎంతమంచి గొల్లవాడికైనా వేపకాయంత వెర్రి వుండకపోదు

ఎంతయినా పరాయి సొమ్ము పరమాన్నమన్నట్లు
ఎంతవాడయినా ఆడదానికి లోకువే
ఎంత వాడయినా కాంతా దాసుడే
ఎంత వెలుగుకు అంత చీకటి

ఎంత సంపదో అంత ఆపద
ఎంత సంపాదించినా కూటికే - ఎంత బ్రతికినా కాటికే
ఎందరో మహానుభావులు, అందరికీ వందనాలు
ఎందుకు ఏడుస్తున్నావంటే, మొగుడు కొట్టబోయే దెబ్బలకందంట

ఎక్కడ వున్నావే గొంగళీ అంటే వేసిన చోటే వున్నానన్నదట
ఎక్కడయినా బావే గానీ వంగ తోట దగ్గర కాదు
ఎక్కడికి పోయినా ఏలినాటి శని తప్పదన్నట్లు
ఎక్కడికి పోయినా చేసుకున్న ఖర్మం ఎదురు వస్తుంది

ఎక్కడిదిరా ఈ పెత్తనమంటే - మూలనుంటే నెత్తినేసుకున్నానన్నాడట
ఎక్కడి నీరూ పల్లానికే పయనం
ఎక్కమంటే ఎద్దుకు కోపం - దిగమంటే కుంటికి కోపం
ఎక్కి కాయను చూసి, దిగివచ్చి రాయి రువ్వినట్లు

ఎక్కినవానికి ఏనుగు లొజ్జు
ఎక్కువగా తిన్న పొట్ట - ఏకులు పెట్టిన బుట్ట చిరుగవు
ఎక్కువ తెలివి ఏడ్పుల కారణం - తక్కువ తెలివి తన్నుల కారణం
ఎక్కువ వెల పెట్టి గుడ్డును, తక్కువ వెల పెట్టి గొడ్డును కొనరాదు

ఎగదీస్తే బ్రహ్మ హత్య - దిగదీస్తే గో హత్య
ఎగిరి పడే గొడ్డే మరి మానెడు మోస్తుంది
ఎగిరెగిరి దంచినా అంతే కూలి, ఎగరక దంచినా అంతే కూలి
ఎట్లాంటి కోమటికైనా నిమ్మకాయంత బంగారం వుంటుంది

ఎట్లా వచ్చిందో అట్లాగే పోతుంది
ఎడపిల్ల ఏరాలితో సమానం
ఎడమచేత్తో తెలియక చేసేది కుడిచేత్తో తెలిసి అనుభవించాలి
ఎడ్డెమంటే తెడ్డెమన్నట్లు

ఎత్తివచ్చిన కాపురానికి ఏ కాలూనినా ఒక్కటే
ఎత్తుకున్న బిడ్డ మొత్తుకున్నా దిగదు
ఎత్తుకు పైఎత్తు
ఎత్తుబారం మొత్తుకోళ్ళు

ఎత్తువారి బిడ్డ
ఎత్తెత్తి అడుగులేస్తే పుల్లాకుల మీద పడ్డాయట
ఎత్తేవాడుంటే ఏకులబుట్టా బరువే
ఎద పొంగుతోంది - నా వన్నెలు చిన్నెలు చూడమన్నదట
ఎదురు అన్నది మాట - ఎదాన పెట్టింది వాత

ఎదుట ఉన్నవాడు పెళ్ళికొడుకు
ఎదుట లేకుంటే ఎదలో వుండదు
ఎదురింట్లో పొయ్యి మండితే తన పొయ్యిలో నీళ్ళు పోసుకున్నట్లు
ఎదురుగుండా అద్దముంటే వెక్కిరించుకో బుద్ధి

ఎదురు తిరిగిన కుక్క, ఏదుపంది ఒక్కటే
ఎదురు పడిన వాడే నా మొగుడు అన్నట్లు
ఎద్దు ఎండకు లాగు - దున్న నీడకు లాగు
ఎద్దుకు, ఎనుబోతుకు లంకె వేసినట్లు

ఎద్దుకేమి తెలుసు అటుకుల రుచి?
ఎద్దు కొద్దీ సేద్యం - చద్ది కొద్దీ పయనం
ఎద్దు క్రొవ్వి ఆబోతుపై రంకె వేసినట్లు
ఎద్దుగా కలకాలం బ్రతికేకంటే ఆబోతుగా ఆరు నెలలు బ్రతికితే చాలు

ఎద్దును అడిగా గంట కట్టేది?
ఎద్దున్నవాడి సేద్యం చూడు - మంది వున్నవాడి బలం చూడు
ఎద్దు పుండు కాకికి ముద్దా?
ఎద్దు బీదదయితే చేను బీద

ఎద్దు మంచిదయితే సంత కెందుకు వెళుతుందిట?
ఎద్దులా ఉన్నావు పని చేయలేవా?
ఎద్దులా తిని మొద్దులా నిద్ర పోయినట్లు
ఎద్దువలె కుక్కను పెంచి తానే మొరిగినట్లు

ఎద్దు లేని సేద్యం చద్ది లేని పయనం
ఎన్నడూ దొరకనమ్మకు ఏగానీ దొరికితే ముడిమీద ముడి ఏడు ముళ్ళు వేసిందట
ఎన్నాళ్ళున్నా అత్తారింటికి పోకతప్పదు
ఎన్ని పుటాలు పెట్టినా పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ధి పోదు

ఎన్ని విద్యలయినా కుల విద్యకు సాటిరావు
ఎన్నో వ్రణాలు కోసానుగానీ, నా వ్రణమంత బాధలేదు అన్నాడట
ఎముకలేని నాలుక ఎట్లా త్రిప్పినా తిరుగుతుంది
ఎముక లేని నాలుక ఏమయినా పలుకుతుంది

ఎరగని ఊళ్ళో మొరగని కుక్క
ఎరువుసొమ్ములు బరువుచేటు - తియ్యా పెట్టా తీపులచేటు - అందులో ఒకటి పోతే అప్పుల చేటు
ఎరువు వుంటే వెఱ్ఱివాడూ సేద్యగాడే
ఎరువు పెట్టిన చేను - ఏలుబడి అయిన కోడలు

ఎరువు లేని చేను - వేగంలేని ఏరూ ఒకటే
ఎరువు లేని పైరు - పరువు లేని వూరూ ఒక్కటే
ఎఱను వేసి చేపను పట్టినట్లు
ఎఱుక పిడికెడు ధనము

ఎఱ్ఱ కోమటినీ నల్ల బ్రాహ్మడినీ నమ్మరాదు
ఎఱ్ఱభూమి పంట ఒకనాటి మాట
ఎలుకమీద కోపంతో ఇంటికి నిప్పంటించుకొన్నట్లు
ఎల్లయ్యకు ఎడ్లు లేవు, మల్లయ్యకు బండ్లు లేవు తెల్లవార్లూ బాడుగ తోలారుట

ఎవడి కంపు వాడికింపు
ఎవడి నోటికంపు వాడికి తెలియదు
ఎవడు త్రవ్వుకున్న గోతిలో వాడే పడతాడు
ఎవరి ఏడుపు వాళ్ళకే తగులుతుంది

ఎవరి పిచ్చి వారికి ఆనందం
ఎవరికి పుట్టిన బిడ్డరా ఎక్కి ఎక్కి ఏడ్వటానికి?
ఎవరికి పెట్టావే దండమంటే మీలో బుద్ధిహీనుడికి అన్నదట
ఎవరికి వారే యమునాతీరే

ఎవరి పాపాన వాళ్ళే పోతారన్నట్లు
ఎవరి ప్రాణం వారికి తీపి
ఎవరి బిడ్డ వారికి ముద్దు
ఎవరి ముడ్డి క్రిందకి నీళ్ళు వస్తే వాళ్ళే లేస్తారు

ఎవరూ లేకపోతే అక్క మొగుడే దిక్కు
ఎసట్లో గింజలన్నీ పట్టి చూడాలా?
ఏ ఆకు రాలినా ఈతాకు రాలదు
ఏ ఎండకా గొడుగు పట్టినట్లు

ఏకాంతంలో కాంతా కలాపాలే ముద్దన్నట్లు
ఏ కర్రకు నిప్పంటుకుంటే ఆ కర్రే కాలుతుంది
ఏకాదశి ఇంటికి శివరాత్రి వెళ్ళినట్లు
ఏ కాలు జారినా పిర్రకే మోసం

ఏకుతో తాకితే మోకుతో కొడతారు
ఏకులాగ వచ్చి మేకులాగా అయినట్లు
ఏ గాలికా చాప యెత్తినట్లు
ఏ గుంటనీరు ఆ గుంటకేనన్నట్లు

ఏ గూటి చిలక ఆ గూటి పలుకు పలుకుతుంది
ఏ గూటి పక్షి ఆ గూటికే
ఏ గ్రహం పట్టినా ఆగ్రహం పట్టరాదు
ఏ చెట్టూ లేనిచోట ఆముదపుచెట్టు మహావృక్షం

ఏటవతల యిచ్చేకన్నా యేట్లో పారేయటం ఉత్తమం
ఏటి ఈతకు లంక మేత సరి
ఏటి వొడ్డు చేను ఏరు వస్తే ఉంటుందా?
ఏటి వొడ్డు చేనుకు మాటిమాటికీ భయం

ఏటికి ఎదురీదినట్లు
ఏటికి లాగితే కోటికీ - కోటికి లాగితే ఏటికీ అన్నట్లు
ఏటిగట్టు దాని మాట యెన్నడూ నమ్మరాదు
ఏటిముందర - కూటిముందర తడవ సెయ్యకు

ఏటివంక లెవరు తీరుస్తారు?
ఏటివరద - నోటిదురద రెండూ ఒక్కటే
ఏటుకు ఏటు - మాటకు మాట
ఏట్లో పారే నీరు యెవరు త్రాగితేనేం?

ఏట్లో వేసినా యెంచి వేయాలి
ఏడవగలిగితే ఏడ్చేకొద్దీ వ్యవసాయం
ఏడవనేరిస్తేనే వ్యవసాయం
ఏడ్చి ముఖం కడుక్కున్నట్లు

ఏడు కురచలు చూచి యెద్దు కొనాలి
ఏడుపులో ఏడుపు
ఏడుపులో ఎడమ చేయి అన్నట్లు
ఏడు మాటలు మాట్లాడినా ఏడడుగులు నడిచినా గుణం తెలుస్తుంది

ఏడు మెతుకులు కతికితే ఏనుగంత బలం
ఏడుస్తూ ఏరువాక సాగిస్తే కాడీ, మోకూ దొంగలు యెత్తుకుపోయారట
ఏడ్చేదాని ఎడమచేతి క్రిందా, కుట్టేదాని కుడిచేతి క్రిందా కూర్చోరాదన్నట్లు
ఏడ్చేదాని మొగుడు వస్తే నా మొగుడూ వస్తాడు అన్నట్లు

ఏడ్చేవాడిని చూచి నవ్వినట్లు
ఏతాము పాటకు ఎదురుపాట లేదు
ఏ దారి అంటే గోదారి అన్నట్లు
ఏదుంతిన్నా ఏకాదశే పందుంతిన్నా పరగడుపే

ఏ దేముడు వరమిచ్చినా మొగుడు లేందే పిల్లలు పుట్టరు
ఏనుగంత తండ్రి ఉండే కంటే ఎలుకంత తల్లి మేలు
ఏనుగుకు వెలక్కాయలు లొటలొట
ఏనుగు తొండమూ తిరుగుబోతు ముండ వూరుకోవు

ఏనుగు దాహానికి చూరునీళ్ళా?
ఏనుగు నిచ్చి అంకుశం దాచుకున్నట్లు
ఏనుగును చూచి కుక్కలు మొరిగినట్లు
ఏనుగు బ్రతికినా వెయ్యే చచ్చినా వెయ్యే

ఏనుగుమీద ఈగ వాలినట్లు
ఏనుగులు తినేవాడికి పీనుగుల పిండాకూడా!
ఏనుగులే గాలికి కొట్టుకు పోతుంటే, పుల్లాకు నా సంగతేమిటి అన్నదట
ఏ పని చేసినా పొయ్యిలో ఏకులు దాచుకున్నట్లే

ఏ పాటు తప్పినా సాపాటు తప్పదు
ఏ పుట్టలో ఏ పాముందో?
ఏ పూజ తప్పినా పొట్టపూజ తప్పదు
ఏబ్రాసికి పనెక్కువ - లోభికి ఖర్చెక్కువ

ఏ మందలో పట్టినా, మన మందలో ఈనితే సరి
ఏమి చేసుకుని బ్రతకనమ్మా అంటే నోరు చేసుకుని బ్రతకమన్నట్లు
ఏమి చేస్తున్నావురా అంటే పారబోసి యెత్తుతున్నా అన్నాట్ట
ఏమీ ఎరుగని పిల్ల మామను మరిగిందట

ఏమీ ఎరుగని వాడు చీరముడి, పోకముడి విప్పి ఆశ్చర్యంగా చూసాడట
ఏమీ తోచనమ్మ తోటికోడలు పుట్టింటికి పోయిందట
ఏమీ లేకపోతే మూట విప్పి మళ్ళీ కట్టమన్నట్లు
ఏమీ లేనమ్మకు యేడ్పులే శరణ్యం

ఏమీ లేనివానికి ఏతులు లావు - స్వాములవారికి జడలు లావు
ఎముకలు విరిగేటట్లు పనిచేస్తే దంతాలు అరిగేటట్లు తినవచ్చు
ఏరా బడాయిబావా అంటే ఏమే గుడ్డి కంటి మరదలా అన్నాడట
ఏ రాయి అయితేనేమి పండ్లూడ గొట్టుకోవటానికి!

ఏ రేవుకు వెళ్ళినా ముళ్ళపరిగే దొరికిందన్నట్లు
ఏరు యెన్ని వంకలు పోయినా కలిసేది సముద్రంలోనే
ఏరు యెంతపారినా కుక్కకు గతుకునీళ్ళే
ఏరు ఏడామడలదూరం వుండగానే చీరవిప్పి చంకలో పెట్టుకున్నదట

ఏరు దాటి తెప్ప తగలేసినట్లు
ఏరు పోయిందే పోక - యేలిక చెప్పిందే తీర్పు
ఏరు ముందా? ఏకాదశి ముందా?
ఏరు మూరెడు తీస్తే - కొలను బారెడు తీస్తుంది

ఏలటానికి వూళ్ళు లేకపోవచ్చుకానీ బిచ్చమెత్తుకు తినటానికి వూళ్ళే లేవా?
ఏలేవాడి యెద్దు పోతేనేం - కాచేవాడి కన్ను పోతేనేం?
ఏళ్ళు యెగసన - బుద్ధి దిగసన
ఏవాడ చిలుక ఆవాడ పలుకు పలుకుతుంది

ఏ వేషం వేస్తేనేం? గ్రాస మొస్తుంది గదా!
ఏ వేషం వచ్చినా దివిటీ వానికే చేటు
ఐదు నిముషాల సుఖానికి మరుజన్మ నెత్తాలి అందిట
 ఐశ్వర్య దేవత హలంలోనే వుంది
ఐశ్వర్యానికి అంతం లేదు - దారిద్ర్యానికి మొదలూలేదు

కంగారులో హడావుడి అన్నట్లు
కంచం, చెంబు బయటపారేసి రాయి రప్ప లోపల వేసుకున్నట్లు
కంచం పొత్తేగానీ, మంచం పొత్తు లేదు
కంచానికి ఒక్కడు - మంచానికి యిద్దరు
 
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
కంచె మంచిది కాకపోతే చేను కొల్లబోతుంది
కంచెమీద పడ్డ గుడ్డను మెల్లగా తీయాలి
కంచెలేని చేను, తల్లిలేని బిడ్డ ఒక్కటే
 
కంచె వేసినదే కమతమన్నట్లు
కంచే చేనుమేస్తే కాపేమి చేయగలడు?
కంటికింపైతే నోటికీ యింపే
కంటికి తగిలే పుల్లను - కాలికి తగిలే పుల్లను కనిపెట్టి తిరగాలి
 
కంటికి రెప్ప దూరమా?
కంటికి రెప్ప - కాలికి చెప్పు
కంటివంటి ప్రకాశం లేదు - మంటివంటి ఆధారం లేదు
కండలేనివానికే గండం
 
కందం చెప్పినవాడు కవి - పందిని పొడిచినవాడు బంటు
కందకు లేదు, చేమకు లేదు, తోటకూర కెందుకు దురద?
కందకు లేని దురద కత్తిపీట కెందుకు?
కంది పండితే కరువు తీరుతుంది
 
కంప తొడుగు ఈడ్చినట్లు
కంపలో పడ్డ గొడ్డువలె
కంబళిలో తింటూ బొచ్చు ఏరినట్లు
కంసాలింటికెడితే బంగారమంటదుగానీ, కుమ్మరింటికెడితేమాత్రం మట్టి అంటుకుంటుంది
 
కంసాలికూడు కాకులు కూడా ముట్టవు
కంసాలి బర్రెనమ్ముతున్నాడు, లోపల లక్కవుందేమో చూడరా అన్నట్లు
కంసాలి దొంగతనం కంసాలికే తెలుస్తుంది
కక్కినకుక్క వద్దకూ కన్నకుక్క వద్దకూ కానివాణ్ణయినా పంపరాదు
కక్కిన కూటికి ఆశించినట్లు
 
కక్కుర్తి మొగుడు పెళ్ళాం కడుపునొప్పి బాధ ఎరుగడు
కక్కుర్తి పడ్డా కడుపు నిండాలి
కక్కొచ్చినా కల్యాణమొచ్చినా ఆగవు
కటికవానికి కత్తి అందించినట్లు
 
కట్టని నోరూ, కట్టలేని నదీ ప్రమాదకరం
కట్టిన యింటికి వంకలు చెప్పేవారు మెండు
కట్టిన యిల్లు - పెట్టిన పొయ్యి
కట్టిన వారు ఒకరైతే కాపురం చేసేవారు ఇంకొకరు
 
కట్టినవాని కొక యిల్లయితే అద్దెకున్న వానికి అన్నీ యిళ్ళే
కట్టుకొన్న పెండ్లామే చేయాలి - కన్నతల్లే చేయాలి
కట్టుకొన్న మగడు - పెట్టెనున్న నగలు
కట్టుకొన్న వాడికంటే వుంచుకున్న వాడి మీదే ప్రేమ ఎక్కువ
 
కట్టు లేని ఊరు - గట్టు లేని చెరువు
కట్టెవంకర పొయ్యే తీరుస్తుంది
కట్టేవి కాషాయాలు - చేసేవి దొమ్మరి పనులు
కడగా పోయే శనీశ్వరుడా మా యింటిదాకా వచ్చి పొమ్మన్నట్లు
 
కడచిన దానికి వగచుట యేల?
కడవంత గుమ్మడికాయ అయినా కత్తిపీటకు లోకువే
కడివెడు పాలలో ఒక్క ఉప్పుకల్లు
కడుపా కళ్ళేపల్లి చెరువా?
 
కడుపా - చెరువా?
కడుపుకు పెట్టిందే కన్నతల్లి
కడుపు కూటికేడిస్తే - కొప్పు పూలకేడ్చిందట
కడుపు చించుకుంటే కాళ్ళ మీద పడుతుంది
 
కడుపు చించుకున్నా గారడీ విద్యే అన్నట్లు
కడుపు నొప్పికి కంట్లో కలికం పెట్టినట్లు
కడుపు నిండితే గారెలు వగరు
కడుపుతో ఉన్నమ్మ కనక మానదు - వండుకున్నమ్మ తినక మానదు
 
కడుపున పుట్టిన బిడ్డ - కొంగున కట్టిన రూక ఆదుకుంటాయి
కడుపు నిండిన బేరాలు - కడుపు నిండిన మాటలు
కడుపు మంట
కడుపులో ఎట్లా వుంటే కాపురమట్లా వుంటుంది
 
కడుపులో చల్ల కదలకుండా
కడుపులోని మంట కానరాని మంట
కడుపులో లేని ప్రేమ కౌగిలించుకుంటే వస్తుందా?
కడుపులో లేని శాంతి కౌగిలింతలో దొరుకుతుందా?
 
