Monday 19 December 2016

పద్యం



చాణక్య నీతి.. 
శ్లోకం. 
యస్మిన్ దేశే నసమ్మానో నవృత్తిర్నచబాంధవాః | 
న చ విద్యా२२గమః కశ్చిత్ తం దేశం పరివర్జయేత్ || 
తాత్పర్యం : 
ఏ ప్రదేశంలో ఆదరాభిమానములుండవో, జీవనము జరుగదో, బంధుబాంధవులుండరో, ఏదైన విద్యాప్రాప్తికలుగదో, అట్టి ప్రదేశమును విడిచిపెట్టవలెను. 

కం.
ధనమున్నతావు విద్యయు
వినయము ఔదార్యమున్న విజ్ఞుడుగాడా
జనలోకము మెచ్చునతని
ఇనశశిలున్నంతవరకు ఈజగమందున్


గుడి - నా నుడి

పాటల కావడి ఆలయము
గంటల సావిడి ఆలయము
జాతుల, రీతుల భేదం తుడిచే
జన్మస్థలిరా ఆలయము

శుభోదయం - సోమనాధశాస్త్రి


ఆ.వె.
కనుల ముందు యున్న కట్టుపల్లి గురువె l
కలిసి పెంచు నతడె, కవుల కులము l
కరిమెడదొర యతడె, కలిదిండి నతడేను l
పద్య శైలి యందు పరుగు బెట్టు ll
- మల్లి సిరిపురం.

గార్ధభంబున కేల కస్తూరితిలకంబు? మర్కటంబునకేల మలయజంబు?
శార్ధూలమునకేల శర్కరాపూరంబు? సూకరంబుల కేల చూతఫలము?
మార్జాలమున కేల మల్లెపువ్వులబంతి? గుడ్లగూబల కేల కుండలములు?
మహిషంబు కేల నిర్మలమైన వస్త్రముల్? బకసంతతికి నేల పంజరంబు

ద్రోహచింతనఁ జేసెడి దుర్జనులకు
మధురమైనట్టి నీనామమంత్రమేల?
భూషణ వికాస శ్రీధర్మపురి నివాస
దుష్టసంహార నరసింహ దురితదూర

నరసింహ శతకము - శేషప్పకవి





విధేయుడు - మోహన
చతుర్విధ కందములు-- చిత్ర కవిత్వము-1


ఇది యొక విచిత్రమైన కందపద్యం. చతుర్విధ కందమని దీని పేరు. ఉండే దొక్కటే కందపద్యం. దాని రెండవపాదం రెండవ మాటతోమొదలుపెట్టి , మరోపద్యం . మరలాదాని రెండవపాదం రెండవ పదంతో మరోపద్యం. అలాగే మరోమారు ఆవృత్తిని పొందుతుంది. ఆమాటలనే ఆపదాలనే తిప్పితిప్పి సరికొత్తపద్యాలవుతుంటాయి. గణాలుగానీ ,యతిప్రాసలు గానీ , యెక్కడా తప్పవు. పద్యానికి అర్ధమూ భావమూకూడా మారదు. ఈవిధంగా కూర్చిన కందపద్యానికి చతుర్విధ కందమనిపేరు.

ప్రస్తుతం ఇలాంటి ఒకకందాన్ని పరిశీలిద్దాం!

1
కం : " సుర రాజ విభవ, లక్షణ

భరితా, వనజాస్త్రరూప, వరక కవి వినుతా,

: హరిభక్తి యుక్త విలసత్

కరుణా ,దినకర సుతేజ గద్వాలనృపా!"

ఇదీ మొదటి పద్యం! దీనికి అర్ధం తెలిసికొందాం.

హేగద్వాలనృపా- ఓగద్వాల నేలే ప్రభూ! సురరాజ విభవ- దేవేంద్ర వైభవముగలవాడా! ; లక్షణ భరితా- శుభలక్షణసమన్వితా ; వనజాస్త్ర రూప- మన్మధరూపా ; వర కవి వినుతా- సత్కవులచే పొగడబడువాడా ; హరిభక్తితోను కరుణతోను
కూడినవాడా ; దినకర సుతేజ- సూర్యతేజమువంటి చక్కని పరాక్రమము గలవాడా ;

భావము: దేవేంద్ర వైభవముగలవాడా ! శుభ లక్షణ సమన్వితా! మన్మధరూపా! సత్కవులచే కీర్తిప బడువాడా! హరిభక్తితోను దయతోను నిండిన మనస్సుగలవాడా! సూర్య సమాన తేజా! మమ్మాదరింపుము.

ఇపుడీ పద్యమే మరో మూడు కందపద్యాలుగా మారబోతోంది. చూడండి!

2 కం: వనజాస్త్రరూప, వరకవి

వినుతా , హరిభక్తి యుక్త విలసత్కరుణా ,

దినకర సుతేజ , గద్వా

ల నృపా ,సురాజ విభవ లక్షణ భరితా!

3 కం: హరిభక్తియుక్త ,విలసత్

కరుణా , దికర సుతేజ , గద్వాల నృపా !

సుర రాజవిభవ, లక్షణ

భరితా , వనజాస్త్రరూప , వర కవి వినుతా!


పద్యా 4 కం: దినకర సుతేజ, గద్వా

లనృపా , సురాజ విభవ ,లక్షణ భరితా ,

వనజాస్త్ర రూప , వరకవి

వినుతా , హరిభక్తియుక్త , విలసత్కరుణా!

ఇలా ఒకే పద్యం అర్ధంగానీ ,గణాలుగానీ ,యతిప్రాసలు గానీ, మారకుండా చెప్పటం ఆశ్చర్యంగా లేదూ!