కడుపు వస్తే కనే తీరాలి
కడుపే కైలాసం - యిల్లే వైకుంఠం
కతికితే అతకదు
కత్తి తలగడకాదు - కల నిజం కాదు
 
కత్తిపోటు తప్పినా కలం పోటు తప్పదు
కత్తిమీద సాము
కత్తు కలిస్తే పొత్తు నిలుస్తుంది
కత్తెరలో వాన కనకపు పంట
 
కథ అడ్డం తిరిగింది
కథ కంచికీ - మన మింటికీ
కథకు కాళ్ళు లేవు - ముంతకు చెవులు లేవు
కదిపితే కందిరీగల తుట్టె
 
కదిలిస్తే కంపు
కదిలిస్తే గచ్చపొద
కని గ్రుడ్డి, విని చెవుడు
కనిపెంచిననాడు కొడుకులుగానీ, కోడళ్ళు వచ్చాక కొడుకులా?
 
కనుమునాడు కాకి అయినా కదలదు
కనుమునాడు కాకి గూడా మునుగుతుంది
కనుమునాడు మినుము కొరకాలి
కన్నతల్లికి కడుపుకు పెడితే, పినతల్లికి పిర్రకాలిందట
 
కన్నతల్లికైనా మరుగుండాలి
కన్నమ్మకే పొగరు - ఉన్నమ్మకే పొగరు
కన్నామేగానీ, కడుపులో పెట్టుకుంటామా?
కన్ను ఎరుగకున్న కడుపు ఎరుగుతుంది
 
కన్ను గుడ్డిదయితే కడుపు గుడ్డిదా?
కన్ను చూచి కాటుక - పిర్ర చూచి పీట
కన్ను చూచిన దానిని నమ్ము - చెవి విన్నదానిని నమ్ము
కన్ను పోయేంత కాటుక ఎందుకు?
 
కన్ను ఎర్రబడ్డా, మిన్నెర్రబడ్డా కారక మానవు
కన్నూ మనదే - వేలూ మనదే అని పొడుచుకుంటామా?
కన్నె నిచ్చినవాణ్నీ, కన్ను యిచ్చినవాణ్నీ కడవరకూ మరువరాదు
కన్నొకటి లేదు గానీ కాంతుడు కాడా?
 
కన్యలో చల్లితే ఊదుకుని తినటానికయినా ఉండవు
కపటము బయట దేవుడు - ఇంట్లో దయ్యము
కప్పకాటు - బాపనపోటు లేవు
కప్పలు కూస్తే వర్షం పడుతుంది
 
కప్పి పెట్టుకుంటే కంపు కొట్టదా?
కమ్మ అండ గాదు - తుమ్మ నీడ కాదు
కమ్మకు వరస లేదు - కప్పకు తోక లేదు
కమ్మగుట్టు గడప దాటదు
 
కమ్మని రోగాలూ, తియ్యని మందులూ వుంటాయా
కమ్మనీ, తుమ్మనీ నమ్మరాదు
కమ్మరి వీధిలో సూదులమ్మినట్లు
కయ్యానికైనా, వియ్యానికైనా సమవుజ్జీ కావాలి
 
కరక్కాయ - కన్నతల్లి
కరణం, కాపూ నా ప్రక్కనుంటే కొట్టరా మొగుడా ఎట్లా కొడతావో చూస్తా అందట
కరణంతో కంటు కాటికి పోయినా తప్పదు
కరణం సాధువూ కాడు - కాకి తెలుపూ కాదు
 
కరణానికీ కాపుకీ జత - ఉలికీ గూటానికీ జత
కరణానికి తిట్టు దోషం - చాకలికి ముట్టు దోషం లేదు
కరణాన్ని, కంసాలిని కాటికి పోయినా నమ్మరాదు
కరణాలూ కాపులూ ఏకమయితే కాకులు కూడా ఎగురలేవు
 
కరవమంటే కప్పకు కోపం - విడవమంటే పాముకు కోపం
కరువుకు దాసరులైతే పదాలెక్కడ వస్తాయి?
కరివేపాకు కోసేవాడే వాడినట్లు
కరువుకాలంలో ఒల్లనివాడు పంటకాలంలో పంపమని వచ్చాడట
 
కరువుకు గ్రహణాలు మెండు
కరువునాటి కష్టాలుండవు గానీ కష్టాలనాటి మాటలుంటాయి
కరువులో అధికమాసం అన్నట్లు
కరువు మానుప పంట - మిడతల మానప పంట
 
కరువులో అరువు అన్నట్లు
కరువులో కవల పిల్లలు
కర్మ ఛండాలుని కంటే - జాతి ఛండాలుడు మేలు
కర్మకి అంతం లేదు
 
కర్కాటకం చిందిస్తే కాటకముండదు
కర్కాటకం కురిస్తే కాడిమోకు తడవదు
కర్ణుడు లేని భారతం - శొంఠి లేని కషాయం ఒక్కటే
కర్ణునితో భారతం సరి - కార్తీకంతో వానలు సరి
 
కర్ర చేత లేని వాణ్ణి గొర్రె కూడా కరుస్తుంది
కర్ర విరగకుండా - పాము చావకుండా
కర్రు అరిగితేనే కాపు బ్రతుకు
కలకాలం ఆపదలు కాపురముంటాయా?
 
కలకాలపు దొంగ ఒకరోజు దొరుకుతాడు
కల్పవృక్షాన్ని కాఫీపొడి అడిగినట్లు
కలల అలజడి కవ్వింతల రాజ్యం అన్నట్లు
కలలో జరిగింది ఇలలో జరగదు
 
కలలో భోగం కలతోటే సరి
కలవారింటి ఆడపడుచుకు కాకరకాయ కానరాదు
కల్ల పసిడికి కాంతి మెండు
కలిగినదంతా కడుపు కోసమే - ఎంత పెంచినా కాటి కోసమే
 
కలిగిన వారికి అందరూ చుట్టాలే
కలిగినమ్మ గాదె తీసేటప్పటికి లేనమ్మ ప్రాణం పోయిందట
కలిగినమ్మ రంకు - కాషాయ బొంకు ఒక్కటే
కలిపి కొట్టరా కావేటి రంగా!
 
కలిమి ఉన్నంత సేపే బలగము
కలిమికి పొంగరాదు - లేమికి క్రుంగరాదు
కలిమి గలవాడే కులము గలవాడు
కలిమిగల లోభికన్నా పేద మేలు
 
కలిమి లేములు కావడి కుండలు
కలిసొచ్చే కాలానికి కుందేలు వంటింట్లోకి వస్తుంది
కలిసొచ్చే కాలానికి నడిచొచ్చే పిల్లలు
కలుపు తీయని మడి - దేవుడు లేని గుడి
 
కలుపు తీయనివారికి కసువే మిగుల్తుంది
కల్యాణానికి ఒకరు వొస్తే కన్నం వేయటానికి ఇంకొకరొస్తారు
కళ్ళలో నీటిని తుడవగలంగానీ కడుపులో బాధ తుడవలేం
కళ్ళు ఆర్పే అమ్మ ఇళ్ళు ఆర్పుతుంది
 
కళ్ళు ఉంటేనే కాటుక
కళ్ళు కళ్ళు సై అంటే కౌగిళ్ళే మల్లెపందిరి అన్నట్లు
కళ్ళు కావాలంటాయి - కడుపు వద్దంటుంది
కళ్ళు నెత్తి కొచ్చినట్లు
 
కళ్ళు పెద్దవి - కడుపు చిన్నది
కళ్ళుపోయిన తర్వాత సూర్యనమస్కారాలు చేసినట్లు
కళ్ళెం - పళ్ళెం పెద్దవిగా ఉండాలి
కవికీ - కంసాలికీ సీసం తేలిక
 
కవితకు మెప్పు - కాంతకు కొప్పు అందం
కవ్వింతల అల్లరికి కౌగిలింతల ఖైదు
కష్టపడి ఇల్లు కట్టి, కల్లుతాగి తగలబెట్టినట్లు
కష్టపడి సుఖపడమన్నారు
 
కష్ట సంపాదన - యిష్ట భోజనం
కష్టాలు కలకాలం కాపురం ఉండవు
కష్టే ఫలి
కసిపోనమ్మ మసి పూసుకున్నదట
 
కాంతా కనకాలే కయ్యాలకి మూలాలు
కాకి అరిస్తే చుట్టాలు వస్తారు
కాకి అరిస్తే భయపడి పక్కింటాయన్ని కౌగలించుకున్నదట
కాకి గూటిలో కోయిల పిల్లలాగా
 
కాకిపిల్ల కాకికి ముద్దు
కాకి ముక్కుకు దొండపండు
కాకులను కొట్టి, గ్రద్దలకు వేసినట్లు
కాకుల మధ్య కోయిల లాగా
 
కాకై కలకాలం మన్నేకంటే - హంసై ఆరునెలలున్నా చాలు
కాగల కార్యం గంధర్వులే తీర్చారన్నట్లు
కాచిన చెట్టుకే రాళ్ళ దెబ్బలు
కాటికి కాళ్ళు చాచినా కుటిలత్వం పోలేదు
 
కాటికి పోయినా కరణాన్ని నమ్మరాదు
కాటికి పోయినా కాసు తప్పదు
కాటిదగ్గర మాటలు కూటి దగ్గర వుండవు
కాటుక కళ్ళ వాడూ - కళ్ళార్పు వాడూ కొంపలు ముంచుతారు
 
కాడిక్రిందకు వచ్చిన గొడ్డు - చేతికంది వచ్చిన బిడ్డ
కాడిని మోసేవాడికి తెలుస్తుంది బరువు
కాని కాలానికి కర్రే పామై కరుస్తుంది
కాని కూడు తిన్నా కడుపు నిండాలి
 
కాని పనికి కష్టం మొండు
కానీకి కొబ్బరికాయ యిస్తారని కాశీదాకా పోయినట్లు
కాకున్నది కాక మానదు
కాపు - కరణం ఏకమయితే నీళ్ళు కూడా దొరకవు
 
కాపుకు విశ్వాసం లేదు - కందికి చమురు లేదు
కాపు బీదైతే కళ్ళం బీద
కాపురం గుట్టు - రోగం రట్టు
కాపురం చేసే కళ కాలు త్రొక్కేవేళే తెలుస్తుంది
 
కాపుల కష్టం - భూపుల సంపద
కాపుల చదువులు కాసుల నష్టం - బాపల సేద్యం భత్యం నష్టం
కాపుల జాతకాలు కరణాల కెరుక
కామానికి సిగ్గూ లజ్జా లేవు
 
కామానికి కండ్లు లేవు
కామి గాక మోక్షగామి కాలేడు
కాముని పట్నంలో కౌగిలి కట్నాలన్నట్లు
కామెర్ల రోగికి లోకం అంతా పచ్చగానే కనిపిస్తుంది
 
కాయని కడుపూ - కాయని చెట్టూ
కాయలో పత్తి కాయలో ఉండగానే సోమన్నకు ఆరుమూరలు నాకు పదిమూరలు అన్నట్లు
కారణం లేకుండా కార్యం పుట్టదు
కారాని కాలానికి రారాని పాట్లు
 
కారుచిచ్చుకు గాలి తోడైనట్లు
కార్యం అయ్యేదాకా తలవంచుకుంటే, కలకాలం తలెత్తుకు తిరగవచ్చు
కార్తీక మాసాన కడవలు కడిగే పొద్దుండదు
కార్తె ముందు ఉరిమినా, కార్యం ముందు వదరినా చెడుతాయి
 
కాలం గడిచి పోతుంది - మాట నిలిచిపోతుంది
కాలం తప్పిననాడు పై బట్టే పామై కరుస్తుంది
కాలం వచ్చి చిక్కింది గానీ లేడికి కాళ్ళు లేక కాదు
కాలమొక్కరీతిగా గడిపిన వాడే గడిచి బ్రతికిన వాడు
 
కాలికి చుట్టుకున్న పాము కరవక మానదు
కాలికి దూరమయితే కన్నుకు దూరమా?
కాలికి రాని చెప్పును కడగా వుంచమన్నారు
కాలికి వేస్తే మెడకు - మెడకు వేస్తే కాలికి
 
కాలికి బలపం కట్టుకు తిరిగినట్లు
కాలిది తీసి నెత్తికి రాచుకున్నట్లు
కాలు కాలిన పిల్లి వలె
కాలూ, చెయ్యి ఉన్నంతకాలం కాలం గడుస్తుంది
 
కాలు జారితే తీసుకోగలం - నోరు జారితే తీసుకోలేం
కాలు తడవకుండా సముద్రం దాటొచ్చుగానీ కన్ను తడవకుండా జీవితం దాటలేం
కాలు త్రొక్కిన వేళ - కంకణం కట్టినవేళ
కాలు నొచ్చినా, కన్ను నొచ్చినా చేసేవాళ్ళు కావాలి
 
కాలే గుడిసెకు పీకే వాసమే లాభం
కావలసినవన్నీ తాకట్టు పెడతా స్వంతం చేసుకుంటావా అందిట
కాళ్ళ తంతే పెరిగేది పుచ్చకాయ - కుళ్ళేది గుమ్మడి కాయ
కాళ్ళ దగ్గరకు వచ్చిన బేరం కాశీకి వెళ్ళినా దొరకదు
 
కాళిదాసు కవిత్వం కొంత - నా పైత్యం కొంత అన్నట్లు
కాశీకి పోయి కొంగ పియ్య తెచ్చినట్లు
కాశీకి పోయినవాడూ - కాటికి పోయినవాడూ ఒక్కటే
కాశీకి పోయినా కర్మ తప్పదు
 
కాషాయంపైన, కషాయంలోపల వుంటే ప్రయోజనం లేదు
కాసుకు కాలెత్తేదానికి కాశీ ఎందుకు?
కాసుకు గతి లేదు గానీ కోటికి కొంగు పట్టాడట
కాసులుగలమ్మ కట్టా విప్పా - వేషంకలమ్మ విడవా మడవా
 
కాసులు గలవాడే రాజు
కాస్త ఓడంటే అంతా ఓడినట్లు
కిందపడ్డా మీసాలకు మన్ను కాలేదన్నట్లు
కిందపడ్డా పైచేయి నాదే అన్నట్లు
 
కింద పెట్టిన పంటలుండవు - పైన పెట్టిన వానలుండవు
కిష్కింధాపుర అగ్రహారీకులు లాగా
కీడెంచి మేలెంచవలె
కీలెరిగి వాత పెట్టాలి
 
కుంచమంత కూతురుంటే మంచంలోనే కూడు
కుంటికులాసం ఇంటికి మోసం
కుంటి గాడిదకు జారిందే సాకు
కుంటివాడి తిప్పలు కుంటివాడివి - గూనివాడి తిప్పలు గూనివాడివి
 
కుంటి సాకులు - కొంటె మాటలు
కుంటి వాడయినా ఇంటి వాడే మేలు
కుండల దుమ్ము రోకళ్ళతో దులిపినట్లు
కుండ ఎప్పుడు వేరో కుదురూ అప్పుడే వేరు
 
కుండలు మూయను మూకుళ్ళున్నాయి కానీ - నోళ్ళను మూయ మూకుళ్ళు లేవు
కుండలు, చాటలు లేవని వండుకుతినటం మానుతామా?
కుండలో కూడు కుండలో వుండాలి - బిడ్డలు గుండ్రాయిల్లాగా వుండాలి
కుండల్లో గుర్రాలు తోలినట్లు
 
కుండ వేరయితే కులం వేరా?
కుందేటి కొమ్ము సాధించినట్లు
కుక్క కాటుకు చెప్పుదెబ్బ
కుక్కకు ఏ వేషం వేసినా మొరగక మానదు
 
కుక్క తెచ్చేవన్నీ గొద్దెలే
కుక్క తోక చక్కనౌతుందా?
కుక్క తోక పట్టుకుని గోదావరి ఈదినట్లు
కుక్కను తెచ్చి అందలంలో కూర్చోపెడితే కుచ్చులన్నీ తెగ కొరికిందట
 
కుక్కను ముద్దు చేస్తే మూతంతా నాకుతుంది
కుక్క బ్రతుకు - నక్క చావు
కుక్క బుద్ధి దాలిగుంటలో వున్నంతసేపే
కుక్క ముట్టిన కుండ
 
కుక్కలూ కుక్కలూ కాట్లాడుకుని కూటిలో దుమ్ము పోసుకుంటాయి
కుక్కలు చింపిన విస్తరిలాగా
కుక్క వస్తే రాయి దొరకదు - రాయి దొరికితే కుక్క రాదు
కుచేల సంతానంలాగా
 
కుట్టని రవిక చేతిలో వున్నా ఒకటే - ఏలని మొగుడు ఊరిలో వున్నా ఒకటే
కుట్టితే తేలు - కుట్టకుంటే కుమ్మరి పురుగు
కుట్టేవాడి కుడిచేతి క్రింద - చీదేవాడి ఎడమచేతి క్రింద ఉండరాదు
కుడికాలు పెడితే కుల క్షయం - ఎడమకాలు పెడితే వంశ క్షయం
 
కుడిచేత్తో యిచ్చి, ఎడమచేత్తో తీసుకున్నట్లు
కుడిచేత్తో చేసే దానం ఎడమచేయికి తెలియరాదు
కుడితిలో పడ్డ ఎలుకలాగా
కుడవబోతూ రుచు లడిగినట్లు
 
కుదువ సొమ్ముకు కొంత హాని
కుప్ప తగుల బెట్టి పేలాలు వేయించుకున్నట్లు
కుమ్మరి పురుగుకు మన్ను అంటుతుందా?
కుమ్మరి వీధిలో కుండలమ్మినట్లు
 
కుమ్మరాయిలో ఇత్తడి ముంతలు ఏరినట్లు
కుమ్మరి వారి కోడలు ఆము దగ్గరైనా కన్పించదా?
కుర్రవాడి గూర్చి అడగండిగానీ చెవుల కమ్మల విషయం మాత్రం అడగొద్దు అన్నట్లు
కులం కన్నా గుణం ప్రధానం
 
కులం కొద్దీ గుణం
కులం చెడ్డా గుణం దక్కవలె
కులమింటి కోతి అయినా మేలు
కులము చెరిచేవారే గానీ కూడు పెట్టే వారుండరు
 
కులము తక్కువ వాడు కూటికి ముందు
కుల మెరిగి కోడలిని - జాతి నెరిగి గొడ్డును తీసుకోవాలి
కులవిద్యకు సాటిలేదు గువ్వల చెన్నా
కులహీనమైనా వరహీనం కారాదు
 
కుళ్ళే వాళ్ళ ముందే కులకాలి
కుళ్ళే వాళ్ళ ముందే భగవంతుడు కులుకుతాడు
కూచమ్మ కూడబెడితే మాచమ్మ మాయం చేసిందట
కూటికి గతి లేదు గానీ మీసాలకు సంపంగ నూనె
 
కూటికి తక్కువైతే కులానికి తక్కువా?
కూటికి పేదయినా చేతకు బీద కాదు
కూటికుంటే కోటికున్నట్లే
కూటి కోసం కోటి విద్యలు
 
కూటి పేద తోడు పోగొట్టుకుంటాడు
కూడబెట్టిన వాడు కుడవ నేర్చునా?
కూడు తిని కుల మెంచినట్లు
కూడు ఎక్కువైతే కువ్వాడ మెక్కువ
 
కూడు పెట్టినామెను తొడ పొందు అడిగినట్లు
కూడూ, గుడ్డా అడక్కపోతే బిడ్డను సాకినట్లు సాకుతా నన్నాడట
కూడే కూడే కాపురాన్ని కూలదొయ్యకపోతే నేను నీ రంకు మొగుణ్ణే కాదు అన్నాడుట
కూతురని కుంచడిస్తే, తల్లని కంచెడు యిచ్చిందట
 
కూతురి పురుడు యింట్లో - కోడలి పురుడు అడవిలో
కూతురు కనకపోతే అల్లుడిమీద పడి ఏడ్చినట్లు
కూతురు చెడితే తప్పు తల్లిది
కూన అని పెంచితే గండై కరవ వచ్చిందట
 
కూనలమ్మ సంగీతం వింటూంటే కూడు దొరికినట్లే!
కూపస్థ మండూకం లాగా
కూరకు తాలింపు - చీరకు ఝాడింపు
కూర లేని తిండి కుక్క తిండి
 
కూరిమిగల దినములలో నేరము లెన్నడును తోచవు
కూరిమి చెడితే అన్నీ దోషాలే
కూర్చుంటే కుక్క కఱవదు
కూర్చుంటే లేవలేడు గానీ, ఎగిరెగిరి తంతాడట
 
కూర్చున్నవానికి కుప్పలు - తిరిగేవానికి తిప్పలు
కూర్చుని తింటుంటే కొండలయినా కరిగిపోతాయి
కూర్చుని తింటుంటే గుళ్ళూ, గోపురాలూ ఆగవు
కూలికి వచ్చి పాలికి మాట్లాడినట్లు
 
కూలికి వచ్చి మానం దోచినట్లు
కూలివాడి ప్రొద్దా! కుంకవే ప్రొద్దా!
కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదను చెఱచినట్లు
కృత్తిక, పునర్వసులు సత్తువ పంట
 
కృత్తికలో కుతికె పిసుకుడు
కృత్తికలో విత్తితే కుత్తుకలు నిండవు
కృష్ణా స్నానానికి కొండుభొట్లాజ్ఞా
కొంగు తడిస్తే చలిగానీ కోకంతా తడిస్తే చలేమిటి?
 
కొంగులాగితే రానిది కన్ను గీటితే వస్తుందా?
కొంగ జపము చేపల కోసమే
కొంగు తాకితే కోటి వరహాలు
కొంగున నిప్పు మూట కట్టుకొన్నట్లు
 
కొంటే రానిదే కొసరితే వస్తుందా?
కొండంత తెలివికంటే గోరంత కలిమి మేలు
కొండంత చీకటి - గోరంత దీపం
కొండంత దూదికి కొండంత నిప్పెందుకు?
 
కొండంత నిరాశ - గోరంత ఆశ
కొండంత దేవుణ్ణి కొండంత పత్రితో పూజించగలమా
కొండంత దేవుడికి గోరంత బెల్లం
కొండంత మొగుడే పోగా లేంది ఇవన్నీ యెందుకు అన్నదట
 
కొండంత రాగంతీసి గోరంత పదం చెప్పినట్లు
కొండ అద్దంలో కొంచెమే
కొండకు వెంట్రుక ముడివేసి లాగితే, వస్తే కొండ వస్తుంది, పోతే వెంట్రుక పోతుంది
కొండగాలికి పైట జారితే, అందగాడి చూపుకి చీర జారిందట
 
కొండ నాలుకకి మందువేస్తే ఉన్న నాలుక ఊడిపోయిందట
కొండను తలతో ఢీకొన్నట్లు
కొండను త్రవ్వి ఎలుకను పట్టినట్లు
కొండలి మంగలి పనిలాగా
 
కొండలు మ్రింగేవాడికి గుడులొక లెక్కా
కొండ మీద గోలేమిటంటే కోమటాళ్ళ రహస్యాలన్నట్లు
కొండముచ్చు పెళ్ళికి కోతి పేరంటాళ్ళు
కొండలు పిండి కొట్టినట్లు
 
కొండవీటి చేంతాడులాగా
కొండి మీటుడు - గోడ కెక్కుడు
కొంపకాలి ఏడుస్తుంటే నీళ్ళు కాచుకోనా అని అడిగినట్లు
కొక్కిరాయీ కొక్కిరాయీ ఎందుకు పుట్టావంటే చక్కని వాళ్ళను వెక్కిరించటానికి అన్నదట
 
కొట్టా వద్దు తిట్టా వద్దు వాడి చావు వాడే చస్తాడన్నట్లు
కొడితే కొట్టాడు కానీ క్రొత్తకోక పెట్టాడు
కొడుకు బాగుండాలి - కోడలు ముండమొయ్యాలన్నట్లు
కొడుకు మనవాడైతే కోడలు మనదౌతుందా?
 
కొడుకు ముద్దు - కోడలు మొద్దు
కొత్త అప్పుకు పోతే పాత అప్పు పైన బడ్డదట
కొత్త ఒక వింత - పాత ఒక రోత
కొత్త ఆవకాయ - కొత్త పెళ్ళాం
 
కొత్త కాపురం, కొత్త కత్తిపీట కొత్తలో కంటే కొంచెం పదును పడ్డాకే బాగుంటాయి
కొత్త కుండలో నీళ్ళు, కొత్త పెళ్ళాం బహు తీపి
కొత్తంత పండుగా లేదు - తల్లంత దయా లేదు
కొత్తది నేర్వలేడు - పాతది మరువలేడు
 
కొత్త నీరు వచ్చి పాతనీరు కొట్టుకుపోయినట్లు
కొత్త బిచ్చగాడు పొద్దెరుగడు
కొత్త వైద్యుని కంటే పాత రోగి మేలు
కొత్త సేద్యగాడు పొద్దెరుగడు
 
కొని తింటూంటే కోమటి నేస్తం
కొన్న దగ్గర కొసరుగానీ, కోరిన దగ్గర కొసరా?
కొన్నంగడిలోనే మారు బేరమా?
కొన్నది వంకాయ - కొసరింది గుమ్మడికాయ
 
కొన్నవాడు తినక మానడు
కొన్నాళ్ళు చీకటి - కొన్నాళ్ళు వెన్నెల
కొప్పున్నామె ఎటు తిప్పినా అందమే
కొమ్ములు చూచి బేరమాడినట్లు
 
కొయ్యరా కొయ్యరా పోలిగా అంటే టంగుటూరి మిరియాలు తాటికాయలంత అన్నాడట
కొర్ర గింజంత కోడల్ని చూస్తే కొండంత అత్తకు చలిజ్వరం వచ్చిందట
కొరివితో తల గోక్కున్నట్లు
కొరివి పెట్టేవాడే కొడుకు
 
కొల్లేటి పంట కూటికే చాలదు
కొల్లేటి వ్యవసాయానికి కోత కూలి దండుగ
కొసరితేగానీ రుచి రాదు
కొసరి భోజనం పెట్టావ్‌ -మరి ఆ ముచ్చట కూడా తీర్చమన్నాడట
 
కో అంటే కోటిమంది
కోక కేకేస్తే రవిక రంకేసిందిట
కోక ముడి విప్పుతూ వరసలడిగినట్లు
కోకా, రైకా కలవని చోట చూపి ఊరించినట్లు
 
కోటలో పాగా వేసినట్లు
కోటి విద్యలు కూటి కొరకే
కోడలా! కోడలా! నీ భోగమెంతసేపే అంటే మా అత్త మాలపల్లినుంచి తిరిగి వచ్చిందాకా అందిట
కోడలి కన్నీళ్ళు కనబడతాయిగానీ, అత్త పెట్టే పెట్టు కనబడదు
 
కోడలికి బుద్ధి చెప్పి అత్త తెడ్డు నాకినట్లు
కోడలికి బుద్ధి చెప్పి అత్త ఱంకు పోయిందట
కోడలు గృహ ప్రవేశం - అత్త అగ్ని ప్రవేశం
కోడలు నలుపైతే కులమంతా నలుపే
కోడలు వచ్చిన వేళ - గొడ్డు వచ్చిన వేళ
 
కోడికి కులాసా లేదు - కోమటికి విశ్వాసం లేదు
కోడిగుడ్డుకు ఈకలు పీకినట్టు
కోడి రెక్కారవేస్తే గొప్పవాన
కోడీ, కుంపటీ లేకపోతే తెల్లారదా?
 
కోతలకు ఉత్తర కుమారుడు
కోతికి అద్దం చూపినట్లు
కోతికి కొబ్బరికాయ దొరికినట్లు
కోతి చస్తే గోడవతల పారేసినట్లు
 
కోతికి తేలు కుట్టినట్లు
కోతికి పుండయితే గోకా, నాకా
కోతికి బెల్లం, కోమటికి ధనం చూపరాదు
కోతి చావు, కోమటి ఱంకు ఒక్కటే
 
కోతి పంచాయితీ కొంప తీస్తుంది
కోతి పుండు బ్రహ్మరాక్షసి
కోతి రూపుకు గీత చక్కన - పాత గోడకు పూత చక్కన
కోపం గొప్పకు ముప్పు - హంగు అల్లరికి ముప్పు
 
కోపానికి పోయిన ముక్కు శాంతానికి రాదు
కోమటి యిల్లు కూలినట్లు
కోమటికులం పైసాకు తులం
కోమటికీ కోతికీ ముల్లె చూపరాదు
 
కోమటితో మాట - కోతితో సయ్యాట ప్రమాదాలు
కోమటికి లేమి - కంసాలికి కలిమి వుండదు
కోమటి సాక్ష్యం - బాపన వ్యవసాయం
కోమట్ల కొట్లాట - గోచీ వూగులాట
 
కోమలి తనువే కాముని ధనువు
కోమలాంగి సోకు కోనసీమ కొబ్బరి లాంటిదిట
కోరి అడిగితే కొమ్మెక్కుతారు
కోరి నెత్తికెత్తుకున్న దేవర దయ్యమై పట్టుకున్నట్టు
 
కోరి పిల్లనిస్తామంటే కులం తక్కువ అన్నట్లు
కోరుకున్న కోడలు వస్తే, నెత్తిమీద నిప్పులు పోస్తుంది
కోర్టులో గెలిచినవాడు యింట్లో ఏడిస్తే, ఓడినవాడు కోర్టులోనే ఏడుస్తాడు
కోర్టు కెక్కినవాడూ, గాడిద నెక్కినవాడూ ఒక్కటే
 
కౌగిలించి చేసుకునేవే ప్రేమ వందనాలు
కౌగిట్లో పరువాలు పడతియిచ్చే నజరానాలు
కౌగిలింతకన్న సుఖం లేదు - కాపురమంత మజా లేదు
కౌగిలింతలకే కన్నె తాపాలు (చెల్లు) అన్నట్లు
 
కౌగిలింతల బిగువెంతంటే నచ్చినవాడి శక్తంత అందిట
కౌగిలిహోరూ మల్లెలజోరూ తప్పితే కడుపుపండే మాటేమైనా వుందా? అందిట
కౌగిళ్ళ కట్నాలే సొగసులకు నజరానాలన్నట్లు
కౌగిళ్ళ గుసగుసలు కాముని దరహాసాలన్నట్లు
 
కౌగిళ్ళ పందిట్లో పూలంగి సేవలన్నట్లు
కౌగిళ్ళ బంధాలేసి బుగ్గల్లో మందారాలు పూయిస్తే అందాల గంధాలు పూస్తా అందిట
కౌగిళ్ళ స్వర్గాలు కాముని రాజమార్గాలు అన్నట్లు


గంగకు - దొంగకు - పంగకు తప్పులేదు
గంగలో మునిగినా కాకి హంస కాదు
గంగిగోవుపాలు గరిటెడైనా చాలు
గంజాయి తోటలో తులసి మొక్క
గంజి త్రాగేవాడికి మీసాలెత్తే వాడొకడు
గంజిలోకి ఉప్పేలేకుంటే పాలలోకి పంచదారట
గండం గడిచి పిండం బయటపడ్డట్లు
గంతకు తగిన బొంత
గంపలాభం చిల్లు తీసినట్లు
గజమూ మిధ్య - పలాయనమూ మిధ్య అన్నట్లు
గజ్జి ఉన్నవాడికి లజ్జ వుండదు
గట్టిగా ఆయుష్యముంటే గరిక నూరిపోసినా బ్రతుకుతాడు
గట్టిగా తిడితే గాలిలో కలిసిపోతుంది - తనలో తిట్టుకుంటే తనకు తగుల్తుంది
గట్టుమీద వానికి గప్పాలెక్కువ
గడ ఎక్కు తిమ్మన్నా - గంతులు వేయి తిమ్మన్నా అన్నట్లు
గడించేది ఒకడు - అనుభవించేది మరొకడు
గడించే వాడొకడు - గుణించే వాడొకడు
గడిచి బ్రతికినామని గంతులు వేయరాదు
గడ్డివాము దగ్గర కుక్కలాగా
గడ్డంకాలి ఏడుస్తుంటే చుట్టకు నిప్పడిగినట్లు
గడ్డ గడ్డకు గ్రుక్కెడు నీళ్ళు త్రాగినా రెడ్డే వ్యవసాయం చేయాలి
గడ్డ పలుగులు గాలికి కొట్టుకుపోతూంటే పుల్లాకు నా గతేంటి అన్నదట
గడియ పురసత్తు లేదు - గవ్వ ఆదాయం లేదు
గడ్డివామిలో సూది వెదికినట్లు
గతజల సేతు బంధనము
గతి చెడినా మతి చెడరాదు
గతిమాలిన వాడికి కుతిక లావు
గతిలేనమ్మకు గంజే పానకం
గద్దించే అత్త - మర్దించే మామ
గబ్బిలంలాగా అటు పక్షీ కాదు - ఇటు జంతువూ కాదు
గబ్బిలాయి ముఖంలాగా
గయ్యాళి, గచ్చపొద ఒకటే
గరిక మేసిన గాడిద చస్తుందిగానీ, గరిక చావదు
గురుడాయ లెస్సా అంటే శేషాయ లెస్సా అన్నట్లు
గరుత్మంతుణ్ణి చూచిన పాములాగా
గర్భాదానం నాటి ముచ్చట్లు లంఖణాలలో తలచుకొన్నట్లు
గర్భాదానానికి రమ్మని జాబువ్రాస్తే నాకు తీరికలేదు నేనున్నట్లుగానే జరిపించండని జాబు వ్రాసాట్ట
గాజుల చెయ్యి గలగల్లాడితే యిల్లు కళకళలాడుతుంది
గాటిలో కుక్క గడ్డి తినదు, తిననీయదు
గాడి తప్పిన బండివలె
గాడిదకేమి తెలుసు గంధపు వాసన?
గాడిదగుడ్డు
గాడిదకు గడ్డివేసి, ఆవును పాలిమ్మన్నట్లు
గాడిదకు భోగినీళ్ళు పోస్తే బూడిదలో పొర్లాడిందట
గాడిదతో సేద్యం కాలి తాపులకే
గాడిదలతో సేద్యం చేస్తూ కాలి తన్నులకు జడిస్తే ఎట్లా?
గాడిద పుండుకు బూడిద మందు
గాడిద సంగీతానికి ఒంటె ఆశ్చర్యపోతే - ఒంటె అందానికి గాడిద ఆశ్చర్యపోయిందట
గాదె క్రింద ఎలుక గాదె క్రిందే బ్రతకాలి
గాదె క్రింద పందికొక్కులాగా
గానుగవాడి ఎద్దుగానూ - చాకలివాడి గాడిదగానూ పుట్టరాదు
గారాబం గజ్జెల కేడిస్తే - వీపు దెబ్బల కేడ్చిందట
గారెలు చేయవే పెండ్లామా అంటే వేలు మాత్రం చూపిందట
గాలి ఉన్నప్పుడే తూర్పార పట్టాలి
గాలి కబుర్లు
గాలికి పుట్టి ధూళికి పెరిగినట్లు
గాలికి పోయిన కంపను కాలికి తగిలించుకొన్నట్లు
గాలికి పోయిన పేలపిండి కృష్ణార్పణం
గాలిని మూట కట్టగలం గానీ, గయ్యళి నోరు మూయలేం
గాలిలో దీపం పెట్టి దేవుడా నీ మహిమ అన్నట్లు
గాలిలో మేడలు కట్టినట్లు
గిరాకీ కొననివ్వదు - మందం అమ్మనివ్వదు
గుండ్రాయి దాస్తే పెళ్ళి ఆగుతుందా?
గుండెల ఊపుడుకాదు తొడల తొక్కుడుకు తయారుకా అన్నాడట
గుగ్గిళ్ళకు కొన్న గుఱ్ఱాలు అగడ్తలు దాటుతాయా?
గుడగుడ ఆలోచన గుడిసెకు చేటు
గుడారం గూని బ్రతుకు
గుడి దగ్గరయితే గురుత్వం దూరం
గుడిని మింగే వాడికి తలుపులు అప్పడాలు
గుడిని మింగే వాడికి లింగం అడ్డమా?
గుడిసేటి పనులు
గుడ్డి ఎద్దు చేలో పడ్డట్లు
గుడ్డి కంటికి మట్టి అద్దం
గుడ్డి కంటికి పగలైతేనే? రాత్రయితేనేం?
గుడ్డికన్నా మెల్ల మేలు
గుడ్డి కన్ను మూసినా ఒకటే తెరిచినా ఒక్కటే
గుడ్డి గుర్రానికి దాణా చేటు
గుడ్డి మొగుడికి రేచీకటి పెళ్ళాం
గుడ్డివాడి ఉపాయం గుడ్డివాడిది, గూనివాడి ఉపాయం గూనివాడిది
గుడ్డివాడి చేతిలో రాయి
గుడ్డివాడు ఎటు రువ్వినా గురే
గుడ్డివాళ్ళు ఏనుగులను తడిమి చూచి వర్ణించినట్లు
గుడ్డు వచ్చి పిల్లను వెక్కిరించినట్లు
గుమ్మడికాయల దొంగ ఎవర్రా అంటే భుజాలు తడుముకున్నట్లు
గురి కుదిరితే గుణం కుదురుతుంది
గురి తప్పినా పులినే కొట్టాలి - గుంటనక్కను కాదు
గురివిందగింజ తన ముడ్డిక్రింద నలుపెరగదు
గురువు నుంచుని త్రాగితే, శిష్యుడు పరిగెడుతూ త్రాగుతాడు
గురువును మించిన శిష్యుడు
గురువుకు తిరుమంత్రం చెప్పినట్లు
గురువుకు పంగనామాలు పెట్టినట్లు
గురువులేని విద్య గుడ్డి విద్య
గుఱ్ఱము కడుపున గాడిదపిల్ల పుడుతుందా?
గుఱ్ఱము గుడ్డిదయినా దాణాకు తక్కువ లేదు
గుర్రానికి ముడ్డిలో కాలితే వరిగడ్డి తింటుంది
గుర్రానికి సకిలింత - సంగీతానికి ఇకిలింత వుండాలి
గుర్రాన్ని యేటివరకూ తీసికెళ్ళగలమే గానీ నీళ్ళు త్రాగించగలమా?
గుళ్ళో దేవుడికి నైవేద్యమే లేకుంటే పూజారి పులిహోర కోరాడట
గుళ్ళో పిత్తక పోతే గుగ్గిలం వేసినంత పుణ్యం
గువ్వ గూడెక్కె - రాజు మేడెక్కె
గూట్లో దీపం - నోట్లో ముద్ద
గూనివాని ఒడుపు పడుకున్నపుడు చూడాలి
గూబ ఎక్కిన గృహము చెడును
గెలువని రాజుకు గొప్పలు మెండు
గేదె, దూడ వుండగా గుంజకు వచ్చెరా గురక వాయువు
గొంగడున్నంతే చాచుకోవాలి
గొంగట్లో అన్నం తింటూ వెంట్రుకలు ఏరినట్లు
గొంతుకలో వెలక్కాయ పడినట్లు
గొంతెమ్మ కోరికలు
గొడుగుమీద గొడుగుంటే పిడుగుమీద పిడుగు పడినట్లే
గొడ్డుకు ఒక దెబ్బ - మనిషికి ఒక మాట
గొడ్డుకి తిన్నది పుష్టి - మనిషికి ఉన్నది పుష్టి
గొడ్డు రైతుకు ఒక బిడ్డ
గొడ్డు వచ్చిన వేళ - బిడ్డ వచ్చిన వేళ
గొడ్డువాడు గొడ్డుపోయి ఏడుస్తుంటే మాదిగవాడు తోలు పోయిందని ఏడ్చాడట
గొడ్రాలికి గొంతు పెద్ద
గొడ్రాలికేమి తెలుసు ప్రసవ నొప్పులు
గొడ్రాలి తిట్టూ, గొడ్డలిపెట్టూ ఒక్కటే
గొప్పగా తెలిసినవారే గోతిలో పడతారు
గొఱ్ఱు గుచ్చిన నేలకు కొరత వుండదు
గొర్రె ఎంత పెరిగినా తోక బెత్తెడే
గొర్రె కసాయివాడినే నమ్ముతుంది
గొర్రెవాటు వేలం వెర్రి
గొర్రె బలిస్తే గొల్లకే లాభం
గొర్రెల మందలో తోడేలు పడ్డట్లు
గొర్రెలు గుంపు కూడితే గొప్ప వర్షం
గొల్లల గోత్రాలు గొర్రెలకు తెలిస్తే - గొర్రెల గోత్రాలు గొల్లల కెరుక
గొళ్ళెం లేని తలుపు - కళ్ళెం లేని గుర్రం
గోచీకి ఎక్కువ తుండుకు తక్కువ
గోచీకి మించిన దరిద్రం లేదు
గోచీపాతల రాయుడులాగా
గోటితో పోయేదానికి గొడ్డలి ఎందుకు?
గోడుకు గోకుడే మందు
గోడకు కొట్టిన సున్నం, లంజకు పెట్టిన సొమ్ము తిరిగిరావు
గోడమీద పిల్లివాటము
గోడలకు చెవులుంటాయి - నీడలకు కళ్ళుంటాయి
గోతిని తీసినవాడే అందులో పడేది
గోతికాడ నక్కలాగా
గోముఖ వ్యాఘ్రం
గోరంత ఆలస్యం - కొండంత నష్టం
గోరంత దీపం - కొండంత వెలుగు
గోరంత వుంటే కొండంత చేసినట్లు
గోరుచుట్టుపై రోకలి పోటు
గోవు లేని వూళ్ళో గొడ్డే శ్రీమహాలక్ష్మి
గోవే తల్లి - ఎద్దే తండ్రి
గ్రహచారం చాలకపోతే తాడే పామై కరుస్తుంది
గ్రహాలు గతులు తప్పినా, ఆడినమాట తప్పరాదు
గ్రాసంలేని కొలువు - మీసంలేని బ్రతుకు - రసం లేని కావ్యం ఒక్కటే
ఘడియ వెసులుబాటు లేదు దమ్మిడీ రాబడి లేదు
ఘోటక బ్రహ్మచారి లాగా

సామెతలు
ఉ
ఉంగరాల చేతితో మొట్టేవాడు చెబితే వింటారు
ఉంచుకున్నవాడు మొగుడూ కాదు - పెంచుకున్నవాడు కొడుకూ కాదు
ఉంటే అమీరు - లేకుంటే పకీరు
ఉంటే ఉగాది - లేకుంటే శివరాత్రి
 
ఉంటే ఊరు - పోతే పాడు
ఉంటే లిక్కి - పోతే కొడవలి
ఉండ ఇల్లు లేదు - పండ మంచం లేదు
ఉండమనలేక వూదర, పొమ్మనలేక పొగ పెత్తినట్లు
 
ఉండవే పెద్దమ్మా అంటే కుండ పుచ్చుకు నీళ్ళు తెస్తానందట
ఉండి చూడు వూరి అందం - నానాటికీ చూడు నా అందం అన్నట్లు
ఉండేది ఒక పిల్ల - వూరంతా మేనరికాలు
ఉండ్రాళ్ళ మీద భక్తా? విఘ్నేశ్వరుడి మీద భక్తా?
 