బద్వేటి వెంకట కృష్ణయ్య గారు అనే కవి , గద్వాలప్రభువైన శ్రీ సీతారామ భూపాలుని గూర్చి చెప్పన చతుర్విధ కందమిది.. సారస్వతంలో యిలాంటి విచిత్రాలు యెన్నో ఉన్నాయి. తెలిసికోవాలనే ఆశక్తి ఉంటే నాతో పయనం చేస్తూ ఉండండి.

స్వస్తి!

Wednesday 14 December 2016

శ్రీ.బాపు గారికి ...స్మృత్యంజలి......

ఓం శ్రీ  రామ్ - శ్రీ మాత్త్రే  నమ: 

శ్రీ శ్రీనివాస (ఛందస్సు - లీల  )

సుందరానన బ్రోవా - శోభలివ్వగ దేవా 
ఎందు కాంచిన నీవే - యీ జగ మ్మెల నీవే
మందిరానన దేవా - ఆటలాడగ రావా
పాటపాడుత  రావా -  శ్రీనివాస శ్రీ పాదా     
  
మందహాసపు మెఱుపై - మనసు మార్చేటి తెలివై 
సుందరాంగన తలపై - మనసు తెల్పేటి  పతివై 
కాలమంతయు సిరులై - మనసు దోచేటి  గురువై 
మార్గమంతయు వెతలై - మనసు పంచె శ్రీ నివాస   

లలిత సుందర ముఖమై - వంద పూవుల నెలవై
మధుర భావము మెరుపై -  మధు సంధ్యల యెఱుపై
 సకల భాదలు తరిమే  - హావ భావ భరితమై
వెతలు తీర్చిట జగమే - శ్రీనివాస ఎలుకోవా 

  
నాదగీతము పాడెద - నన్ను బ్రోవఁగ రారా 
ఛాదనమ్ముల బూవుల - స్వామి గొల్తును రారా 
బోధనమ్ములఁ జేయఁగ - బుద్ది నీయఁగ రారా 
కోర్కలు తీర్చు నీవెగ -  శ్రీనివాస ఎలుకోవా 

 ఆది దేవుఁడ వీవే - ఆది యంతము నీవే 
నాదబిందువు నీవే - నాయకుండవు నీవే 
వేదనలఁ బలు బాపెడు - వేదవేద్యుఁడ వీవే 
పేద నిఁక కరుణించర - పెద్ద హృదయము నీదే 

శ్రీ శ్రీనివాసాయనమ: శ్రీ వేంకటేశాయనమ :
గోవిందా గోవిందా - గోవిందా గోవిందా - గోవిందా గోవిందా 

--((*))-- 

లీల - జాతి పద్యము 

నిన్న "నిత్యమంగళ" అనే ఒక నూతన వృత్తమును మీకు పరిచయము చేసినాను. అందులోని ప్రత్యేకత ఏమంటే మిశ్రగతికి ఒక చతుర్మాత్రను తగిలించడము. అది మిశ్రజాతి త్రిపుట తాళమునకు సరిపోతుంది, దానిని లీల అంటారు. ఈ రోజు జాతి పాద్యముగా ఈ లీలావతారము! ప్రతి పాదములో 3,4,4 - 3,4,4 మాత్రలు, మొత్తము 22 మాత్రలు. 22 మాత్రలతో ఇలాటి మాత్రాగణములతో నాదగ్గర ఉండే 1000కి పైన వృత్తాలలో ఒకటి కూడ లేదు. కొత్త ఛందస్సులను ఎందుకు కల్పించాలనే ప్రశ్నకు ఇది ఒక జవాబు. క్రింద రెండు పాటలుగా నా ఉదాహరణములు - 

ప. సుందరానన రావా - శోభ లివ్వఁగ దేవా 
ఎందుఁ గాంచిన నీవే - యీ జగ మ్మెల నీవే 

అను. వంద రేకుల విరియై - వాన ధారల ఝరియై 
మందహాసపు మెఱుపై - మధుర సంధ్యల యెఱుపై 

చ 1. ఆటలాడఁగ రావా - యాకసమ్మున శశితో 
పాటఁ బాడఁగ రావా - పంచమమ్మున నళితో 
నీట నీఁదఁగ రావా - స్నేహవాక్యపు టలయై 
నోట నాడుచు రావా - నూఁగు తెలుఁగునఁ బదమై 

చ 2. మధుర మురళీస్వరమై - మదనదేవుని వరమై 
నిదురలోఁ బలు కలలై - నిండు పున్నమి వెలుఁగై 
వ్యధలఁ దీర్చెడు మందై - వలపునందు పసందై 
కథలఁ జెప్పఁగ రావా - కామలీలల పూవా 

చ 3. లలిత సుందరతరమై - లాస తాళభరితమై 
కళలఁ జిందిడు గళమై - కామజలధికి నలయై 
వలపు తలఁపుల సెలయై - వంద పూవుల నెలవై 
కలలు నిజమవ రారా - కామినీ హృచ్చోరా 

==== వినాయకునిపై ఒక పాట ==== 

ప. వారణమ్మగు నడ్డులు - వారణానన యనఁగా 
దూరమగు దురితమ్ములు - స్థూలకాయుని గనఁగా 

అను. ఆఱు ముగముల వానికి - నగ్రజుండై వెలసిన 
మేరు పర్వత ధీరుని - మృడుని సూనుని గొలువన్ 

చ 1. విశ్వమోహనుఁ డతఁడే - విష్ణురూపుం డతఁడే 
శాశ్వతమ్మన నతఁడే - చంద్రు నణచిన దతఁడే 
ఈశ్వరుండన నతఁడే - హిమజ హృదయ మ్మతఁడే 
నశ్వరమ్మగు భువిపై - నావ ముక్తికి నతఁడే 

చ 2. మోదకమ్ముల నిత్తును - మోద మొసగఁగ రారా 
నాదగీతము పాడెద - నన్ను బ్రోవఁగ రారా 
ఛాదనమ్ముల బూవుల - స్వామి గొల్తును రారా 
బోధనమ్ములఁ జేయఁగ - బుద్ది నీయఁగ రారా 