ఉండ్రాళ్ళూ ఒక పిండి వంటేనా? మేనత్త కొడుకూ ఒక మొగుడేనా?
ఉగ్గుతో నేర్చిన గుణం నుగ్గులతోగానీ పోదన్నట్లు
ఉచ్చగుంటలో చేపలు పట్టినట్లు
ఉట్టికి ఎగరలేనమ్మ స్వర్గానికి ఎగురుతానందట
 
ఉట్టికి నాలుగు చేరులు తెగినట్లు
ఉట్టిమీద కూడు - వూరిమీద నిద్ర
ఉడకవే ఉడకవే ఓ ఉల్లిగడ్డా! నీవెంత వుడికినా నీ కంపు పోదే!
ఉడకవే ఉడకవే ఉగాదిదాకా అంటే నాకేం పనిలేదు యేరువాక దాకా అందట
 
ఉడిగి ఉత్తరదిక్కు చేరినట్లు
ఉడుతా భక్తిగా
ఉడుత ఊపులకు చింతకాయలు రాలుతాయా?
ఉడుము క్రొవ్వి పోలేరమ్మను పట్టుకొన్నట్లు
 
ఉత్త కుండకు వూపు లెక్కువ
ఉత్తగొడ్డుకు అరుపు లెక్కువ
ఉత్తచేతులతో మూర వేసినట్లు
ఉత్తపుణ్యానికి మొత్తుకు చచ్చినట్లు
 
ఉత్తర ఉరిమి కురిసినా, త్రాచు తరిమి కరిచినా తిరుగులేదు
ఉత్తర జూచి ఎత్తర గంప
ఉత్తర పదును - ఉలవకు అదును
ఉత్తరపు వాకిలి యిల్లు వూరికే యిచ్చినా తీసుకోరాదు
 
ఉత్తరలో పూడ్చేకంటే గట్లమీద కూర్చుని ఏడ్వటం మేలు
ఉత్తరలో చల్లిన పైరు కత్తెరలో నరికిన కొయ్య
ఉత్తరాన మబ్బు పట్టితే వూరికే పోదు
ఉత్తరాయణం వచ్చింది ఉరి పెట్టుకో మన్నాడుట
 
ఉదయం ముద్దుల ఫలహారం - మధ్యాహ్నం కౌగిలి భోజనం - రాత్రికి అందాల విందులు అందట
ఉదర పోషణార్ధం బహుకృత వేషం
ఉద్దర అయితే వూళ్ళు కొంటారు, నగదు అయితే నశ్యంకూడా కొనరు
ఉద్దర అయితే నా కిద్దరన్నట్లు
ఉద్యోగం పురుష లక్షణం
 
ఉద్యోగం పురుష లక్షణం గదా! గొడ్డలి తేరా నిట్రాడు నరుకుదాం అన్నాడట
ఉద్యోగికి ఒక వూరనీ లేదు - ముష్టివానికి ఒక యిల్లనీ లేదు
ఉద్యోగానికి దూరభూమి లేదు
ఉన్న ఊరిలో ముష్టి అయినా పుట్టదు
 
ఉన్న వూరివాడికి కాటి భయం - పొరుగూరు వాడికి నీళ్ళ భయం
ఉన్న వూరూ - కన్న తల్లీ ఒక్కటే
ఉన్న వూరూ - మన్న ప్రజా
ఉన్నది ఉన్నట్లంటే వూరొచ్చి మీద పడింది
 
ఉన్నది ఒక కూతురు - వూరంతా అల్లుళ్ళు
ఉన్నది పోదు -లేనిది రాదు
ఉన్నదే మనిషికి పుష్టి - తిన్నదే గొడ్డుకి పుష్టి
ఉన్నదీ పోయె వుంచుకున్నదీ పోయె అన్నట్లు
 
ఉన్ననాడు ఉట్ల పండుగ - లేనినాడు లొట్లపండుగ
ఉన్న మాటంటే వున్నవూరు అచ్చిరాదుట
ఉన్నమాటంటే వులుకెక్కు వన్నట్లు
ఉన్నమాట అంటే వూరికే చేటు
 
ఉన్నమ్మ ఉన్నమ్మకే పెట్టే, లేనమ్మా ఉన్నమ్మకే పెట్టే
ఉన్నవాడు వూరికి పెద్ద - చచ్చినవాడు కాటికి పెద్ద
ఉపకారం అంటే వూళ్ళోంచి లేచిపోయినట్లు
ఉపకారానికి పోతే అపకారం జరిగినట్లు
 
ఉపదేశం లావు - ఆచరణ తక్కువ
ఉపాయం లేనివాడు ఉపవాసంతో చచ్చాడన్నట్లు
ఉపాయం లేనివాడ్ని ఊళ్ళోంచి వెళ్ళగొట్ట మన్నారు
ఉపాయవంతుడు ఊరికి నేస్తం
 
ఉపాయాలున్నవాడు ఊరిమీద బ్రతుకుతాడు
ఉప్పు ఊరగాయ కాదు
ఉప్పు తిన్నవాడు ఉపకారం చేస్తాడు
ఉప్పుతో తొమ్మిది, పప్పుతో పది అన్నట్లు
 
ఉప్పు మూటలు నీట ముంచినట్లు
ఉప్పు లేని కూర - పప్పు లేని పెండ్లి
ఉప్పు వేసి పొత్తు కలిపినట్లు
ఉభయ భ్రష్టత్వం - ఉప్పరి సన్యాసం అన్నట్లు
 
ఉమ్మడి పనికి బడుగు - సొంత పనికి పిడుగు
ఉమ్మడి బర్రె పుచ్చి చచ్చిందన్నట్లు
ఉమ్మడి బేరం, ఉమ్మడి సేద్యం యిద్దరికీ చేటు
ఉయ్యాలలో బిడ్డను పెట్టి వూరంతా వెదకినట్లు
 
ఉరిమిన మబ్బు కురవక మానదు
ఉరిమిన మబ్బు, తరిమిన పాము వూరికే పోవు
ఉలవకాని పొలం వూసరక్షేత్రం
ఉలవ చేను పెట్టే మగడు వూరకుండక ప్రత్తి చేను పెట్టి ప్రాణం మీదకు తెచ్చాడు
 
ఉలిపి కట్టె కేలరా వూళ్ళో పెత్తనాలు?
ఉల్లి వుంటే మల్లి కూడా వంటలక్కే
ఉల్లి ఉల్లే - మల్లి మల్లే
ఉల్లి ఊరినా మల్లి పూసినా మంచి నేలలోనే
 
ఉల్లి ఎంత ఉడికినా కంపు పోదు
ఉల్లి గడ్డంత కోడలు వస్తే స్మశానంలో వున్న అత్తగారు వులిక్కిపడిందట
ఉల్లి చేసిన మేలు తల్లి కూడా చేయదు
ఉల్లి తిన్న కోమటి నోరు మూసుకున్నట్లు
 
ఉల్లినీ తల్లినీ నమ్మి చెడినవారు లేరు
ఉల్లి పది తల్లుల పెట్టు
ఉల్లిపాయంత బలిజ వుంటే వూరంతా చెడుతుంది
ఉల్లిపాయపెట్టని కోమటి వూరంతా ధారపోసినట్లు
 
ఉల్లి మల్లెవుతుందా? వుంచుకున్నది పెళ్ళామవుతుందా?
ఉల్లి ముట్టనిదే వాసన రాదన్నట్లు
ఉసిరికాయలంత వుంటే వూరంతా ఏలవచ్చు
ఊకదంపుడు మాటలు
 
ఊకని దంపితే చియ్యం వస్తాయా?
ఊపిరి వుంటే ఉప్పుగల్లు అమ్ముకొని బ్రతకవచ్చు
ఊపిరి పట్టితే బొజ్జ నిండుతుందా?
ఊరంతా ఉత్తరం వైపు చూస్తే అక్కుపక్షి దక్షిణం వైపు చూస్తుందిట
 
ఊరంతా ఒక త్రోవ - వులిపికట్టెది ఇంకొక త్రోవ
ఊరంతా చుట్టాలే వుట్టి కట్టుకోను చోటు లేదు
ఊరంతా తిరిగి యింటి ముందుకు వచ్చి పెళ్ళాంబిడ్డలను తలచుకుని కాళ్ళు విరగబడ్డాడుట
ఊరంతా నాన్నకు లోకువ - నాన్న అమ్మకు లోకువ
 
ఊరంతా వడ్లెండ బెట్టుకుంటుంటే, నక్క తోక ఎండ బెట్టుకున్నదట
ఊరకరారు మహాత్ములు
ఊరపిచ్చుక మీద బ్రహ్మాస్త్రం వేసినట్లు
ఊరించి వూరించి బెల్లం పెట్టినట్లు
 
ఊరికళ వూరి గోడలే చెపుతాయి
ఊరికి వచ్చినమ్మ నీళ్ళకు రాదా?
ఊరికే పెట్టే అమ్మను నీ మొగుడితో పాటు పెట్టమన్నట్లు
ఊరికే కూర్చునేవాడికి వురిమినా వుత్తేజం రాదు
 
ఊరికి వస్తే మావాడింకొక డున్నాడన్నట్లు
ఊరి గబ్బు చాకలికి తెలుసు
ఊరి దగ్గరి చేనుకు అందరూ దొంగలే
ఊరినిండా అప్పులు - తలనిండా బొప్పెలు
 
ఊరి మీద వూరు పడ్డా కరణం మీద కాసు పడదు
ఊరి ముందర చేను - ఊళ్ళో వియ్యము అందిరావు
ఊరి ముందరి చేను వూరపిచ్చుకల పాలన్నట్లు
ఊరిలో కుంటి - అడవిలో లేడి
 
ఊరి వారి పసుపు - ఊరి వారికుంకుమ అన్నట్లు
ఊరి వారి వత్తి, వూరి వారి చమురు, వూగు దేముడా వూగు అన్నట్లు
ఊరుంటే మాదిగవాడ, మాలవాడ వుండవా?
ఊరు ఉసిరికాయంత - తగవు తాటికాయంత
 
ఊరుకు చేసిన వుపకారం - పీనుగుకు చేసిన శృంగారం ఒకటే
ఊరు పొమ్మంటోంది - కాడు రమ్మంటోంది
ఊరు మారినా పేరు మారదన్నట్లు
ఊళ్ళేలని వాడు రాజ్య మేలుతాడా?
 
ఊళ్ళో లేని మొగుడుకన్న - ఉపాదానమెత్తే మొగుడు మేలు
ఊళ్ళో యిల్లు లేదు - పొలంలో చేను లేదు
ఊళ్ళో పెళ్ళయితే కుక్కలకు హడావిడన్నట్లు
ఊళ్ళో ముద్ద - గుళ్ళో నిద్ర
 
ఊళ్ళో వియ్యం - ఇంట్లో కయ్యం
ఊళ్ళో వియ్యం కలతల నిలయం
ఊసరవెల్లిలాగా రంగులు మార్చినట్లు
ఊహ వూళ్ళేలుతుంటే - రాత రాళ్ళు మోస్తున్నదిట
 
ఋణము - వ్రణము ఒక్కటే
ఋణ శేషము, వ్రణశేషము, శత్రుశేషమూ వుండరాదు
ఋషీ మూలం, నదీ మూలం, స్త్రీమూలం విచారించరాదు
ఎంగిలాకులు ఎత్తమంటే లెక్క పెట్టినట్లు
ఎంగిలికి ఎగ్గు లేదు - తాగుబోతుకు సిగ్గు లేదు
ఎంచపోతే మంచమంతా కంతలే
ఎంచిన ఎరువేదంటే యజమాని పాదమే అన్నట్లు

ఎండా వాన కలిసివస్తే కుక్కా నక్కల పెళ్ళంట
ఎండు నేలమీద ఎండ్రకాయ కనబడితే వాన పడుతుంది
ఎంత వుంటేనేం తినేది అన్నమే, బంగారం కాదు
ఎంత తిన్నా పరగడుపే

ఎంత ఉప్పు తింటే అంత దాహం
ఎంత చెట్టుకు అంత గాలి
ఎంత తొండమున్నా దోమ ఏనుగు కాదు
ఎంత నేర్చినా, ఎంత జూచినా,ఎంత వారలైనా కాంతా దాసులే

ఎంత పెరిగినా గొర్రెకు బెత్తెడే తోక
ఎంత ప్రొద్దుండగా లేచినా సందు చివరే తెల్లవారినట్లు
ఎంత ప్రాప్తమో అంతే ఫలం
ఎంతమంచి గొల్లవాడికైనా వేపకాయంత వెర్రి వుండకపోదు

ఎంతయినా పరాయి సొమ్ము పరమాన్నమన్నట్లు
ఎంతవాడయినా ఆడదానికి లోకువే
ఎంత వాడయినా కాంతా దాసుడే
ఎంత వెలుగుకు అంత చీకటి

ఎంత సంపదో అంత ఆపద
ఎంత సంపాదించినా కూటికే - ఎంత బ్రతికినా కాటికే
ఎందరో మహానుభావులు, అందరికీ వందనాలు
ఎందుకు ఏడుస్తున్నావంటే, మొగుడు కొట్టబోయే దెబ్బలకందంట

ఎక్కడ వున్నావే గొంగళీ అంటే వేసిన చోటే వున్నానన్నదట
ఎక్కడయినా బావే గానీ వంగ తోట దగ్గర కాదు
ఎక్కడికి పోయినా ఏలినాటి శని తప్పదన్నట్లు
ఎక్కడికి పోయినా చేసుకున్న ఖర్మం ఎదురు వస్తుంది

ఎక్కడిదిరా ఈ పెత్తనమంటే - మూలనుంటే నెత్తినేసుకున్నానన్నాడట
ఎక్కడి నీరూ పల్లానికే పయనం
ఎక్కమంటే ఎద్దుకు కోపం - దిగమంటే కుంటికి కోపం
ఎక్కి కాయను చూసి, దిగివచ్చి రాయి రువ్వినట్లు

ఎక్కినవానికి ఏనుగు లొజ్జు
ఎక్కువగా తిన్న పొట్ట - ఏకులు పెట్టిన బుట్ట చిరుగవు
ఎక్కువ తెలివి ఏడ్పుల కారణం - తక్కువ తెలివి తన్నుల కారణం
ఎక్కువ వెల పెట్టి గుడ్డును, తక్కువ వెల పెట్టి గొడ్డును కొనరాదు

ఎగదీస్తే బ్రహ్మ హత్య - దిగదీస్తే గో హత్య
ఎగిరి పడే గొడ్డే మరి మానెడు మోస్తుంది
ఎగిరెగిరి దంచినా అంతే కూలి, ఎగరక దంచినా అంతే కూలి
ఎట్లాంటి కోమటికైనా నిమ్మకాయంత బంగారం వుంటుంది

ఎట్లా వచ్చిందో అట్లాగే పోతుంది
ఎడపిల్ల ఏరాలితో సమానం
ఎడమచేత్తో తెలియక చేసేది కుడిచేత్తో తెలిసి అనుభవించాలి
ఎడ్డెమంటే తెడ్డెమన్నట్లు

ఎత్తివచ్చిన కాపురానికి ఏ కాలూనినా ఒక్కటే
ఎత్తుకున్న బిడ్డ మొత్తుకున్నా దిగదు
ఎత్తుకు పైఎత్తు
ఎత్తుబారం మొత్తుకోళ్ళు

ఎత్తువారి బిడ్డ
ఎత్తెత్తి అడుగులేస్తే పుల్లాకుల మీద పడ్డాయట
ఎత్తేవాడుంటే ఏకులబుట్టా బరువే
ఎద పొంగుతోంది - నా వన్నెలు చిన్నెలు చూడమన్నదట
ఎదురు అన్నది మాట - ఎదాన పెట్టింది వాత

ఎదుట ఉన్నవాడు పెళ్ళికొడుకు
ఎదుట లేకుంటే ఎదలో వుండదు
ఎదురింట్లో పొయ్యి మండితే తన పొయ్యిలో నీళ్ళు పోసుకున్నట్లు
ఎదురుగుండా అద్దముంటే వెక్కిరించుకో బుద్ధి

ఎదురు తిరిగిన కుక్క, ఏదుపంది ఒక్కటే
ఎదురు పడిన వాడే నా మొగుడు అన్నట్లు
ఎద్దు ఎండకు లాగు - దున్న నీడకు లాగు
ఎద్దుకు, ఎనుబోతుకు లంకె వేసినట్లు

ఎద్దుకేమి తెలుసు అటుకుల రుచి?
ఎద్దు కొద్దీ సేద్యం - చద్ది కొద్దీ పయనం
ఎద్దు క్రొవ్వి ఆబోతుపై రంకె వేసినట్లు
ఎద్దుగా కలకాలం బ్రతికేకంటే ఆబోతుగా ఆరు నెలలు బ్రతికితే చాలు

ఎద్దును అడిగా గంట కట్టేది?
ఎద్దున్నవాడి సేద్యం చూడు - మంది వున్నవాడి బలం చూడు
ఎద్దు పుండు కాకికి ముద్దా?
ఎద్దు బీదదయితే చేను బీద

ఎద్దు మంచిదయితే సంత కెందుకు వెళుతుందిట?
ఎద్దులా ఉన్నావు పని చేయలేవా?
ఎద్దులా తిని మొద్దులా నిద్ర పోయినట్లు
ఎద్దువలె కుక్కను పెంచి తానే మొరిగినట్లు

ఎద్దు లేని సేద్యం చద్ది లేని పయనం
ఎన్నడూ దొరకనమ్మకు ఏగానీ దొరికితే ముడిమీద ముడి ఏడు ముళ్ళు వేసిందట
ఎన్నాళ్ళున్నా అత్తారింటికి పోకతప్పదు
ఎన్ని పుటాలు పెట్టినా పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ధి పోదు

ఎన్ని విద్యలయినా కుల విద్యకు సాటిరావు
ఎన్నో వ్రణాలు కోసానుగానీ, నా వ్రణమంత బాధలేదు అన్నాడట
ఎముకలేని నాలుక ఎట్లా త్రిప్పినా తిరుగుతుంది
ఎముక లేని నాలుక ఏమయినా పలుకుతుంది

ఎరగని ఊళ్ళో మొరగని కుక్క
ఎరువుసొమ్ములు బరువుచేటు - తియ్యా పెట్టా తీపులచేటు - అందులో ఒకటి పోతే అప్పుల చేటు
ఎరువు వుంటే వెఱ్ఱివాడూ సేద్యగాడే
ఎరువు పెట్టిన చేను - ఏలుబడి అయిన కోడలు

ఎరువు లేని చేను - వేగంలేని ఏరూ ఒకటే
ఎరువు లేని పైరు - పరువు లేని వూరూ ఒక్కటే
ఎఱను వేసి చేపను పట్టినట్లు
ఎఱుక పిడికెడు ధనము

ఎఱ్ఱ కోమటినీ నల్ల బ్రాహ్మడినీ నమ్మరాదు
ఎఱ్ఱభూమి పంట ఒకనాటి మాట
ఎలుకమీద కోపంతో ఇంటికి నిప్పంటించుకొన్నట్లు
ఎల్లయ్యకు ఎడ్లు లేవు, మల్లయ్యకు బండ్లు లేవు తెల్లవార్లూ బాడుగ తోలారుట

ఎవడి కంపు వాడికింపు
ఎవడి నోటికంపు వాడికి తెలియదు
ఎవడు త్రవ్వుకున్న గోతిలో వాడే పడతాడు
ఎవరి ఏడుపు వాళ్ళకే తగులుతుంది

ఎవరి పిచ్చి వారికి ఆనందం
ఎవరికి పుట్టిన బిడ్డరా ఎక్కి ఎక్కి ఏడ్వటానికి?
ఎవరికి పెట్టావే దండమంటే మీలో బుద్ధిహీనుడికి అన్నదట
ఎవరికి వారే యమునాతీరే

ఎవరి పాపాన వాళ్ళే పోతారన్నట్లు
ఎవరి ప్రాణం వారికి తీపి
ఎవరి బిడ్డ వారికి ముద్దు
ఎవరి ముడ్డి క్రిందకి నీళ్ళు వస్తే వాళ్ళే లేస్తారు

ఎవరూ లేకపోతే అక్క మొగుడే దిక్కు
ఎసట్లో గింజలన్నీ పట్టి చూడాలా?
ఏ ఆకు రాలినా ఈతాకు రాలదు
ఏ ఎండకా గొడుగు పట్టినట్లు

ఏకాంతంలో కాంతా కలాపాలే ముద్దన్నట్లు
ఏ కర్రకు నిప్పంటుకుంటే ఆ కర్రే కాలుతుంది
ఏకాదశి ఇంటికి శివరాత్రి వెళ్ళినట్లు
ఏ కాలు జారినా పిర్రకే మోసం

ఏకుతో తాకితే మోకుతో కొడతారు
ఏకులాగ వచ్చి మేకులాగా అయినట్లు
ఏ గాలికా చాప యెత్తినట్లు
ఏ గుంటనీరు ఆ గుంటకేనన్నట్లు

ఏ గూటి చిలక ఆ గూటి పలుకు పలుకుతుంది
ఏ గూటి పక్షి ఆ గూటికే
ఏ గ్రహం పట్టినా ఆగ్రహం పట్టరాదు
ఏ చెట్టూ లేనిచోట ఆముదపుచెట్టు మహావృక్షం

ఏటవతల యిచ్చేకన్నా యేట్లో పారేయటం ఉత్తమం
ఏటి ఈతకు లంక మేత సరి
ఏటి వొడ్డు చేను ఏరు వస్తే ఉంటుందా?
ఏటి వొడ్డు చేనుకు మాటిమాటికీ భయం

ఏటికి ఎదురీదినట్లు
ఏటికి లాగితే కోటికీ - కోటికి లాగితే ఏటికీ అన్నట్లు
ఏటిగట్టు దాని మాట యెన్నడూ నమ్మరాదు
ఏటిముందర - కూటిముందర తడవ సెయ్యకు

ఏటివంక లెవరు తీరుస్తారు?
ఏటివరద - నోటిదురద రెండూ ఒక్కటే
ఏటుకు ఏటు - మాటకు మాట
ఏట్లో పారే నీరు యెవరు త్రాగితేనేం?

ఏట్లో వేసినా యెంచి వేయాలి
ఏడవగలిగితే ఏడ్చేకొద్దీ వ్యవసాయం
ఏడవనేరిస్తేనే వ్యవసాయం
ఏడ్చి ముఖం కడుక్కున్నట్లు

ఏడు కురచలు చూచి యెద్దు కొనాలి
ఏడుపులో ఏడుపు
ఏడుపులో ఎడమ చేయి అన్నట్లు
ఏడు మాటలు మాట్లాడినా ఏడడుగులు నడిచినా గుణం తెలుస్తుంది

ఏడు మెతుకులు కతికితే ఏనుగంత బలం
ఏడుస్తూ ఏరువాక సాగిస్తే కాడీ, మోకూ దొంగలు యెత్తుకుపోయారట
ఏడ్చేదాని ఎడమచేతి క్రిందా, కుట్టేదాని కుడిచేతి క్రిందా కూర్చోరాదన్నట్లు
ఏడ్చేదాని మొగుడు వస్తే నా మొగుడూ వస్తాడు అన్నట్లు

ఏడ్చేవాడిని చూచి నవ్వినట్లు
ఏతాము పాటకు ఎదురుపాట లేదు
ఏ దారి అంటే గోదారి అన్నట్లు
ఏదుంతిన్నా ఏకాదశే పందుంతిన్నా పరగడుపే

ఏ దేముడు వరమిచ్చినా మొగుడు లేందే పిల్లలు పుట్టరు
ఏనుగంత తండ్రి ఉండే కంటే ఎలుకంత తల్లి మేలు
ఏనుగుకు వెలక్కాయలు లొటలొట
ఏనుగు తొండమూ తిరుగుబోతు ముండ వూరుకోవు

ఏనుగు దాహానికి చూరునీళ్ళా?
ఏనుగు నిచ్చి అంకుశం దాచుకున్నట్లు
ఏనుగును చూచి కుక్కలు మొరిగినట్లు
ఏనుగు బ్రతికినా వెయ్యే చచ్చినా వెయ్యే

ఏనుగుమీద ఈగ వాలినట్లు
ఏనుగులు తినేవాడికి పీనుగుల పిండాకూడా!
ఏనుగులే గాలికి కొట్టుకు పోతుంటే, పుల్లాకు నా సంగతేమిటి అన్నదట
ఏ పని చేసినా పొయ్యిలో ఏకులు దాచుకున్నట్లే

ఏ పాటు తప్పినా సాపాటు తప్పదు
ఏ పుట్టలో ఏ పాముందో?
ఏ పూజ తప్పినా పొట్టపూజ తప్పదు
ఏబ్రాసికి పనెక్కువ - లోభికి ఖర్చెక్కువ

ఏ మందలో పట్టినా, మన మందలో ఈనితే సరి
ఏమి చేసుకుని బ్రతకనమ్మా అంటే నోరు చేసుకుని బ్రతకమన్నట్లు
ఏమి చేస్తున్నావురా అంటే పారబోసి యెత్తుతున్నా అన్నాట్ట
ఏమీ ఎరుగని పిల్ల మామను మరిగిందట

ఏమీ ఎరుగని వాడు చీరముడి, పోకముడి విప్పి ఆశ్చర్యంగా చూసాడట
ఏమీ తోచనమ్మ తోటికోడలు పుట్టింటికి పోయిందట
ఏమీ లేకపోతే మూట విప్పి మళ్ళీ కట్టమన్నట్లు
ఏమీ లేనమ్మకు యేడ్పులే శరణ్యం

ఏమీ లేనివానికి ఏతులు లావు - స్వాములవారికి జడలు లావు
ఎముకలు విరిగేటట్లు పనిచేస్తే దంతాలు అరిగేటట్లు తినవచ్చు
ఏరా బడాయిబావా అంటే ఏమే గుడ్డి కంటి మరదలా అన్నాడట
ఏ రాయి అయితేనేమి పండ్లూడ గొట్టుకోవటానికి!

ఏ రేవుకు వెళ్ళినా ముళ్ళపరిగే దొరికిందన్నట్లు
ఏరు యెన్ని వంకలు పోయినా కలిసేది సముద్రంలోనే
ఏరు యెంతపారినా కుక్కకు గతుకునీళ్ళే
ఏరు ఏడామడలదూరం వుండగానే చీరవిప్పి చంకలో పెట్టుకున్నదట

ఏరు దాటి తెప్ప తగలేసినట్లు
ఏరు పోయిందే పోక - యేలిక చెప్పిందే తీర్పు
ఏరు ముందా? ఏకాదశి ముందా?
ఏరు మూరెడు తీస్తే - కొలను బారెడు తీస్తుంది

ఏలటానికి వూళ్ళు లేకపోవచ్చుకానీ బిచ్చమెత్తుకు తినటానికి వూళ్ళే లేవా?
ఏలేవాడి యెద్దు పోతేనేం - కాచేవాడి కన్ను పోతేనేం?
ఏళ్ళు యెగసన - బుద్ధి దిగసన
ఏవాడ చిలుక ఆవాడ పలుకు పలుకుతుంది

ఏ వేషం వేస్తేనేం? గ్రాస మొస్తుంది గదా!
ఏ వేషం వచ్చినా దివిటీ వానికే చేటు
ఐదు నిముషాల సుఖానికి మరుజన్మ నెత్తాలి అందిట
 ఐశ్వర్య దేవత హలంలోనే వుంది
ఐశ్వర్యానికి అంతం లేదు - దారిద్ర్యానికి మొదలూలేదు

కంగారులో హడావుడి అన్నట్లు
కంచం, చెంబు బయటపారేసి రాయి రప్ప లోపల వేసుకున్నట్లు
కంచం పొత్తేగానీ, మంచం పొత్తు లేదు
కంచానికి ఒక్కడు - మంచానికి యిద్దరు
 
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
కంచె మంచిది కాకపోతే చేను కొల్లబోతుంది
కంచెమీద పడ్డ గుడ్డను మెల్లగా తీయాలి
కంచెలేని చేను, తల్లిలేని బిడ్డ ఒక్కటే
 
కంచె వేసినదే కమతమన్నట్లు
కంచే చేనుమేస్తే కాపేమి చేయగలడు?
కంటికింపైతే నోటికీ యింపే
కంటికి తగిలే పుల్లను - కాలికి తగిలే పుల్లను కనిపెట్టి తిరగాలి
 
కంటికి రెప్ప దూరమా?
కంటికి రెప్ప - కాలికి చెప్పు
కంటివంటి ప్రకాశం లేదు - మంటివంటి ఆధారం లేదు
కండలేనివానికే గండం
 
కందం చెప్పినవాడు కవి - పందిని పొడిచినవాడు బంటు
కందకు లేదు, చేమకు లేదు, తోటకూర కెందుకు దురద?
కందకు లేని దురద కత్తిపీట కెందుకు?
కంది పండితే కరువు తీరుతుంది
 
కంప తొడుగు ఈడ్చినట్లు
కంపలో పడ్డ గొడ్డువలె
కంబళిలో తింటూ బొచ్చు ఏరినట్లు
కంసాలింటికెడితే బంగారమంటదుగానీ, కుమ్మరింటికెడితేమాత్రం మట్టి అంటుకుంటుంది
 
కంసాలికూడు కాకులు కూడా ముట్టవు
కంసాలి బర్రెనమ్ముతున్నాడు, లోపల లక్కవుందేమో చూడరా అన్నట్లు
కంసాలి దొంగతనం కంసాలికే తెలుస్తుంది
కక్కినకుక్క వద్దకూ కన్నకుక్క వద్దకూ కానివాణ్ణయినా పంపరాదు
కక్కిన కూటికి ఆశించినట్లు
 
కక్కుర్తి మొగుడు పెళ్ళాం కడుపునొప్పి బాధ ఎరుగడు
కక్కుర్తి పడ్డా కడుపు నిండాలి
కక్కొచ్చినా కల్యాణమొచ్చినా ఆగవు
కటికవానికి కత్తి అందించినట్లు
 
కట్టని నోరూ, కట్టలేని నదీ ప్రమాదకరం
కట్టిన యింటికి వంకలు చెప్పేవారు మెండు
కట్టిన యిల్లు - పెట్టిన పొయ్యి
కట్టిన వారు ఒకరైతే కాపురం చేసేవారు ఇంకొకరు
 
కట్టినవాని కొక యిల్లయితే అద్దెకున్న వానికి అన్నీ యిళ్ళే
కట్టుకొన్న పెండ్లామే చేయాలి - కన్నతల్లే చేయాలి
కట్టుకొన్న మగడు - పెట్టెనున్న నగలు
కట్టుకొన్న వాడికంటే వుంచుకున్న వాడి మీదే ప్రేమ ఎక్కువ
 
కట్టు లేని ఊరు - గట్టు లేని చెరువు
కట్టెవంకర పొయ్యే తీరుస్తుంది
కట్టేవి కాషాయాలు - చేసేవి దొమ్మరి పనులు
కడగా పోయే శనీశ్వరుడా మా యింటిదాకా వచ్చి పొమ్మన్నట్లు
 
కడచిన దానికి వగచుట యేల?
కడవంత గుమ్మడికాయ అయినా కత్తిపీటకు లోకువే
కడివెడు పాలలో ఒక్క ఉప్పుకల్లు
కడుపా కళ్ళేపల్లి చెరువా?
 
కడుపా - చెరువా?
కడుపుకు పెట్టిందే కన్నతల్లి
కడుపు కూటికేడిస్తే - కొప్పు పూలకేడ్చిందట
కడుపు చించుకుంటే కాళ్ళ మీద పడుతుంది
 
కడుపు చించుకున్నా గారడీ విద్యే అన్నట్లు
కడుపు నొప్పికి కంట్లో కలికం పెట్టినట్లు
కడుపు నిండితే గారెలు వగరు
కడుపుతో ఉన్నమ్మ కనక మానదు - వండుకున్నమ్మ తినక మానదు
 
కడుపున పుట్టిన బిడ్డ - కొంగున కట్టిన రూక ఆదుకుంటాయి
కడుపు నిండిన బేరాలు - కడుపు నిండిన మాటలు
కడుపు మంట
కడుపులో ఎట్లా వుంటే కాపురమట్లా వుంటుంది
 
కడుపులో చల్ల కదలకుండా
కడుపులోని మంట కానరాని మంట
కడుపులో లేని ప్రేమ కౌగిలించుకుంటే వస్తుందా?
కడుపులో లేని శాంతి కౌగిలింతలో దొరుకుతుందా?
 
కడుపు వస్తే కనే తీరాలి
కడుపే కైలాసం - యిల్లే వైకుంఠం
కతికితే అతకదు
కత్తి తలగడకాదు - కల నిజం కాదు
 
కత్తిపోటు తప్పినా కలం పోటు తప్పదు
కత్తిమీద సాము
కత్తు కలిస్తే పొత్తు నిలుస్తుంది
కత్తెరలో వాన కనకపు పంట
 
కథ అడ్డం తిరిగింది
కథ కంచికీ - మన మింటికీ
కథకు కాళ్ళు లేవు - ముంతకు చెవులు లేవు
కదిపితే కందిరీగల తుట్టె
 
కదిలిస్తే కంపు
కదిలిస్తే గచ్చపొద
కని గ్రుడ్డి, విని చెవుడు
కనిపెంచిననాడు కొడుకులుగానీ, కోడళ్ళు వచ్చాక కొడుకులా?
 
కనుమునాడు కాకి అయినా కదలదు
కనుమునాడు కాకి గూడా మునుగుతుంది
కనుమునాడు మినుము కొరకాలి
కన్నతల్లికి కడుపుకు పెడితే, పినతల్లికి పిర్రకాలిందట
 
కన్నతల్లికైనా మరుగుండాలి
కన్నమ్మకే పొగరు - ఉన్నమ్మకే పొగరు
కన్నామేగానీ, కడుపులో పెట్టుకుంటామా?
కన్ను ఎరుగకున్న కడుపు ఎరుగుతుంది
 
కన్ను గుడ్డిదయితే కడుపు గుడ్డిదా?
కన్ను చూచి కాటుక - పిర్ర చూచి పీట
కన్ను చూచిన దానిని నమ్ము - చెవి విన్నదానిని నమ్ము
కన్ను పోయేంత కాటుక ఎందుకు?
 
కన్ను ఎర్రబడ్డా, మిన్నెర్రబడ్డా కారక మానవు
కన్నూ మనదే - వేలూ మనదే అని పొడుచుకుంటామా?
కన్నె నిచ్చినవాణ్నీ, కన్ను యిచ్చినవాణ్నీ కడవరకూ మరువరాదు
కన్నొకటి లేదు గానీ కాంతుడు కాడా?
 
కన్యలో చల్లితే ఊదుకుని తినటానికయినా ఉండవు
కపటము బయట దేవుడు - ఇంట్లో దయ్యము
కప్పకాటు - బాపనపోటు లేవు
కప్పలు కూస్తే వర్షం పడుతుంది
 
కప్పి పెట్టుకుంటే కంపు కొట్టదా?
కమ్మ అండ గాదు - తుమ్మ నీడ కాదు
కమ్మకు వరస లేదు - కప్పకు తోక లేదు
కమ్మగుట్టు గడప దాటదు
 
కమ్మని రోగాలూ, తియ్యని మందులూ వుంటాయా
కమ్మనీ, తుమ్మనీ నమ్మరాదు
కమ్మరి వీధిలో సూదులమ్మినట్లు
కయ్యానికైనా, వియ్యానికైనా సమవుజ్జీ కావాలి
 
కరక్కాయ - కన్నతల్లి
కరణం, కాపూ నా ప్రక్కనుంటే కొట్టరా మొగుడా ఎట్లా కొడతావో చూస్తా అందట
కరణంతో కంటు కాటికి పోయినా తప్పదు
కరణం సాధువూ కాడు - కాకి తెలుపూ కాదు
 
కరణానికీ కాపుకీ జత - ఉలికీ గూటానికీ జత
కరణానికి తిట్టు దోషం - చాకలికి ముట్టు దోషం లేదు
కరణాన్ని, కంసాలిని కాటికి పోయినా నమ్మరాదు
కరణాలూ కాపులూ ఏకమయితే కాకులు కూడా ఎగురలేవు
 
కరవమంటే కప్పకు కోపం - విడవమంటే పాముకు కోపం
కరువుకు దాసరులైతే పదాలెక్కడ వస్తాయి?
కరివేపాకు కోసేవాడే వాడినట్లు
కరువుకాలంలో ఒల్లనివాడు పంటకాలంలో పంపమని వచ్చాడట
 
కరువుకు గ్రహణాలు మెండు
కరువునాటి కష్టాలుండవు గానీ కష్టాలనాటి మాటలుంటాయి
కరువులో అధికమాసం అన్నట్లు
కరువు మానుప పంట - మిడతల మానప పంట
 
కరువులో అరువు అన్నట్లు
కరువులో కవల పిల్లలు
కర్మ ఛండాలుని కంటే - జాతి ఛండాలుడు మేలు
కర్మకి అంతం లేదు
 
కర్కాటకం చిందిస్తే కాటకముండదు
కర్కాటకం కురిస్తే కాడిమోకు తడవదు
కర్ణుడు లేని భారతం - శొంఠి లేని కషాయం ఒక్కటే
కర్ణునితో భారతం సరి - కార్తీకంతో వానలు సరి
 
కర్ర చేత లేని వాణ్ణి గొర్రె కూడా కరుస్తుంది
కర్ర విరగకుండా - పాము చావకుండా
కర్రు అరిగితేనే కాపు బ్రతుకు
కలకాలం ఆపదలు కాపురముంటాయా?
 