చ 3. ఆది దేవుఁడ వీవే - ఆది యంతము నీవే 
నాదబిందువు నీవే - నాయకుండవు నీవే 
వేదనలఁ బలు బాపెడు - వేదవేద్యుఁడ వీవే 
పేద నిఁక కరుణించర - పెద్ద హృదయము నీదే 

విధేయుడు - జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు


పొడుపు కధలు



పొడుపు కధలు  

1. కణుపు కణుపు పెరుగుతూ కట్టేలాగ కనబడు
పచ్చ  జండా  తొడ  బడుగు తరువు
తెచ్చి చీల్చి తినగ తెలుగంత తియ్యన  
ఇంతకీ నేనెవ్వరో చెప్పగలరా ?

2. మొదటి రెండక్షరాలు మాసమును తెలుపు
రెండు మూడు అక్షరాలూ రెమ్మయగు
మూడు గూడ నొకట ముద్దు గుమ్మ పేరు
ఆపేరు ఏమిటో చెపుతారా మీరు ?

3. రాగమునకు తోడుగా  ఉండు  
గాచు చుండు చోర గుణము నుండి
చెవి  ఉంటేనే  దీని  విలువ  
ఇంతకీ నేనెవరు ?  

4. చీకటి  కమ్ముకొని కప్పు ఉండు
పూలు బూయు నెల రాలకుండు
గాయును రేవగుల్ కాయలేమో రెండు
ఇంతకీ ఇవి ఏమిటి ?

౧. చెరకు ౨. నెలత  త్రీ. తాళము ౪. ఆకాశము, నక్షత్రములు, సూర్యచంద్రులు 


Monday 12 December 2016

ఉపాధ్యాయ దినోత్సవ



గురు శబ్దం లో 'గు'అంటే అంధకారం అని అర్థము. 'రు' అంటే దాన్ని నిరోధించే వాడు అని అర్థము మనలోని నిరక్షరాస్యత అనే అంధకారాన్ని పోగొట్టి విద్యా దీపం వెలిగించే వాడు.
కానీ ఈ కాలం లో అంతా తారుమారు అయింది.

గురుశిష్య బంధాలు గుంటలో పాతేసి
విద్య లన్నియు విక్రయ వీధి కొచ్చే
పాశ్చాత్య విద్యలే పరమ సత్యాలనుచు
ఆర్ష విజ్ఞానమ్ము అడుగు తాకె
తల్లిదండ్రు లింక తమవారు కాదని
భార్య బిడ్డలపై ప్రేమ హెచ్చె
ద్రవ్య మార్జించుటే తారక మంత్రమై
ధన దేవతకు సదా దాసులైరి
వక్ర మార్గాన పడుచున్న వారి నెల్ల
చక్క జేయగవలిసిన తరుణమొచ్చే
కాన గురువు లందరు బాధ్యత గుర్తెరింగి
మాన వత పెంచుడో మాన్యులార

ఉపాధ్యాయులు కూడా నేడు ధన సంపాదన మీదే దృష్టి నిల్పి కార్పొరేట్ బడులకు బానిసలై 'వాగ్దేవిని'వాణిజ్య
వీధిలో పెట్టి ప్రశ్నాపత్రాలు సంపాదించి సమాధానాలు ముందుగానే చెప్పడం,జవాబు పత్రాలు తిరగ రాయించడం,డబ్బు ఎర చూపిన వారికి మార్కు లేయ్యడం ,ఇలా తమ జ్ఞానాన్ని వక్ర మార్గం పట్టించి విద్యా దేవతకు తీరని అవమానం,అపకారం చేస్తున్నారు.ఇది ఎంతైనా గర్హించ వలిసిన విషయం.ఇలాగ వక్ర మార్గాన
ఉత్తీర్ణు లైన వారు వైద్యులైతే కొన్ని ప్రాణాలు పోవచ్చు ఇంజనీరులైతే కొన్ని భవనాలో,ప్రాజెక్టులో కూలి పోవచ్చు.ఉపాధ్యాయ వృత్తిని ఎన్నుకునే వారు ముందుగా తమ శీలాన్ని సరిచేసుకొని వృత్తి పట్ల అంకిత భావం ఉంటేనే ఆ వృత్తిని ఎంచుకోవాలి. ఉపాధ్యాయులు సమాజ నిర్మాతలు కావాలి,సమాజ విఘాతకులు కారాదు.దురదృష్ట వశాత్తు నేడు కొందరు ఉపాధ్యాయులు కీచక పాత్ర పోషిస్తూ దుశ్శాసనులు గా మారి బిడ్డల వంటి ఆడపిల్లలతో నీచంగా,నికృష్టంగా ప్రవర్తిస్తున్నారు.కొంతమంది ఉపాధ్యాయులు నేడు ధన సంపాదన మీదే దృష్టి నిల్పి కార్పొరేట్ బడులకు బానిసలై 'వాగ్దేవిని'వాణిజ్య
వీధిలో పెట్టి ప్రశ్నాపత్రాలు సంపాదించి సమాధానాలు ముందుగానే చెప్పడం,జవాబు పత్రాలు తిరగ రాయించడం,డబ్బు ఎర చూపిన వారికి మార్కు లేయ్యడం ,ఇలా తమ జ్ఞానాన్ని వక్ర మార్గం పట్టించి విద్యా దేవతకు తీరని అవమానం,అపకారం చేస్తున్నారు.ఇది ఎంతైనా గర్హించ వలిసిన విషయం.ఇలాగ వక్ర మార్గాన
ఉత్తీర్ణు లైన వారు వైద్యులైతే కొన్ని ప్రాణాలు పోవచ్చు ఇంజనీరులైతే కొన్ని భవనాలో,ప్రాజెక్టులో కూలి పోవచ్చు.ఉపాధ్యాయ వృత్తిని ఎన్నుకునే వారు ముందుగా తమ శీలాన్ని సరిచేసుకొని వృత్తి పట్ల అంకిత భావం ఉంటేనే ఆ వృత్తిని ఎంచుకోవాలి. ఉపాధ్యాయులు సమాజ నిర్మాతలు కావాలి,సమాజ విఘాతకులు కారాదు.దురదృష్ట వశాత్తు నేడు ఉపాధ్యాయులు కీచక పాత్ర పోషిస్తూ దుశ్శాసనులు గా మారి బిడ్డల వంటి ఆడపిల్లలతో నీచంగా,నికృష్టంగా ప్రవర్తించడం ఎంతో హేయమైన విషయం.శీల నిర్మాత కావలిసిన ఉపాధ్యాయుడు శీలం లేని వారుగా మారడం సమాజం సిగ్గుతో తలదించు కోవలిసిన పరిస్థితి కి
కారణ మవుతున్నది.ఈవిషయం లో ప్రభుత్వం,సమాజం తగిన చర్య తీసుకోవలిసిన అవసరం ఎంతో
వుంది.(ఉపాధ్యాయ దినోత్సవ సందర్భంగా 'ఆంధ్రభూమి'మాస పత్రిక లోని వ్యాసం ఆధారంగా)2015 సెప్టెంబర్ 5