కలకాలపు దొంగ ఒకరోజు దొరుకుతాడు
కల్పవృక్షాన్ని కాఫీపొడి అడిగినట్లు
కలల అలజడి కవ్వింతల రాజ్యం అన్నట్లు
కలలో జరిగింది ఇలలో జరగదు
 
కలలో భోగం కలతోటే సరి
కలవారింటి ఆడపడుచుకు కాకరకాయ కానరాదు
కల్ల పసిడికి కాంతి మెండు
కలిగినదంతా కడుపు కోసమే - ఎంత పెంచినా కాటి కోసమే
 
కలిగిన వారికి అందరూ చుట్టాలే
కలిగినమ్మ గాదె తీసేటప్పటికి లేనమ్మ ప్రాణం పోయిందట
కలిగినమ్మ రంకు - కాషాయ బొంకు ఒక్కటే
కలిపి కొట్టరా కావేటి రంగా!
 
కలిమి ఉన్నంత సేపే బలగము
కలిమికి పొంగరాదు - లేమికి క్రుంగరాదు
కలిమి గలవాడే కులము గలవాడు
కలిమిగల లోభికన్నా పేద మేలు
 
కలిమి లేములు కావడి కుండలు
కలిసొచ్చే కాలానికి కుందేలు వంటింట్లోకి వస్తుంది
కలిసొచ్చే కాలానికి నడిచొచ్చే పిల్లలు
కలుపు తీయని మడి - దేవుడు లేని గుడి
 
కలుపు తీయనివారికి కసువే మిగుల్తుంది
కల్యాణానికి ఒకరు వొస్తే కన్నం వేయటానికి ఇంకొకరొస్తారు
కళ్ళలో నీటిని తుడవగలంగానీ కడుపులో బాధ తుడవలేం
కళ్ళు ఆర్పే అమ్మ ఇళ్ళు ఆర్పుతుంది
 
కళ్ళు ఉంటేనే కాటుక
కళ్ళు కళ్ళు సై అంటే కౌగిళ్ళే మల్లెపందిరి అన్నట్లు
కళ్ళు కావాలంటాయి - కడుపు వద్దంటుంది
కళ్ళు నెత్తి కొచ్చినట్లు
 
కళ్ళు పెద్దవి - కడుపు చిన్నది
కళ్ళుపోయిన తర్వాత సూర్యనమస్కారాలు చేసినట్లు
కళ్ళెం - పళ్ళెం పెద్దవిగా ఉండాలి
కవికీ - కంసాలికీ సీసం తేలిక
 
కవితకు మెప్పు - కాంతకు కొప్పు అందం
కవ్వింతల అల్లరికి కౌగిలింతల ఖైదు
కష్టపడి ఇల్లు కట్టి, కల్లుతాగి తగలబెట్టినట్లు
కష్టపడి సుఖపడమన్నారు
 
కష్ట సంపాదన - యిష్ట భోజనం
కష్టాలు కలకాలం కాపురం ఉండవు
కష్టే ఫలి
కసిపోనమ్మ మసి పూసుకున్నదట
 
కాంతా కనకాలే కయ్యాలకి మూలాలు
కాకి అరిస్తే చుట్టాలు వస్తారు
కాకి అరిస్తే భయపడి పక్కింటాయన్ని కౌగలించుకున్నదట
కాకి గూటిలో కోయిల పిల్లలాగా
 
కాకిపిల్ల కాకికి ముద్దు
కాకి ముక్కుకు దొండపండు
కాకులను కొట్టి, గ్రద్దలకు వేసినట్లు
కాకుల మధ్య కోయిల లాగా
 
కాకై కలకాలం మన్నేకంటే - హంసై ఆరునెలలున్నా చాలు
కాగల కార్యం గంధర్వులే తీర్చారన్నట్లు
కాచిన చెట్టుకే రాళ్ళ దెబ్బలు
కాటికి కాళ్ళు చాచినా కుటిలత్వం పోలేదు
 
కాటికి పోయినా కరణాన్ని నమ్మరాదు
కాటికి పోయినా కాసు తప్పదు
కాటిదగ్గర మాటలు కూటి దగ్గర వుండవు
కాటుక కళ్ళ వాడూ - కళ్ళార్పు వాడూ కొంపలు ముంచుతారు
 
కాడిక్రిందకు వచ్చిన గొడ్డు - చేతికంది వచ్చిన బిడ్డ
కాడిని మోసేవాడికి తెలుస్తుంది బరువు
కాని కాలానికి కర్రే పామై కరుస్తుంది
కాని కూడు తిన్నా కడుపు నిండాలి
 
కాని పనికి కష్టం మొండు
కానీకి కొబ్బరికాయ యిస్తారని కాశీదాకా పోయినట్లు
కాకున్నది కాక మానదు
కాపు - కరణం ఏకమయితే నీళ్ళు కూడా దొరకవు
 
కాపుకు విశ్వాసం లేదు - కందికి చమురు లేదు
కాపు బీదైతే కళ్ళం బీద
కాపురం గుట్టు - రోగం రట్టు
కాపురం చేసే కళ కాలు త్రొక్కేవేళే తెలుస్తుంది
 
కాపుల కష్టం - భూపుల సంపద
కాపుల చదువులు కాసుల నష్టం - బాపల సేద్యం భత్యం నష్టం
కాపుల జాతకాలు కరణాల కెరుక
కామానికి సిగ్గూ లజ్జా లేవు
 
కామానికి కండ్లు లేవు
కామి గాక మోక్షగామి కాలేడు
కాముని పట్నంలో కౌగిలి కట్నాలన్నట్లు
కామెర్ల రోగికి లోకం అంతా పచ్చగానే కనిపిస్తుంది
 
కాయని కడుపూ - కాయని చెట్టూ
కాయలో పత్తి కాయలో ఉండగానే సోమన్నకు ఆరుమూరలు నాకు పదిమూరలు అన్నట్లు
కారణం లేకుండా కార్యం పుట్టదు
కారాని కాలానికి రారాని పాట్లు
 
కారుచిచ్చుకు గాలి తోడైనట్లు
కార్యం అయ్యేదాకా తలవంచుకుంటే, కలకాలం తలెత్తుకు తిరగవచ్చు
కార్తీక మాసాన కడవలు కడిగే పొద్దుండదు
కార్తె ముందు ఉరిమినా, కార్యం ముందు వదరినా చెడుతాయి
 
కాలం గడిచి పోతుంది - మాట నిలిచిపోతుంది
కాలం తప్పిననాడు పై బట్టే పామై కరుస్తుంది
కాలం వచ్చి చిక్కింది గానీ లేడికి కాళ్ళు లేక కాదు
కాలమొక్కరీతిగా గడిపిన వాడే గడిచి బ్రతికిన వాడు
 
కాలికి చుట్టుకున్న పాము కరవక మానదు
కాలికి దూరమయితే కన్నుకు దూరమా?
కాలికి రాని చెప్పును కడగా వుంచమన్నారు
కాలికి వేస్తే మెడకు - మెడకు వేస్తే కాలికి
 
కాలికి బలపం కట్టుకు తిరిగినట్లు
కాలిది తీసి నెత్తికి రాచుకున్నట్లు
కాలు కాలిన పిల్లి వలె
కాలూ, చెయ్యి ఉన్నంతకాలం కాలం గడుస్తుంది
 
కాలు జారితే తీసుకోగలం - నోరు జారితే తీసుకోలేం
కాలు తడవకుండా సముద్రం దాటొచ్చుగానీ కన్ను తడవకుండా జీవితం దాటలేం
కాలు త్రొక్కిన వేళ - కంకణం కట్టినవేళ
కాలు నొచ్చినా, కన్ను నొచ్చినా చేసేవాళ్ళు కావాలి
 
కాలే గుడిసెకు పీకే వాసమే లాభం
కావలసినవన్నీ తాకట్టు పెడతా స్వంతం చేసుకుంటావా అందిట
కాళ్ళ తంతే పెరిగేది పుచ్చకాయ - కుళ్ళేది గుమ్మడి కాయ
కాళ్ళ దగ్గరకు వచ్చిన బేరం కాశీకి వెళ్ళినా దొరకదు
 
కాళిదాసు కవిత్వం కొంత - నా పైత్యం కొంత అన్నట్లు
కాశీకి పోయి కొంగ పియ్య తెచ్చినట్లు
కాశీకి పోయినవాడూ - కాటికి పోయినవాడూ ఒక్కటే
కాశీకి పోయినా కర్మ తప్పదు
 
కాషాయంపైన, కషాయంలోపల వుంటే ప్రయోజనం లేదు
కాసుకు కాలెత్తేదానికి కాశీ ఎందుకు?
కాసుకు గతి లేదు గానీ కోటికి కొంగు పట్టాడట
కాసులుగలమ్మ కట్టా విప్పా - వేషంకలమ్మ విడవా మడవా
 
కాసులు గలవాడే రాజు
కాస్త ఓడంటే అంతా ఓడినట్లు
కిందపడ్డా మీసాలకు మన్ను కాలేదన్నట్లు
కిందపడ్డా పైచేయి నాదే అన్నట్లు
 
కింద పెట్టిన పంటలుండవు - పైన పెట్టిన వానలుండవు
కిష్కింధాపుర అగ్రహారీకులు లాగా
కీడెంచి మేలెంచవలె
కీలెరిగి వాత పెట్టాలి
 
కుంచమంత కూతురుంటే మంచంలోనే కూడు
కుంటికులాసం ఇంటికి మోసం
కుంటి గాడిదకు జారిందే సాకు
కుంటివాడి తిప్పలు కుంటివాడివి - గూనివాడి తిప్పలు గూనివాడివి
 
కుంటి సాకులు - కొంటె మాటలు
కుంటి వాడయినా ఇంటి వాడే మేలు
కుండల దుమ్ము రోకళ్ళతో దులిపినట్లు
కుండ ఎప్పుడు వేరో కుదురూ అప్పుడే వేరు
 
కుండలు మూయను మూకుళ్ళున్నాయి కానీ - నోళ్ళను మూయ మూకుళ్ళు లేవు
కుండలు, చాటలు లేవని వండుకుతినటం మానుతామా?
కుండలో కూడు కుండలో వుండాలి - బిడ్డలు గుండ్రాయిల్లాగా వుండాలి
కుండల్లో గుర్రాలు తోలినట్లు
 
కుండ వేరయితే కులం వేరా?
కుందేటి కొమ్ము సాధించినట్లు
కుక్క కాటుకు చెప్పుదెబ్బ
కుక్కకు ఏ వేషం వేసినా మొరగక మానదు
 
కుక్క తెచ్చేవన్నీ గొద్దెలే
కుక్క తోక చక్కనౌతుందా?
కుక్క తోక పట్టుకుని గోదావరి ఈదినట్లు
కుక్కను తెచ్చి అందలంలో కూర్చోపెడితే కుచ్చులన్నీ తెగ కొరికిందట
 
కుక్కను ముద్దు చేస్తే మూతంతా నాకుతుంది
కుక్క బ్రతుకు - నక్క చావు
కుక్క బుద్ధి దాలిగుంటలో వున్నంతసేపే
కుక్క ముట్టిన కుండ
 
కుక్కలూ కుక్కలూ కాట్లాడుకుని కూటిలో దుమ్ము పోసుకుంటాయి
కుక్కలు చింపిన విస్తరిలాగా
కుక్క వస్తే రాయి దొరకదు - రాయి దొరికితే కుక్క రాదు
కుచేల సంతానంలాగా
 
కుట్టని రవిక చేతిలో వున్నా ఒకటే - ఏలని మొగుడు ఊరిలో వున్నా ఒకటే
కుట్టితే తేలు - కుట్టకుంటే కుమ్మరి పురుగు
కుట్టేవాడి కుడిచేతి క్రింద - చీదేవాడి ఎడమచేతి క్రింద ఉండరాదు
కుడికాలు పెడితే కుల క్షయం - ఎడమకాలు పెడితే వంశ క్షయం
 
కుడిచేత్తో యిచ్చి, ఎడమచేత్తో తీసుకున్నట్లు
కుడిచేత్తో చేసే దానం ఎడమచేయికి తెలియరాదు
కుడితిలో పడ్డ ఎలుకలాగా
కుడవబోతూ రుచు లడిగినట్లు
 
కుదువ సొమ్ముకు కొంత హాని
కుప్ప తగుల బెట్టి పేలాలు వేయించుకున్నట్లు
కుమ్మరి పురుగుకు మన్ను అంటుతుందా?
కుమ్మరి వీధిలో కుండలమ్మినట్లు
 
కుమ్మరాయిలో ఇత్తడి ముంతలు ఏరినట్లు
కుమ్మరి వారి కోడలు ఆము దగ్గరైనా కన్పించదా?
కుర్రవాడి గూర్చి అడగండిగానీ చెవుల కమ్మల విషయం మాత్రం అడగొద్దు అన్నట్లు
కులం కన్నా గుణం ప్రధానం
 
కులం కొద్దీ గుణం
కులం చెడ్డా గుణం దక్కవలె
కులమింటి కోతి అయినా మేలు
కులము చెరిచేవారే గానీ కూడు పెట్టే వారుండరు
 
కులము తక్కువ వాడు కూటికి ముందు
కుల మెరిగి కోడలిని - జాతి నెరిగి గొడ్డును తీసుకోవాలి
కులవిద్యకు సాటిలేదు గువ్వల చెన్నా
కులహీనమైనా వరహీనం కారాదు
 
కుళ్ళే వాళ్ళ ముందే కులకాలి
కుళ్ళే వాళ్ళ ముందే భగవంతుడు కులుకుతాడు
కూచమ్మ కూడబెడితే మాచమ్మ మాయం చేసిందట
కూటికి గతి లేదు గానీ మీసాలకు సంపంగ నూనె
 
కూటికి తక్కువైతే కులానికి తక్కువా?
కూటికి పేదయినా చేతకు బీద కాదు
కూటికుంటే కోటికున్నట్లే
కూటి కోసం కోటి విద్యలు
 
కూటి పేద తోడు పోగొట్టుకుంటాడు
కూడబెట్టిన వాడు కుడవ నేర్చునా?
కూడు తిని కుల మెంచినట్లు
కూడు ఎక్కువైతే కువ్వాడ మెక్కువ
 
కూడు పెట్టినామెను తొడ పొందు అడిగినట్లు
కూడూ, గుడ్డా అడక్కపోతే బిడ్డను సాకినట్లు సాకుతా నన్నాడట
కూడే కూడే కాపురాన్ని కూలదొయ్యకపోతే నేను నీ రంకు మొగుణ్ణే కాదు అన్నాడుట
కూతురని కుంచడిస్తే, తల్లని కంచెడు యిచ్చిందట
 
కూతురి పురుడు యింట్లో - కోడలి పురుడు అడవిలో
కూతురు కనకపోతే అల్లుడిమీద పడి ఏడ్చినట్లు
కూతురు చెడితే తప్పు తల్లిది
కూన అని పెంచితే గండై కరవ వచ్చిందట
 
కూనలమ్మ సంగీతం వింటూంటే కూడు దొరికినట్లే!
కూపస్థ మండూకం లాగా
కూరకు తాలింపు - చీరకు ఝాడింపు
కూర లేని తిండి కుక్క తిండి
 
కూరిమిగల దినములలో నేరము లెన్నడును తోచవు
కూరిమి చెడితే అన్నీ దోషాలే
కూర్చుంటే కుక్క కఱవదు
కూర్చుంటే లేవలేడు గానీ, ఎగిరెగిరి తంతాడట
 
కూర్చున్నవానికి కుప్పలు - తిరిగేవానికి తిప్పలు
కూర్చుని తింటుంటే కొండలయినా కరిగిపోతాయి
కూర్చుని తింటుంటే గుళ్ళూ, గోపురాలూ ఆగవు
కూలికి వచ్చి పాలికి మాట్లాడినట్లు
 
కూలికి వచ్చి మానం దోచినట్లు
కూలివాడి ప్రొద్దా! కుంకవే ప్రొద్దా!
కూసే గాడిద వచ్చి మేసే గాడిదను చెఱచినట్లు
కృత్తిక, పునర్వసులు సత్తువ పంట
 
కృత్తికలో కుతికె పిసుకుడు
కృత్తికలో విత్తితే కుత్తుకలు నిండవు
కృష్ణా స్నానానికి కొండుభొట్లాజ్ఞా
కొంగు తడిస్తే చలిగానీ కోకంతా తడిస్తే చలేమిటి?
 
కొంగులాగితే రానిది కన్ను గీటితే వస్తుందా?
కొంగ జపము చేపల కోసమే
కొంగు తాకితే కోటి వరహాలు
కొంగున నిప్పు మూట కట్టుకొన్నట్లు
 
కొంటే రానిదే కొసరితే వస్తుందా?
కొండంత తెలివికంటే గోరంత కలిమి మేలు
కొండంత చీకటి - గోరంత దీపం
కొండంత దూదికి కొండంత నిప్పెందుకు?
 
కొండంత నిరాశ - గోరంత ఆశ
కొండంత దేవుణ్ణి కొండంత పత్రితో పూజించగలమా
కొండంత దేవుడికి గోరంత బెల్లం
కొండంత మొగుడే పోగా లేంది ఇవన్నీ యెందుకు అన్నదట
 
కొండంత రాగంతీసి గోరంత పదం చెప్పినట్లు
కొండ అద్దంలో కొంచెమే
కొండకు వెంట్రుక ముడివేసి లాగితే, వస్తే కొండ వస్తుంది, పోతే వెంట్రుక పోతుంది
కొండగాలికి పైట జారితే, అందగాడి చూపుకి చీర జారిందట
 
కొండ నాలుకకి మందువేస్తే ఉన్న నాలుక ఊడిపోయిందట
కొండను తలతో ఢీకొన్నట్లు
కొండను త్రవ్వి ఎలుకను పట్టినట్లు
కొండలి మంగలి పనిలాగా
 
కొండలు మ్రింగేవాడికి గుడులొక లెక్కా
కొండ మీద గోలేమిటంటే కోమటాళ్ళ రహస్యాలన్నట్లు
కొండముచ్చు పెళ్ళికి కోతి పేరంటాళ్ళు
కొండలు పిండి కొట్టినట్లు
 
కొండవీటి చేంతాడులాగా
కొండి మీటుడు - గోడ కెక్కుడు
కొంపకాలి ఏడుస్తుంటే నీళ్ళు కాచుకోనా అని అడిగినట్లు
కొక్కిరాయీ కొక్కిరాయీ ఎందుకు పుట్టావంటే చక్కని వాళ్ళను వెక్కిరించటానికి అన్నదట
 
కొట్టా వద్దు తిట్టా వద్దు వాడి చావు వాడే చస్తాడన్నట్లు
కొడితే కొట్టాడు కానీ క్రొత్తకోక పెట్టాడు
కొడుకు బాగుండాలి - కోడలు ముండమొయ్యాలన్నట్లు
కొడుకు మనవాడైతే కోడలు మనదౌతుందా?
 
కొడుకు ముద్దు - కోడలు మొద్దు
కొత్త అప్పుకు పోతే పాత అప్పు పైన బడ్డదట
కొత్త ఒక వింత - పాత ఒక రోత
కొత్త ఆవకాయ - కొత్త పెళ్ళాం
 
కొత్త కాపురం, కొత్త కత్తిపీట కొత్తలో కంటే కొంచెం పదును పడ్డాకే బాగుంటాయి
కొత్త కుండలో నీళ్ళు, కొత్త పెళ్ళాం బహు తీపి
కొత్తంత పండుగా లేదు - తల్లంత దయా లేదు
కొత్తది నేర్వలేడు - పాతది మరువలేడు
 
కొత్త నీరు వచ్చి పాతనీరు కొట్టుకుపోయినట్లు
కొత్త బిచ్చగాడు పొద్దెరుగడు
కొత్త వైద్యుని కంటే పాత రోగి మేలు
కొత్త సేద్యగాడు పొద్దెరుగడు
 
కొని తింటూంటే కోమటి నేస్తం
కొన్న దగ్గర కొసరుగానీ, కోరిన దగ్గర కొసరా?
కొన్నంగడిలోనే మారు బేరమా?
కొన్నది వంకాయ - కొసరింది గుమ్మడికాయ
 
కొన్నవాడు తినక మానడు
కొన్నాళ్ళు చీకటి - కొన్నాళ్ళు వెన్నెల
కొప్పున్నామె ఎటు తిప్పినా అందమే
కొమ్ములు చూచి బేరమాడినట్లు
 
కొయ్యరా కొయ్యరా పోలిగా అంటే టంగుటూరి మిరియాలు తాటికాయలంత అన్నాడట
కొర్ర గింజంత కోడల్ని చూస్తే కొండంత అత్తకు చలిజ్వరం వచ్చిందట
కొరివితో తల గోక్కున్నట్లు
కొరివి పెట్టేవాడే కొడుకు
 
కొల్లేటి పంట కూటికే చాలదు
కొల్లేటి వ్యవసాయానికి కోత కూలి దండుగ
కొసరితేగానీ రుచి రాదు
కొసరి భోజనం పెట్టావ్‌ -మరి ఆ ముచ్చట కూడా తీర్చమన్నాడట
 
కో అంటే కోటిమంది
కోక కేకేస్తే రవిక రంకేసిందిట
కోక ముడి విప్పుతూ వరసలడిగినట్లు
కోకా, రైకా కలవని చోట చూపి ఊరించినట్లు
 
కోటలో పాగా వేసినట్లు
కోటి విద్యలు కూటి కొరకే
కోడలా! కోడలా! నీ భోగమెంతసేపే అంటే మా అత్త మాలపల్లినుంచి తిరిగి వచ్చిందాకా అందిట
కోడలి కన్నీళ్ళు కనబడతాయిగానీ, అత్త పెట్టే పెట్టు కనబడదు
 
కోడలికి బుద్ధి చెప్పి అత్త తెడ్డు నాకినట్లు
కోడలికి బుద్ధి చెప్పి అత్త ఱంకు పోయిందట
కోడలు గృహ ప్రవేశం - అత్త అగ్ని ప్రవేశం
కోడలు నలుపైతే కులమంతా నలుపే
కోడలు వచ్చిన వేళ - గొడ్డు వచ్చిన వేళ
 
కోడికి కులాసా లేదు - కోమటికి విశ్వాసం లేదు
కోడిగుడ్డుకు ఈకలు పీకినట్టు
కోడి రెక్కారవేస్తే గొప్పవాన
కోడీ, కుంపటీ లేకపోతే తెల్లారదా?
 
కోతలకు ఉత్తర కుమారుడు
కోతికి అద్దం చూపినట్లు
కోతికి కొబ్బరికాయ దొరికినట్లు
కోతి చస్తే గోడవతల పారేసినట్లు
 
కోతికి తేలు కుట్టినట్లు
కోతికి పుండయితే గోకా, నాకా
కోతికి బెల్లం, కోమటికి ధనం చూపరాదు
కోతి చావు, కోమటి ఱంకు ఒక్కటే
 
కోతి పంచాయితీ కొంప తీస్తుంది
కోతి పుండు బ్రహ్మరాక్షసి
కోతి రూపుకు గీత చక్కన - పాత గోడకు పూత చక్కన
కోపం గొప్పకు ముప్పు - హంగు అల్లరికి ముప్పు
 
కోపానికి పోయిన ముక్కు శాంతానికి రాదు
కోమటి యిల్లు కూలినట్లు
కోమటికులం పైసాకు తులం
కోమటికీ కోతికీ ముల్లె చూపరాదు
 
కోమటితో మాట - కోతితో సయ్యాట ప్రమాదాలు
కోమటికి లేమి - కంసాలికి కలిమి వుండదు
కోమటి సాక్ష్యం - బాపన వ్యవసాయం
కోమట్ల కొట్లాట - గోచీ వూగులాట
 
కోమలి తనువే కాముని ధనువు
కోమలాంగి సోకు కోనసీమ కొబ్బరి లాంటిదిట
కోరి అడిగితే కొమ్మెక్కుతారు
కోరి నెత్తికెత్తుకున్న దేవర దయ్యమై పట్టుకున్నట్టు
 
కోరి పిల్లనిస్తామంటే కులం తక్కువ అన్నట్లు
కోరుకున్న కోడలు వస్తే, నెత్తిమీద నిప్పులు పోస్తుంది
కోర్టులో గెలిచినవాడు యింట్లో ఏడిస్తే, ఓడినవాడు కోర్టులోనే ఏడుస్తాడు
కోర్టు కెక్కినవాడూ, గాడిద నెక్కినవాడూ ఒక్కటే
 
కౌగిలించి చేసుకునేవే ప్రేమ వందనాలు
కౌగిట్లో పరువాలు పడతియిచ్చే నజరానాలు
కౌగిలింతకన్న సుఖం లేదు - కాపురమంత మజా లేదు
కౌగిలింతలకే కన్నె తాపాలు (చెల్లు) అన్నట్లు
 
కౌగిలింతల బిగువెంతంటే నచ్చినవాడి శక్తంత అందిట
కౌగిలిహోరూ మల్లెలజోరూ తప్పితే కడుపుపండే మాటేమైనా వుందా? అందిట
కౌగిళ్ళ కట్నాలే సొగసులకు నజరానాలన్నట్లు
కౌగిళ్ళ గుసగుసలు కాముని దరహాసాలన్నట్లు
 
కౌగిళ్ళ పందిట్లో పూలంగి సేవలన్నట్లు
కౌగిళ్ళ బంధాలేసి బుగ్గల్లో మందారాలు పూయిస్తే అందాల గంధాలు పూస్తా అందిట
కౌగిళ్ళ స్వర్గాలు కాముని రాజమార్గాలు అన్నట్లు


గంగకు - దొంగకు - పంగకు తప్పులేదు
గంగలో మునిగినా కాకి హంస కాదు
గంగిగోవుపాలు గరిటెడైనా చాలు
గంజాయి తోటలో తులసి మొక్క
గంజి త్రాగేవాడికి మీసాలెత్తే వాడొకడు
గంజిలోకి ఉప్పేలేకుంటే పాలలోకి పంచదారట
గండం గడిచి పిండం బయటపడ్డట్లు
గంతకు తగిన బొంత
గంపలాభం చిల్లు తీసినట్లు
గజమూ మిధ్య - పలాయనమూ మిధ్య అన్నట్లు
గజ్జి ఉన్నవాడికి లజ్జ వుండదు
గట్టిగా ఆయుష్యముంటే గరిక నూరిపోసినా బ్రతుకుతాడు
గట్టిగా తిడితే గాలిలో కలిసిపోతుంది - తనలో తిట్టుకుంటే తనకు తగుల్తుంది
గట్టుమీద వానికి గప్పాలెక్కువ
గడ ఎక్కు తిమ్మన్నా - గంతులు వేయి తిమ్మన్నా అన్నట్లు
గడించేది ఒకడు - అనుభవించేది మరొకడు
గడించే వాడొకడు - గుణించే వాడొకడు
గడిచి బ్రతికినామని గంతులు వేయరాదు
గడ్డివాము దగ్గర కుక్కలాగా
గడ్డంకాలి ఏడుస్తుంటే చుట్టకు నిప్పడిగినట్లు
గడ్డ గడ్డకు గ్రుక్కెడు నీళ్ళు త్రాగినా రెడ్డే వ్యవసాయం చేయాలి
గడ్డ పలుగులు గాలికి కొట్టుకుపోతూంటే పుల్లాకు నా గతేంటి అన్నదట
గడియ పురసత్తు లేదు - గవ్వ ఆదాయం లేదు
గడ్డివామిలో సూది వెదికినట్లు
గతజల సేతు బంధనము
గతి చెడినా మతి చెడరాదు
గతిమాలిన వాడికి కుతిక లావు
గతిలేనమ్మకు గంజే పానకం
గద్దించే అత్త - మర్దించే మామ
గబ్బిలంలాగా అటు పక్షీ కాదు - ఇటు జంతువూ కాదు
గబ్బిలాయి ముఖంలాగా
గయ్యాళి, గచ్చపొద ఒకటే
గరిక మేసిన గాడిద చస్తుందిగానీ, గరిక చావదు
గురుడాయ లెస్సా అంటే శేషాయ లెస్సా అన్నట్లు
గరుత్మంతుణ్ణి చూచిన పాములాగా
గర్భాదానం నాటి ముచ్చట్లు లంఖణాలలో తలచుకొన్నట్లు
గర్భాదానానికి రమ్మని జాబువ్రాస్తే నాకు తీరికలేదు నేనున్నట్లుగానే జరిపించండని జాబు వ్రాసాట్ట
గాజుల చెయ్యి గలగల్లాడితే యిల్లు కళకళలాడుతుంది
గాటిలో కుక్క గడ్డి తినదు, తిననీయదు
గాడి తప్పిన బండివలె
గాడిదకేమి తెలుసు గంధపు వాసన?
గాడిదగుడ్డు
గాడిదకు గడ్డివేసి, ఆవును పాలిమ్మన్నట్లు
గాడిదకు భోగినీళ్ళు పోస్తే బూడిదలో పొర్లాడిందట
గాడిదతో సేద్యం కాలి తాపులకే
గాడిదలతో సేద్యం చేస్తూ కాలి తన్నులకు జడిస్తే ఎట్లా?
గాడిద పుండుకు బూడిద మందు
గాడిద సంగీతానికి ఒంటె ఆశ్చర్యపోతే - ఒంటె అందానికి గాడిద ఆశ్చర్యపోయిందట
గాదె క్రింద ఎలుక గాదె క్రిందే బ్రతకాలి
గాదె క్రింద పందికొక్కులాగా
గానుగవాడి ఎద్దుగానూ - చాకలివాడి గాడిదగానూ పుట్టరాదు
గారాబం గజ్జెల కేడిస్తే - వీపు దెబ్బల కేడ్చిందట
గారెలు చేయవే పెండ్లామా అంటే వేలు మాత్రం చూపిందట
గాలి ఉన్నప్పుడే తూర్పార పట్టాలి
గాలి కబుర్లు
గాలికి పుట్టి ధూళికి పెరిగినట్లు
గాలికి పోయిన కంపను కాలికి తగిలించుకొన్నట్లు
గాలికి పోయిన పేలపిండి కృష్ణార్పణం
గాలిని మూట కట్టగలం గానీ, గయ్యళి నోరు మూయలేం
గాలిలో దీపం పెట్టి దేవుడా నీ మహిమ అన్నట్లు
గాలిలో మేడలు కట్టినట్లు
గిరాకీ కొననివ్వదు - మందం అమ్మనివ్వదు
గుండ్రాయి దాస్తే పెళ్ళి ఆగుతుందా?
గుండెల ఊపుడుకాదు తొడల తొక్కుడుకు తయారుకా అన్నాడట
గుగ్గిళ్ళకు కొన్న గుఱ్ఱాలు అగడ్తలు దాటుతాయా?
గుడగుడ ఆలోచన గుడిసెకు చేటు
గుడారం గూని బ్రతుకు
గుడి దగ్గరయితే గురుత్వం దూరం
గుడిని మింగే వాడికి తలుపులు అప్పడాలు
గుడిని మింగే వాడికి లింగం అడ్డమా?
గుడిసేటి పనులు
గుడ్డి ఎద్దు చేలో పడ్డట్లు
గుడ్డి కంటికి మట్టి అద్దం
గుడ్డి కంటికి పగలైతేనే? రాత్రయితేనేం?
గుడ్డికన్నా మెల్ల మేలు
గుడ్డి కన్ను మూసినా ఒకటే తెరిచినా ఒక్కటే
గుడ్డి గుర్రానికి దాణా చేటు
గుడ్డి మొగుడికి రేచీకటి పెళ్ళాం
గుడ్డివాడి ఉపాయం గుడ్డివాడిది, గూనివాడి ఉపాయం గూనివాడిది
గుడ్డివాడి చేతిలో రాయి
గుడ్డివాడు ఎటు రువ్వినా గురే
గుడ్డివాళ్ళు ఏనుగులను తడిమి చూచి వర్ణించినట్లు
గుడ్డు వచ్చి పిల్లను వెక్కిరించినట్లు
గుమ్మడికాయల దొంగ ఎవర్రా అంటే భుజాలు తడుముకున్నట్లు
గురి కుదిరితే గుణం కుదురుతుంది
గురి తప్పినా పులినే కొట్టాలి - గుంటనక్కను కాదు
గురివిందగింజ తన ముడ్డిక్రింద నలుపెరగదు
గురువు నుంచుని త్రాగితే, శిష్యుడు పరిగెడుతూ త్రాగుతాడు
గురువును మించిన శిష్యుడు
గురువుకు తిరుమంత్రం చెప్పినట్లు
గురువుకు పంగనామాలు పెట్టినట్లు
గురువులేని విద్య గుడ్డి విద్య
గుఱ్ఱము కడుపున గాడిదపిల్ల పుడుతుందా?
గుఱ్ఱము గుడ్డిదయినా దాణాకు తక్కువ లేదు
గుర్రానికి ముడ్డిలో కాలితే వరిగడ్డి తింటుంది
గుర్రానికి సకిలింత - సంగీతానికి ఇకిలింత వుండాలి
గుర్రాన్ని యేటివరకూ తీసికెళ్ళగలమే గానీ నీళ్ళు త్రాగించగలమా?
గుళ్ళో దేవుడికి నైవేద్యమే లేకుంటే పూజారి పులిహోర కోరాడట
గుళ్ళో పిత్తక పోతే గుగ్గిలం వేసినంత పుణ్యం
గువ్వ గూడెక్కె - రాజు మేడెక్కె
గూట్లో దీపం - నోట్లో ముద్ద
గూనివాని ఒడుపు పడుకున్నపుడు చూడాలి
గూబ ఎక్కిన గృహము చెడును
గెలువని రాజుకు గొప్పలు మెండు
గేదె, దూడ వుండగా గుంజకు వచ్చెరా గురక వాయువు
గొంగడున్నంతే చాచుకోవాలి
గొంగట్లో అన్నం తింటూ వెంట్రుకలు ఏరినట్లు
గొంతుకలో వెలక్కాయ పడినట్లు
గొంతెమ్మ కోరికలు
గొడుగుమీద గొడుగుంటే పిడుగుమీద పిడుగు పడినట్లే
గొడ్డుకు ఒక దెబ్బ - మనిషికి ఒక మాట
గొడ్డుకి తిన్నది పుష్టి - మనిషికి ఉన్నది పుష్టి
గొడ్డు రైతుకు ఒక బిడ్డ
గొడ్డు వచ్చిన వేళ - బిడ్డ వచ్చిన వేళ
గొడ్డువాడు గొడ్డుపోయి ఏడుస్తుంటే మాదిగవాడు తోలు పోయిందని ఏడ్చాడట
గొడ్రాలికి గొంతు పెద్ద
గొడ్రాలికేమి తెలుసు ప్రసవ నొప్పులు
గొడ్రాలి తిట్టూ, గొడ్డలిపెట్టూ ఒక్కటే
గొప్పగా తెలిసినవారే గోతిలో పడతారు
గొఱ్ఱు గుచ్చిన నేలకు కొరత వుండదు
గొర్రె ఎంత పెరిగినా తోక బెత్తెడే
గొర్రె కసాయివాడినే నమ్ముతుంది
గొర్రెవాటు వేలం వెర్రి
గొర్రె బలిస్తే గొల్లకే లాభం
గొర్రెల మందలో తోడేలు పడ్డట్లు
గొర్రెలు గుంపు కూడితే గొప్ప వర్షం
గొల్లల గోత్రాలు గొర్రెలకు తెలిస్తే - గొర్రెల గోత్రాలు గొల్లల కెరుక
గొళ్ళెం లేని తలుపు - కళ్ళెం లేని గుర్రం
గోచీకి ఎక్కువ తుండుకు తక్కువ
గోచీకి మించిన దరిద్రం లేదు
గోచీపాతల రాయుడులాగా
గోటితో పోయేదానికి గొడ్డలి ఎందుకు?
గోడుకు గోకుడే మందు
గోడకు కొట్టిన సున్నం, లంజకు పెట్టిన సొమ్ము తిరిగిరావు
గోడమీద పిల్లివాటము
గోడలకు చెవులుంటాయి - నీడలకు కళ్ళుంటాయి
గోతిని తీసినవాడే అందులో పడేది
గోతికాడ నక్కలాగా
గోముఖ వ్యాఘ్రం
గోరంత ఆలస్యం - కొండంత నష్టం
గోరంత దీపం - కొండంత వెలుగు
గోరంత వుంటే కొండంత చేసినట్లు
గోరుచుట్టుపై రోకలి పోటు
గోవు లేని వూళ్ళో గొడ్డే శ్రీమహాలక్ష్మి
గోవే తల్లి - ఎద్దే తండ్రి
గ్రహచారం చాలకపోతే తాడే పామై కరుస్తుంది
గ్రహాలు గతులు తప్పినా, ఆడినమాట తప్పరాదు
గ్రాసంలేని కొలువు - మీసంలేని బ్రతుకు - రసం లేని కావ్యం ఒక్కటే
ఘడియ వెసులుబాటు లేదు దమ్మిడీ రాబడి లేదు
ఘోటక బ్రహ్మచారి లాగా

ప్రాంజలి ప్రభను ఆదరిస్తున్నవారికి మరియు ప్రపంచ తెలుగు ప్రజలందరికి చదువుటకు, వినుటకు  వీలుగా పొందుపరుస్తున్నాను

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రం


హరి: ఓం

విశ్వo విష్ణుర్వషట్కారో భూత భవ్య భవత్ప్రభుః:
భూతకృద్భూతబృద్భావో భూతాత్మా భూతభావన: !!1 !!

పూతాత్మా పరమాత్మా చ ముక్తానాం పరమాంగతి:
అవ్యయ: పురుష: సాక్షీ క్షేత్రజ్ఞో క్షర ఏవచ !!2!!

యోగో యోగవిదాంనేతా ప్రధానపురుషేశ్వర:
నారసింహవపు: శ్రీమాన్ కేశవ: పురుషోత్తమ:!!3!!

సర్వశ్శర్వ: శ్శివ స్థానుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయ:
సంభవో భావనో భర్తా ప్రభవ: ప్రభురీశ్వర: !!4!!

స్వయం భూ శ్శమ్బూరాదిత్య: పుష్కరాక్షో మహాస్వన:
 అనాది నిధనో ధాతా విధాతా ధాతు రుత్తమ : !!5!!

అప్రమేయో హ్రుషీ కేశ: పద్మనాభో అమరప్రభు:
విశ్వకర్మా మనుస్త్వస్థా స్థనిష్ట : స్థవిరో ధ్రువ: !!6!!

శ్లో. అగ్రాహ్య:  శాశ్వతః  కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః
ప్రభూత స్త్రికకుబ్ధామ పవిత్రం మంగళం పరమ్.117!!

శ్లో. ఈశాన ప్రాణదః ప్రాణో జ్యేష్ఠ శ్రేష్ఠ ప్రజాపతిః
హిరణ్య గర్భో భూగర్భో మాధవో మధు సూదనః!!8!!

శ్లో. ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమ క్రమః
అనుత్తమో దురాధర్షః కృతజ్ఞః కృతిరాత్మవాన్!!9!!

శ్లో. సురేశః శరణం శర్మ విస్వరేతా ప్రజాభవః
అహః సంవత్సరో వ్యాళః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః!!10!!

శ్లో. అజః సర్వేశ్వర స్సిద్దః సిద్ధిః సర్వాది రచ్యుతః
వృషాకపి రమేయాత్మా సర్వయోగ వినిస్మృతః!!11!!

శ్లో. వసుర్వస్సుమనా స్సత్య: సమాత్మా సంమితస్సమ:
అమోఘ: పుండరీ కాక్షో వృష కర్మావృషాకృతి:!!12!!

శ్లో. రుద్రో బహుశిరా బభ్రుః విశ్వ యోని శ్శుచి శ్రవః
అమృత శ్శాశ్వత స్థాణుర్వరారోహో మహా తపాః!!13!!