తప్త

బాబుకు ఉగ్గు

బియ్యం  - ఒక గ్లాసు
అదే గ్లాసులో - సగం పెసరపప్పు, సగం కందిపప్పు
పై మూడు కడిగి కాసేపు ఉంచి తర్వాత బట్ట మీద ఆర పెట్టాలి, ఆరిం తర్వాత కాలి బాండీలో వేయించి  మిక్సీవేయ్యాలి , జల్లించి పక్కన పెట్టుకొని ఉంచుకోవాలి
  

   
J K Mohana Rao
6 January at 00:41
వితాళ చౌపద -

ఇందులోని వితాళము అనే పదము వైతాళీయమునుండి వచ్చిన దనుకొంటాను. ఇందులోని విశేషము ఏమమంటే ఇది పూర్తిగా గణబధ్హము కాదు, పూర్తిగా మాత్రా బద్ధము కాదు. ఇది రెండింటి మిశ్రణము. ప్రతి పాదములో రెండు సూర్య గణములు, తఱువాత తొమ్మిది మాత్రలు ఉంటాయి. యతి తొమ్మిదవ మాత్రపైన. కొందఱు లాక్షణికులు అంత్యప్రాసను కూడ ఉంచినారు. క్రింద నా ఉదాహరణములు -


దయఁ జూపవమ్మ ..
---------------------------

ద్విపద

భక్తిభావన లేని బ్రతుకేల నమ్మ
భక్తియే వరముగా బ్రతుకనీవమ్మ

భక్తితో నీతోడ బంధమ్ము గలుగు
భక్తితో నీతోడి బాంధవ్య మొనరు

భక్తితో నిరతమ్ము బాడనీవమ్మ
భక్తితో నీ పల్కుఁ బంచనీవమ్మ

శక్తియుక్తులనిచ్చి జనులకందఱకు
రక్తిఁ జూపెడి దీవె ప్రాణేశివగుచు

శక్తియుక్తులు గల్గి సాగియున్‌ బ్రతుకు
భక్తి నీపై లేక వ్యర్థమే గాద

జన్మనిచ్చెడిదీవు జనులకందఱకు
సన్మతిన్‌ దోడుగా సద్భక్తి నిడిన

తరియింపఁగా నౌను భవసాగరమ్ము
త్వరితమ్ముగా నంత తపనలేకుండ

కించిత్తు భక్తియున్‌ కేలూత యగును
మించు నీ కృపనొంద మేటి సాధనము

భక్తాళి సేవించ ప్రముదమొందెదవు
భక్తరక్షణ నీకు వ్రతముగా నుండు

వ్యక్తమౌ నీప్రేమ భక్తులందఱికి
యుక్తమై నీబాట నొప్పుగాఁ జనఁగ

సూక్తమే నీవాక్కు చూడ భక్తులకు
శక్తినీయఁగ భక్తి సాధించ నెన్నొ

వ్యక్తమౌదువు నీవు పలురీతులందు
భక్తపాలనఁ జేసి ప్రకటించుకోగ

ఎన్నెన్ని చరితలో నిలను సాక్ష్యముగ
విన్నట్టి వన్నియున్‌ విస్తుఁగొల్పెడివె

అనుభవమ్ముకు రాగ నట్టి సద్భక్తి
జని ధన్యమౌఁగాదె జగతియున్‌ మెచ్చ

కలిగించుటే దాని ఘనమైన వరము
పిలిచి కోరను నిన్ను వేరు నేనయిన

నమ్మి నీ పదములే నతులీయు దాన
నమ్మగా నినునెంచి యర్చించు దాన

తలపులో నన్నుంచి దయఁజూపు మమ్మ
తెలివితో నినుఁగొల్చి తీర్చుకో ఋణము/భవము

చ: తుడువదు కన్నులన్వెడలు తోయకణంబులు, కొప్పుఁజక్కగా 
ముడువదు, నెచ్చెలింగదిసి ముచ్చటకుంజన, దన్నమేనియున్ 
గుడువదు , నీరముంగొనదు, కూరిమిఁ గీరముఁ జేరి పద్యమున్ 
నుడువదు, వల్లకీగుణవినోదము సేయదు, డాయదన్యులన్; 

సవతిమీద మత్సరం కోపానికి కారణమైనది. మనస్సు ఉద్వేలమైపోయింది. దుఃఖం పొంగిపొరలుతోంది. కన్నులవెంటనీరు కారిపోతోంది. అయినా కన్నీరు తుడవటంలేదట. జుట్టుముడి ఊడింది. కేశపాశము విశీర్ణమైనది. దానిని కూడా సవరించటం లేదట. ప్రియ సఖులఁజేరి మాటా మంతీ యాడటంలేదట. భోజనంమాటసరేసరి, మెతుకుగూడా ముట్టుటలేదట. చివరకు నీరుగూడా త్రాగటంలేదట. పంజరంలో చిలుకలను గూడా పలకరించటం లేదట. వీణియ తీగెలను మీటుట లేదట. యితరులెవ్వరు వచ్చినా వారిని సమీపించటం లేదట. 
   