శ్లో. సర్వగః సర్వ విద్భానుః విష్వక్సేనో జనార్దనః
వేదో వేద విదవ్యంగో వేదాంగో వేద విద్కవిః!!14!!

శ్లో. లోకాధ్యక్ష, సురాధ్యక్షో, ధర్మాధ్యక్ష, కృతా కృతః
చతురాత్మా, చతుర్వ్యూహ, చతుర్దంష్ట్రా, చతుర్భుజః!!15!!

శ్లో. భ్రాజిష్ణు ర్భోజనం భోక్తాః సహిష్ణు ర్జగదాదిజః
అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః!!16!!

శ్లో. ఉపేంద్రో వామనః ప్రాంశు రమోఘః శుచి రూర్జితః
అతీంద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః!!17!!

 శ్లో. వేద్యో వైద్యః సదాయోగీ వీరహా మాధవో మధుః
అతీంద్రియో మహామాయో మహోత్సాహోమహా బలః!!18!!

 శ్లో. మహాబుద్ధి ర్మహా వీర్యో మహాశక్తి ర్మహా ద్యుతిః
అనిర్దేశ్యవపుః శ్రీమానమేయాత్మా మహాద్రి ధృక్ !!19!!

. శ్లో. మహేష్వాసో మహీ భర్తా శ్రీనివాసః సతాంగతిః
అనిరుద్ధః సురానందో గోవిందో గోవిదాం పతిః!!20!!

 శ్లో. మరీచి ర్దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః
హిరణ్య నాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః !!21!!

 అమృత్యుః సర్వ దృక్సింహః సంధాతా సంధిమాన్ స్థిరః
అజో దుర్మర్షణః శాస్తా విశృతాత్మా సురారిహా!!22!!

 శ్లో. గురు ర్గురుతమో దామ సత్యః సత్య పరాక్రమః
నిమిషో నిమిషః స్రగ్వీ వాచస్పతి రుదారధీః!!23!!

 శ్లో. అగ్రణీ ర్గ్రామణీః శ్రీమాన్ న్యాయో నేతా సమీరణః
సహస్ర మూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్ష సహస్ర పాత్...!!24!!

శ్లో .ఆవర్తనో నివృత్తాత్మా సంవృతః సంప్రమర్దనః
అహః సంవర్తకో వహ్ని రనిలో ధరణీ ధరః!!25!!

శ్లో. సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వ దృగ్విశ్వ భుగ్విభుః
సత్కర్తా సత్కృతః సాధు ర్జహ్ను ర్నారాయణో నరః!!26!!

 శ్లో. అసంఖ్యేయో ప్రమేయాత్మా విశిష్ట శిష్ట కృచ్ఛుచిః
సిద్ధార్థః సిద్ధ సంకల్పః సిద్ధిదః సిద్ధి సాధనః!!27!!

 శ్లో. వృషాహీ వృషభో విష్ణుర్వృష పర్వా వృషోదరః
వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శుచి సాగరః!!28!!

. శ్లో. సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేంద్రో వసుదో వసుః
నైక రూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః!!29!!

 శ్లో. ఓజస్తేజో ద్యుతి ధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః
ఋద్ధః స్పష్టాక్షరో మంత్ర శ్చంద్రాంశు భాస్కర ద్యుతిః!!30!!

 శ్లో. అమృతాంశూద్భవో భానుః శశ బిన్దుః సురేశ్వరః
ఔషధం జగతస్సేతుః సత్య ధర్మ పరాక్రమః!!31!!

 శ్లో. భూత భవ్య భవన్నాథః పవనః పావనో నలః
కామహా కామ కృత్కాన్తః కామః కామప్రదః ప్రభుః!!32!!

శ్లో. యుగాది కృత్యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః !
అదృశ్యో వ్యక్త రూపశ్చసహస్ర జిదనంత జిత్ !! 33 !!

శ్లో. ఇష్టో విశిష్టః శిశ్టేష్టః శిఖండీ నహుషో వృషః !
క్రోధహా క్రోధకృత్కర్తా విశ్వబాహు ర్మహీధరః !! 34 !!

శ్లో. అచ్యుతః ప్రథితః ప్రాణః ప్రాణదో వాసవానుజః !
అపాం నిథి రధిష్ఠాన మప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః !! 35 !!

శ్లో. స్కన్ద స్కన్దధరో ధుర్యో వరదో వాయు వాహనః !
వాసుదేవో బృహద్భాను రాదిదేవః పురన్దరః !! 36 !!

శ్లో . అశోకస్తారణరస్తారః శూరః శౌరిర్జనేశ్వరః !
అనుకూలః శతావర్తః పద్మీ పద్మనిభేక్షణః !!37!!

శ్లో. పద్మనాభోరవిందాక్షః పద్మ గర్భః శరీరభృత్ !
మహర్ధిరృద్ధో వృద్ధాత్మా మహాక్షో గరుడధ్వజః !!38 !!

శ్లో. అతులః శరభో భీమః సమయజ్ఞో హవిర్హరిః !
సర్వలక్షణ లక్షణ్యో లక్ష్మీవాన్ సమితింజయః !!39!!

శ్లో. విక్షరో రోహితో మార్గో హేతుర్దామోదరః సహః !
మహీధరో మహాభాగో వేగవానమితాశనః !! 40 !!

శ్లో. ఉద్భవః క్షోభణో దేవః శ్రీగర్భః పరమేశ్వరః !
కరణం కారణం కర్తా వికర్తా గహనో గుహః !! 41 !!

శ్లో. వ్యవసాయో వ్యవస్థానః సంస్థానః స్థానదో ధృవః !
పరర్ధిః పరమస్పష్టః తుష్టః పుష్టః శుభేక్షణః !!42!!

శ్లో. రామో విరామో విరజో మార్గో నేయో నయో నయః !
వీరః శక్తిమతాం శ్రేష్ఠ ధర్మో ధర్మ విదుత్తమః !!43!!

శ్లో.వైకుంఠః పురుషః ప్రాణః ప్రాణదః ప్రణవః పృథుః !
హిరణ్యగర్భః శత్రుఘ్నో వ్యాప్తో వాయు రధోక్షజః !!44!!

శ్లో. ఋతుః సుదర్శనః కాలః పరమేష్ఠీ పరిగ్రహః !
ఉగ్రః సంవత్సరో దక్ష విశ్రామో విశ్వ దక్షిణః !!45!!

శ్లో. విస్తారః స్థావర స్థాణుః ప్రమాణం బీజమవ్యయం !
అర్థో నర్థో మహా కోశో మహా భోగో మహాధనః !!46!!

శ్లో. అనిర్విణ్ణ స్థవిష్ఠో భూర్ధర్మయూపో మహామఖః !
నక్షత్రనేమి ర్నక్షత్రీ క్షమః క్షామః సమీహనః !!47!!

శ్లో. యజ్ఞ ఇజ్యో మహేజ్యశ్చ క్రతుః సత్రం సతాంగతిః !
సర్వదర్శీ విముక్తాత్మా సర్వజ్ఞో జ్ఞానముత్తమమ్ !!48!!

శ్లో. సువ్రతః సుముఖః సూక్ష్మః సుఘోషః సుఖదః సుహృత్ః !
మనోహరో జిత క్రోధో వీరబాహు ర్విదారణః !!49!!

శ్లో. స్వాపనః స్వవశో వ్యాపీ నైకాత్మా నైక కర్మ కృత్ !
వత్సరో వత్సలో వత్సీ రత్నగర్భో ధనేశ్వరః !!50!!

శ్లో. ధర్మగుబ్ధర్మ కృద్ధర్మీ సదసత్ క్షరమ క్షరమ్ !
అవిజ్ఞాతా సహస్రాంశుర్విధాతా కృతలక్షణః !!51!!

శ్లో. గభస్తినేమి సత్త్వస్థః సింహో భూత మహేశ్వరః !
ఆది దేవో మహా దేవో దేవేశో దేవ భృద్గురుః !!52!!

శ్లో. ఉత్తరో గోపతి ర్గోప్తా జ్ఞాన గమ్య పురాతనః !
శరీర భూత భృద్భోక్తా కపీంద్రో భూరి దక్షిణః !!53!!

శ్లో. సోమపోమృతపః సోమః పురుజిత్పురుసత్తమః !
వినయో జయః సత్యసంధో దాశార్హః సాత్వతాంపతిః !!54!!

 శ్లో. జీవో వినయితా సాక్షీ ముకుందో మిత విక్రమః !
అంభోనిథి రనంతాత్మా మహోదధి శయోన్తకః !!55!!

శ్లో . అజో మహార్హ స్వాభావ్యో జితామిత్ర: ప్రమోదన:!
ఆనందో వందనో నంద:సత్యధర్మా త్రివిక్రమ: !!56!!

శ్లో . మహర్షి: కపిలాచార్య: కృతజ్ఞో మేది నీపతి:!
త్రిపద త్రి దశా ధ్యక్షో మహశ్రుంగ: క్రుతాంతకృత్ !!57!!

శ్లో. మహా వరాహో గోవిందః సుషేణః కనకాంగదీ !
గుహ్యో గభీరో గహనో గుప్తశ్చక్ర గదాధరః !! 58 !!

శ్లో. వేధాః స్వాంగో జితః కృష్ణో దృఢః సంకర్షణోచ్యుతః !
వరుణో వారణో వృక్షః పుష్కరాక్షో మహామనః !! 59!!

శ్లో. భగవాన్ భగహానందీ వనమాలీ హలాయుధః !
ఆదిత్యో జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణు ర్గతిసత్తమః !! 60 !!

శ్లో. సుధన్వా ఖండ పరశు ర్దారుణో ద్రవిణ ప్రదః !
దివః స్పృక్ సర్వ దృక్ వ్యాసో వాచస్పతి రయోనిజః !! 61 !!

శ్లో. త్రిసామా సామగః సామ నిర్వాణం భేషజం భిషక్ !
సన్న్యాస కృచ్ఛమః శాంతో నిష్ఠా శాంతిః పరాయణమ్ !! 62 !!

శ్లో. శుభాంగః శాంతిదః స్రష్టా కుముదః కువలేశయః !
గోహితో గోపతి ర్గోప్తా వృషభాక్షో వృష ప్రియః !! 63 !!

శ్లో. అనివర్తీ నివృత్తాత్మా సంక్షేప్తా కేమ కృచ్ఛివః !
శ్రీవత్స వక్షః శ్రీవాసః శ్రీపతిః శ్రీమతాంవరః !! 64 !!

శ్లో. శ్రీదః శ్రీశః శ్రీనివాసః శ్రీనిధిః శ్రీ విభావనః !
శ్రీధరః శ్రీకరః శ్రేయః శ్రీమాన్ లోక త్రయాశ్రయః !! 65 !!

శ్లో. స్వక్షః స్వంగః శతానందో నందిర్జ్యోతి ర్గణేశ్వరః !
విజితాత్మా విధేయాత్మా సత్కీర్తి శ్ఛిన్నసంశయః !! 66 !!

శ్లో. ఉదీర్ణః సర్వత శ్చక్షు రనీశః శాశ్వత స్థిరః !
భూశయో భూషణో భూతి ర్విశోకః శోక నాశనః !! 67 !!

  శ్లో. అర్చిష్మా నర్చితః కుంభో విశుద్ధాత్మా విశోధనః !
అనిరుద్ధో ప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నో మిత విక్రమః !! 68 !!

శ్లో. కాలనేమినిహా వీరః శౌరిః శూర జనేశ్వరః !
త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశ కేశవః కేశిహా హరిః !! 69 !!

శ్లో. కామ దేవః కామపాలః కామీ కాంత కృతాగమః !
అనిర్దేశ్యవపు ర్విష్ణుః ర్వీరోనంతో ధనంజయః !! 70 !!

శ్లో. బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృత్ బ్రహ్మా బ్రహ్మ వివర్ధనః !
బ్రహ్మవిద్ బ్రాహ్మణో బ్రహ్మీ బ్రహ్మజ్ఞో బ్రాహ్మణప్రియః !! 71 !!

శ్లో. మహాక్రమో మహా కర్మా మహా తేజా మహోరగః !
మహా క్రతు ర్మహా యజ్వా మహా యజ్ఞో మహా హవిః !! 72 !!

శ్లో. స్తవ్య స్తవప్రియః స్తోత్రమ్ స్తుతిః స్తోతా రణప్రియః !
పూర్ణః పూరయితాః పుణ్యః పుణ్య కీర్తి రనామయః !! 73 !!

శ్లో.మనోజవ స్తీర్థకరో వసురేతా వసుప్రదః !
వసుప్రదో వాసుదేవో వసుర్వసుమనా హవిః !! 74 !!

శ్లో. సద్గతిః సత్కృతిః సత్తా సద్భూతిః సత్పరాయణః !
శూరసేనో యదుశ్రేష్ఠః సన్నివాసః సుయామునః !! 75 !!

శ్లో. భూతా వాసో వాసుదేవః సర్వాసు నిలయో నలః !
దర్పహా దర్పదా దృప్తో దుర్ధరో థాపరాజితః !! 76 !!

శ్లో. విశ్వ మూర్తి ర్మహా మూర్తి ర్దీప్త మూర్తి రమూర్తి మాన్ !
అనేక మూర్తి రవ్యక్తః శతమూర్తిః శతాననః !! 77 !!

శ్లో. ఏకో నైకః సవః కః కిమ్ యత్తత్పదమనుత్తమమ్ !
లోక బంధు ర్లోక నాథో మాధవో భక్త వత్సలః !! 78 !!

శ్లో. సువర్ణ వర్ణో హేమాంగో వరాంగ శ్చందనాంగదీ !
వీరహా విషమః శూన్యో ఘృతాశీ రచలశ్చలః !! 79 !!

శ్లో. అమానీ మాన్యదో మన్యో లోకస్వామీ త్రిలోక ధృక్ !
సుమేధా మేధజో ధన్య సత్యమేధా ధరా ధరః !! 80 !!

శ్లో. తేజో వృషో ద్యుతి ధరః సర్వ శస్త్ర భృతాం వరః !
ప్రగ్రహో నిగ్రహో వ్యగ్రో నైక శృంగో గదాగ్రజః !! 81 !!

శ్లో. చతుర్మూర్తి శ్చతుర్బాహు శ్చతుర్వ్యూహ శ్చతుర్గతిః !
చతురాత్మా చతుర్భావ శ్చతుర్వేద విదేకపాత్ !! 82 !!

శ్లో. సమావర్తో నివృత్తాత్మా దుర్జయో దురతిక్రమః !
దుర్లభో దుర్గమో దుర్గో దురావాసో దురారిహా....!! 83 !!

శ్లో. శుభాంగో లోకసారంగః సుతంతు స్తంతు వర్ధనః !
ఇంద్ర కర్మా మహా కర్మా కృత కర్మా కృతాగమః !! 84 !!

శ్లో. ఉద్భవః సుందరః సుందో రత్ననాభః సులోచనః !
ఆర్కో వాజనసః శృంగీ జయంతః సర్వ విజ్జయీ !! 85 !!

శ్లో . సువర్ణ బిందు రక్షోభ్య: సర్వనాగీశ్వరేశ్వర:
మహాహ్రాదో మహాగర్తో మహాభూతో మహానిధి: !!86!!

శ్లో. కుముదః కున్దరః కున్దః పర్జన్యః పావనోనిలః !
అమృతాంశోమృతవపుః సర్వజ్ఞః సర్వతోముఖః!! 87!!

శ్లో. సులభః సువ్రతః సిద్ధః శత్రు జిచ్ఛత్రుతాపనః !
న్యగ్రోధోదుంబరోశ్వత్థ శ్చాణూరాంధ్ర నిషూదనః !! 88 !!

శ్లో. సహస్రార్చిః సప్త జిహ్వః సప్తైధాః సప్త వాహనః !
అమూర్తి రనఘో చింత్యో భయకృద్భయనాశనః !! 89 !!

శ్లో. అణు ర్బృహ త్కృశః స్థూలో గుణ భృన్ని ర్గుణోమహాన్ !
అధృతః స్వధృతః స్వాస్యః ప్రాగ్వంశో వంశ వర్ధనః !! 90 !!

శ్లో. భారభృత్కథితో యోగీ యోగీశః సర్వకామదః !
ఆశ్రమః శ్రమణః క్షామః సుపర్ణః వాయువాహనః !! 91 !!

శ్లో. ధనుర్ధరో ధనుర్వేదో దండో దమయితా దమః !
అపరాజితః సర్వసహో నియంతా నియమో యమః !! 92 !!

శ్లో. సత్త్వవాన్ సాత్వికః సత్యః సత్య ధర్మపరాయణః
అభిప్రాయః ప్రియార్హోర్హః ప్రియకృత్ ప్రీతి వర్ధనః !! 93 !!

శ్లో. విహాయ సగతి ర్జ్యోతిః సురుచిర్హుత భుగ్విభుః !
రవి విరోచః సూర్యః సవితా రవిలోచనః !! 94 !!

శ్లో. అనంతో హుతభుక్భోక్తా సుఖదో నైకజోగ్రజః !
అనిర్వణ్ణః సదామర్షీ లోకాధిష్ఠాన మద్భుతః !! 95 !!

శ్లో. సనాత్సనాతనతమః కపిలః కపి రవ్యయః
స్వస్తిదః స్వస్తి కృత్ స్వస్తిః స్వస్తి భుక్ స్వస్తి దక్షిణః !! 96 !!

శ్లో. అరౌద్రః కుండలీ చక్రీ విక్రమ్యూర్జిత శాసనః !
శబ్దాతిగః శబ్దసహః శిశిరః శర్వరీ కరః !! 97 !!

శ్లో. అక్రూరః పేశలో దక్షో దక్షిణః క్షమిణాం వరః !
విద్వత్తమో వీతభయః పుణ్య శ్రవణ కీర్తనః !! 98 !!

శ్లో. ఉత్తారణో దుష్కృతిహా పుణ్యో దుః స్వప్న నాశనః !
వీరహా రక్షణః సంతో జీవనః పర్యవస్థితః !! 99 !!

 శ్లో. అనంత రూపోనంత శ్రీర్జితమన్యు ర్భయాపహః !
చతురశ్రో గభీరాత్మా విదిశో వ్యాదిశో దిశః !! 100 !!

శ్లో. అనాదిర్భూర్భువో లక్ష్మీః సువీరో రుచిరాంగదః !
జననో జనజన్మాది ర్భీమో భీమ పరాక్రమః !! 101 !!

శ్లో. ఆధార నిలయో ధాతా పుష్పహాసః ప్రజాగరః !
ఊర్ధ్వగః సత్పథాచారః ప్రాణదః ప్రణవః పణః !! 102 !!

శ్లో . ప్రమాణం ప్రాణవిలయ: ప్రాణబృత్ప్రాణజీవన:
తత్త్వం తత్త్వవిదేకాత్మా జన్మమృత్యుజరాతిగ:!!103!!

శ్లో . భూర్భువస్సుస్తరుస్తార: సవితా ప్రపితా మహా:
యజ్ఞో యజ్ఞపతిర్యజ్వా యజ్ఞాజ్ఞాంగో యజ్నవాహన:!!104!!

శ్లో . యజ్ఞబృద్యజ్ఞ కృద్యజ్ఞీ యజ్ఞ భుగ్యజ్ఞసాధన:
యజ్ఞాంత కృద్యజ్న గుహ్యమన్నమన్నాద ఏవచ. !!105!!

శ్లో . ఆత్మయోనిస్స్వయంజాతో వైఖానస్సామగాయన:
దేవకీ నందన స్ప్రష్టా క్షితీశ: పాపనాశన: !!106!!

శ్లో. శంఖబృనందకీ చక్రీ సారంగాధన్వా గదాధర:
రదాంగ పాణి రక్షోభ్య: సర్వ ప్రహరణాయుధ: !!107!!

శ్లో . శ్రీ సర్వప్రహనాయుధ ఒన్నమైతి!!
వనమాలీగదీ శార్గీ శమ్ఖీ చక్రీ చ నందకీ,
శ్రీ మన్నారాయణో విష్ణుర్వాసుదేవోభిరక్షతు !!108!!
"శ్రీ వాసుదేవోభిరక్షత్వొంనమ ఇతి ""