--(())--   



పూర్వం విజయనగర ప్రాంతంలో వైదిక బ్రాహ్మణ స్త్రీలు మాటాడే భాష నవ్వు తెప్పిస్తుంది. 

అట్లాంటి చాటు పద్యం ఇది. శార్దూల పద్యం. 

“ అస్సే! చూస్తివషే! వొసే చెముడషే! అష్లాగషే యేమిషే? 
విస్సా వజ్ఝుల వారి బుఱ్ఱినష ఆ విస్సాయి కిస్సారషే ! 
విస్సండెంతటివాడె ? యేండ్లు పదిషే! విన్నావషే ! యెంత వ 
ర్చస్సే!’ యందురు శ్రోత్రియోత్తమపద స్త్రీ లాంధ్ర దేశమ్మునన్!” 

చెరువుకి నీళ్ళ కోసం వెళ్లి ( అప్పట్లో కొళాయిలు లేవు) బిందెలు తోముకొంటూ జరిపిన సభాషణ,పై చాటు పద్యం. భావం వివరిస్తాను. 

“ అవునే చూసావా! (అంటే ప్రక్కావిడ పలకలేదు.) ఏమే నీకుచేముడా!(రెండో ఆమె) అయ్యో అలాగా ఏమిటి? (అని అడిగింది) విస్సా వఝలవారి అమ్మాయిని (బుఱ్ఱి అంటే అమ్మాయి) మన విస్సాయికి (కుర్రవాడికి) ఇచ్చి పెళ్లి చేస్తారట! వాడికి పదేళ్ళ వయసు. వింటున్నావా ? వాడు ఎంత కళగా ఉంటాడో” అని శ్రోత్రియ బ్రాహ్మణ స్త్రీలు మాటాడుకొంటారు. చూసారా ఎంత చక్కని చాటుపద్యం కవి కలంనుండి జాలువారిందో! 



జాబిలి కన్న గొప్పదియు -  మల్లెల కన్న తెల్లదియు
మీగడ  కన్న  మించినది - వెన్నెల కన్న చల్లనిది 
బిడ్డపై అమ్మ  ప్రేమయెరా    

ఆకలి కన్నా గొప్పదియు - అక్కర కన్న  

ఝాటల - 


 ఓం శ్రీ రామ్  - శ్రీ మాత్రే నమ:

సర్వేజనాసుఖినోభవంతు 

ఓం శ్రీ రామ్  -  శ్రీ మాత్రే నమ:

సర్వేజనా సుఖినోభవంతు


*నవదంపతులకు అక్షరమాల ఆశీర్వచనములు

కన్న కలలు నిజం చేసుకోవాలి
గతం మరచి జయం చూసుకోవాలి
ఘన కీర్తిని పొందేవిధముగా ఉండాలి
చక్కని పిల్లలతో సంసారం గుట్టుగా ఉంచాలి

ఛత్రంలా వారిని కాపాడి విద్య నేర్పించాలి
జయంగా సమస్యలు లేకుండా సుఖపడాలి
జ్ఞానాన్ని నలుగురికి పంచుతూ బ్రతకాలి
టక్కరి పనులు పిల్లలు చేయకుండా చూడాలి

డంబాలు, బేషజాలు లేకుండా ఉండాలి
ఢంకాలా చదువులయందు విజఢంకా మొగించాలి
బాణంలా దూసుకు పోతూ ధైర్యంతో సాగాలి
తన్మయత్వంతో నమ్మిన వారికి సుఖం పంచాలి

దందాలు వద్దని, ధ్యానం తో శాంతిని పొందాలి 
ధనాన్ని దురినియోగం చేయక జాగర్త పడాలి
నమ్ముకున్న వారిని ప్రేమతో ఆదుకోవాలి
పరీక్షలు ఎదుర్కొని  జీవితం సాగించాలి

ఫలాపేక్షలేకుండా పెద్దల ఋణం తీర్చుకోవాలి
బలగం పెంచుకుంటూ మానసికంగా బ్రతకాలి
మంగళ తోరణాలతో ఉషోదయాన్ని ఆహ్వానించాలి

యముడిని జయించే పతివ్రతగా బ్రతకాలి
రమ్య మైన జీవితంలో అపశృతులు మానాలి
లంచం అడుగక అడిగిన వారిని పట్టించాలి
వద్దు చేతకాదు అనేది మనసుకు రాకుండాలి

శంకలన్నీ తుడిచేసి ధైర్యంతో ఎదుర్కోవాలి
షరా మామూలుగా తేలిక భావంతో ఉండాలి
సగటు మనిషిని గౌరవించటం నేర్చుకోవాలి
హక్కుల కోసం అవసర మయితే పోరాడాలి

క్షణ క్షణం మంచి కోసం తపన చెందాలి
ఱంపంలా నిరంతరం చెడును తుంచాలి
ప్రకృతిలో ప్రపంచాన్ని అర్ధం చేసుకోవాలి
అర్ధం కోసం బ్రతకకండి ధర్మ కోసం బ్రతకాలి

--((*))--



ఓం శ్రీ రామ్ - శ్రీ మాత్రే నమ:
 Image may contain: 1 person , people sitting and text
సర్వేజనా సుఖినోభవంతు

తమిళనాడు ముఖ్య మంత్రి జయలలితకు
శ్రద్ధాంజలి ఘటిస్తూ పుష్పగుచ్ఛాలు అర్పిస్తున్నాను


అమ్మ అమ్మా భువి నుంచి దివికి ఎగసినావమ్మా
మా హృదయంలో నీకున్న స్థానం పదిలమమ్మా
మా భాదలు, నష్టాలూ ఎవరికీ చెప్పు కోవాలమ్మా
నీవు చూపిన మంచిమార్గాన్నే ఎంచుకుంటావమ్మా


మా కోసం నీవుకన్న కలలన్నీ మేము నిర్వహిస్తావమ్మా
ఇకలేవని అనుకోవమమ్మా, హృదయంలోనే ఉన్నావమ్మా
మానత్వం నిలిపి అందనంతదూరములో ఉన్నావమ్మా
మా హృదయంతో పుష్పాంజలిని ఆర్పిస్తున్నా మ్మమ్మా


ప్రాంజలి ఘటించి నీకు వందనాలు ఆర్పిస్తున్నామమ్మా
సత్య,ధర్మ,న్యాయం కోసం పోరాడుతామని శబధంమమ్మా
అమ్మ అమ్మా మామనసును అంతర్గతముగా చూడాలమ్మా
అమ్మా నింగి నుండి మాకు హితబోదచేసే జయలలిత వమ్మా

--((*))--
కన్నీరుతో సమర్పిస్తున్నది ప్రాంజలి ప్రభ




అత్యంత విషాద సంఘటన -
విప్లవ వనిత (పురచ్చితలైవి ) గా పేరుగాంచి , అశేష అభిమానులచేత ' అమ్మ' గా ఆప్యాయంగ పిలువబడిన అన్నా డి.యం.కె . అధినేత్రి , తమిళ నాడు ముఖ్యమంత్రి , కుమారి జయలలిత (68) ఇకలేరు . షుగరు .బి.పి. కీళ్ళనొప్పుల కొరకు అపోలో హాస్పిటల్ చేరి 72 రోజులు మృత్యువుతో పోరాడి , హృద్రోగంతో నవంబరు 5 న రాత్రి గం. 11.30 లకు తమిళ నాడును శోకసముద్రములో ముంచి ఆమె తుది శ్వాస విడిచారు.
1948 లో వైష్ణవుల ఇంట మాజి సినితార సంధ్య కు కుమార్తె గా జన్మించి , స్టేట్స్ లో విధ్యా భ్యాసం ముచించుకొని , తన 15 న ఏటనే చిత్ర రంగం ప్రవేశించి , ఆనాటి హీరోలు , ఎన్టియార్ , ఏయన్నార్ , ఎంజియార్ , శివాజి గణేశన్ , కృష్ణ ,శోభన్ బాబు మొదలైన హీరోలతో , కధానాయికగా , తమిళం , తెలుగు , కన్నడ భాషలలో 146 చిత్రాలలో నటించి , అలనాటి తమిళ నాడు ముఖ్యమంత్రి యం.జి.ఆర్ . వారసురాలిగా 1987 న రాజకీయ రంగంలో ప్రవేశించి తొలి మహిళా ముఖ్య మంత్రి గా నాటినుండి నేటి వరకు తిరుగులేని రాజకీయ నాయకురాలు కుమారి . జయలలిత . లక్షలాది అభిమానుల హృదయం లో చోటు చేసుకున్న ' పురుచ్చి తలైవి ' ఇకలేరు .
మనందరి తరఫున అన్నా డి.యం .కె . అధినేత్రి , తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి ,
జయలలిత గారి ఆకస్మిక మృతికి , నా ప్రగాఢ సానుభూతి !!
- అమర్ రహే !!
నేటి ప్రపంచం

దేశము దిన దినాభి వృద్ధి  జరుగు తున్నది అనేది దేవుడెరుగు !
పల్లెవాసులు పోట్ట  చేతపట్టుకొని తిండికోసం, విధి విధి తిరుగు !
ఉద్యోగములు ప్రభుత్వమువారు చూపకపొవడమువల్ల దొంగలగు !
విద్యాలయములలో డబ్బున్నవారికే చదువుకొనేందుకు వీలుకలుగు !

వ్యపారములుచేయలేక, పోటి పంచములో  బ్రతికేందుకు తికమకమగు !
మద్యం దుకాణాలువల్ల, కొందరు తాగుబోతులుగామారి కొందరికి బానిసలగు !
వ్యపారస్థులు నిత్యవసర వస్తువులు దాచుటవల్ల ప్రజలకు ఇబ్బంది కలుగు !
వైద్యులు రోగికి అవసరమైన కాకపోయిన పరిక్షలు చేయాలంటే భయము కలుగు !

ప్రతివస్తువుమీద సుంకమును పెంచుటవల్ల, కొనలేక ప్రజల గుండె కరుగు !
పెట్రోలు, గ్యాసు, అన్నివస్తువులు పెరగటము వల్ల ప్రజలలో తిరుగుబాటుజరుగు !
క్లబ్బులు, అంగాంగ ప్రదర్శనలు పెరుగుట వల్ల విద్యార్ధుల చదువులు మరుగు ! 
అధికారులు కాసులుకోసం అంధులుగా మారుట వల్ల  ప్రజలకు వేదన కలుగు !

నీతి, నిజాయితిగా,న్యాయం,  ధర్మం తప్పక ఉన్నవారు అనేకమంది ఈదేశం ల్లో  ఉండుటవల్ల
ఇదేశం మూడుపూవులు ఆరు కాయలుగా వెలసిల్లి ప్రజల జీవితము వెలుగు   
నిత్యా నూతన  విధానములతో ప్రజలకు భాదలు తొలగించడానికి అనేక పథకాలతో ముందుకు పరుగు,
 ఇతరదేశా లకు సహాయ సహాకారా లు అందిస్తూ , అందరి సహకారంతో ఏక మార్గంలో నడిచేదేశం మనది 
--((*))--
* నిరాశ ఎందుకు -ఎప్పుడూ

తాళిని ఎగతాళి చేసి, చెప్పలేని తప్పలు ఎత్తి చూపకు  !
ఎవరినైనా ఎదిరించగల వీరుడని మనస్సులో కుడా గర్వపడకు !
ఎప్పుడూ దైవమే ఆపదలలో వచ్చి కాపాడుతుందని ఆశపడకు !
ఎకాగ్రతతో బ్రతకటమే మనవంతు, ఫలితముకోసం ఎదురుచూడకు !

ఇల్లాలిని కష్టపెట్టకు, సుఖపెట్టలేదని దిగులు చెందకు !
పనికిరాని ఆలోచనతో సమయాన్ని  వ్యర్ధము చేయకు !
అనవసరపు పనిలో తలదూర్చి మాట వినలేదని అనకు !
ఆడదాన్ని కన్నీరు పెట్టించకు, అర్ధము చేసుకో లేదనకు !

శ్రమజీవిగా బ్రతుకు, ఆశలకు, కలవరింతలకు దారి చూపకు !
మొహమాట పడకు, అడిగి తెలుసుకొని కదులు ముందుకు !
పచ్చ నోట్లకు, ప్రలోభాలకు వ్యక్తిత్వం చంపుకొని దాసోహం  అనకు !
స్వార్ధ సంకుచిత భావాలను మనస్సులోనికి ఎపరిస్తితిలో రానీయకు !

కర్మానుసారము బుద్ధి మారుతుందని  వితండవాదం  చేయకు !
ప్రకృతి అనుసరించి ఆత్మీయుల పంచన చేరి చులకన అవకు !
ఎప్పుడు అని అనకు ఇప్పుడే బ్రతికి బ్రతికించు కొనే మార్గము వెతుకు!.      
దేశం నాకేమిచ్చింది అనకు, దేశానికి ఏమి చేయాలి అని వెతుకు!
 --((*))--

*ప్రేమలో పట్టు

సరిగమల సరాగం ప్రేమతో పుట్టు
చెరపలేని ప్రేమ మనసులో పుట్టు
ప్రేమార్ధం విశ్వ మంతటి లో గుట్టు
అంతుతెలియని మాధుర్యంతో పట్టు

అరిగిపోని అనురాగం పంచె పట్టు
కడలి పొంగును చల్లఁపరిచే పట్టు
ఆలింగనాల అభిరుచులతో పట్టు
తీపిగుర్తులు అందించి నలిగే పట్టు


నిరంతర త్యాగాలతో, ఓర్పుతో పట్టు
వివరించలేని సుఖం ఇచ్చిన పట్టు
తెలియని ఆనందం అందించే పట్టు
వీడని నమ్మకం తో బ్రతికించే పట్టు


ఇరుహృదయాల సంగమమే ప్రేమ పట్టు
ఈశ్వరుని లీలలను తట్టుకొనే ప్రేమ పట్టు
ఆకలేస్తే అన్నంపెట్టు, కోరికను వడిసి పట్టు
క్షణమొక యుగంగా బ్రతుకు ఈడిస్తు పట్టు


--((*))--

*ఆత్మీయత భావం 

మనిషి మేథా స్పూర్తి, కొన్నిపరిస్తితులలో  మహితమై భాసించు !
అణువు పరామాణువుల కూర్పు,  పవిత్రమైనదని భావించు !
అణువులద్వారా అణుబాంబు తయారుచేసి దేశ ప్రగతికి ఉపయోగించు !
నీటి బిందువులు కలసి, దాహార్తులకు దాహము తగ్గించు !

మనోధైర్యముతో, మంచిమనస్సుతో, మచ్చలేని మనిషిగా జీవించు !
పరుల తప్పులుదిద్ది , శరణు కోరినవారిని కాపాడి, అందరి నీ క్షమించు  !
మౌనముగా అన్వేషించి, వేద వేదాంత స్థితి ప్రజ్ఞను వ్యక్తపరచు !
గాత్ర మాదుర్యముతో భయమును తొలగించి అందరిని సంతోషపరచు !

అందరికి ప్రేమను పంచి, మరో వసంతము వచ్చినట్లు  వ్యక్త బరచు !
కాలమును దుర్వినియోగము పరచక విలువ తెలుసుకొని చలించు !
విధినిర్వాహణలొ వచ్చు అనుకోని సంఘటనలు గమనించి ప్రవర్తించు !
అందు కోలేనివాటిని గూర్చి ఆలోచించక అందుబాటలో ఉన్నదానిని గమనించు !
 
ఎదుటివారి స్థాయిని గమనించి ని సలహాను తెలుపుటకు  ప్రయత్నిమ్చు
నీ తోటివారు,  ప్రేమించే వారు బాగుంటేనే మన శాంతి  అని గమనించు 
మాట వ్యక్తపరిచి మధురాన్ని, మమతను అందించి ఆనందించు
కాలం మనచేతిలోలేదు దుఃఖాలు,కష్టాలు,నష్టాలు ఎవ్వరికి వద్దని ప్రార్ధించు
సర్వేజనా సుఖినోభవంతు అని తలంచి జీవితము సాగించు   
--((*))--

* నీవు ఒంటరి వా ?

నవ్వినా ఏడ్చినా అందని తలపుల తడి
ఉండినా లేకున్నా పట్టించుకోని లోక వడి
ఇష్టమున్న లేకున్నా రక్తబంధంలేని తడి
ఎండకు వానకు చలికి తలచు కోలేని వడి    

నేనున్నాను అనే విశాలమైన మనసుకు మడి
అహంకాము, మమకారము లే నట్టి చీకటి  తడి 
మనిషిని అర్ధం చేసుకొనేశక్తి లేని మానవులబడి
గుండె మంటలను, వేదన గాయాలను తీర్చే తడి

కళ్ళలో కారే కన్నీరు, వినిపించే గుండె చప్పుడు
నిన్ను చుట్టు ముట్టే కోటి భావాల కలలు తోడు  
చీకటిని తరిమే వెలుగు కోసం నీవు వేచి చూడు
మనో ధైర్యముతో ఉంటే  మనసు తేలిక పడు

చీకటి శాశ్వతము కాదు, వెలుగు తెచ్చు  తప్పక తోడు 
గతాన్ని మరిస్తే వర్తమానమే మానవులకు తోడు 
ప్రకృతిని ఆరాధించి ప్రేమను పంచటంలో ఉంది తోడు 
నమ్మకమే మనుష్యులకు నిజమైన మనుగడకు తోడు 
--((*))-- 

*.ఓటు వేసేటప్పుడు ఆలోచించారా                                                                                         

నిజాయతి పరునకు వేయాలి ఓటు !
ఒట్టు పెట్టి చెపుతున్న నికే వేసాను ఓటు !
ఓటు ఓటుకు ఎంత ఇస్తాన్నన్నావు నోటు !
నోట్లు ఖర్చు పెట్టనిదే రాదు కొందరికి సీటు !        

వృద్ధ నాయకులతో వస్తుంది తలపోటు !
పదవికోసం నాయకులు చేస్తారు తిరుగు బాటు !
కోర్కలుతీర్చి బుజ్జగింపులతో చేస్తారు సర్దుబాటు !
అందరూ వేసే ఓటు దేశ పురోగతికి తోలి మెట్టు !

ఓట్ల కోసం ధనం పంచుతారు మెట్టు మెట్టు !
నాయకులు పడతారు ప్రజల నాడి  పట్టు !
ఓట్ల కోసం కడతారు చేతులకు కట్టు !
ఓటుతో బయట పడుతుంది ఇంటి గుట్టు !

ఓట్ల కోసం బిందెలు, వస్త్రాలు పంచి పెట్టు  !
ఓట్లకోసం కొందరు విధినపడి పడతారు కుస్తీ పట్టు !
నాయకులకు తమకులస్తులపై ఉంటుంది పట్టు !
గెలిచే   ఓట్లకోసం తిరుగుతారు ప్రజలచుట్టు !

ప్రజల సొమ్మును తనదిగా పంచిపెట్టు  !
వ్యాపారముగా మారే రాజకీయ మైనట్టు !
రాజకీయము ప్రజలపై వ్యాపార మైనట్టు !
అధికార పీఠంపై ఎక్కితే తిరుగుబాటు తట్టు

మనకున్న తోడును సంప్రదించి వేశావనుకో ఓటు!
మనప్రాంతానికి సహాయ సహకారాములున్నట్టు !
ఆశ, బంధు ప్రీతి లేని నాయకుడ్ని ఎన్నుకుంటే!
మనదేశ ప్రగతి ప్రపంచ దేశాలలో ఎగురును బావుటా!
--((*))--
    
*ఓ చిన్నదానా! .... ఓ చిన్నోడా!


ఓ చిన్నదానా!

నువ్వెప్పుడూ నా గుండఁడెల్లోనే ఉన్నదానా
ఆ నెమలి ఎంత బాగుందో చూడు -
పూరి విప్పి  ఆడుతున్నది.!


ఓ చిన్నోడా!

నువ్వెప్పుడూ నా గుండఁడెల్లోనే
ఉన్నవాడా వినబడు తున్నదా -
ఆ చెట్టుపై కోయల కూస్తున్నది!


ఇటుచూ డు చిన్నదానా

ఈ కలవపూలు చూడు..ఎంతముద్దుగున్నాయో.. !
దేన్ని చూసినా నాకు నువ్వే కనిపిస్తావే..
ఇలా నిన్ను తలుచుకుంటూ.
నీ పేవలో పిచ్చోన్నయిపోతానే...!


నిజమేనా ! చిన్నోడా !

ఇది పైత్యం కదా
నీ ఊహల్లో నీవు బ్రతుకు!


కాదే..పిచ్చి ప్రేమే!



నీకోసం.. ఏదైనా చేస్తానే ..!



ఇంటి వా?. చిన్నదానా....

 చెరువులో  నీటి.కలువలు చూడు
వాటి కళ్ళు  నీ ప్రేమ కళ్ళే..!
నాట్యమాడు నెమిలిని చూడు
ఆ నడకలోన నీ సొంపే..!


ఓ చిన్న వాడా

పున్నమి చంద్రుడి. అందం నీలో
వెన్నెల వెలుగంతా నా సొంతం!  


ఓ చిన్నదానా

నీ  జతకోసమే నాప్రాణం
నా మోము సర్వం నీ సొంతం .!


ఓ చిన్న వాడా

పువ్వుల గుబాళింపులు ఆశ్వాదించుదాం!
 ఓ చిన్నదానా
వెన్నెల  సౌఖ్యం పంచుకుందాం !


ఓ అలాగే  ...   ఓ ఓ అలాగే



--((*))__





కలియుగ మానవుడు



గాలిలో కోటలు కడుతున్నాడు,

తన ఆధిక్యతను చాటుతున్నాడు !
ముక్కుకు సూటిగా వెళుతున్నాడు,
ఎవరుఎమిచెప్పిన వినిపించుకోడు !


తాను ఇష్టమైనవి తినలేడు,

ఎవరైనా తిన్న ఒర్వలేడు, ఎవరికీ పెట్టడు !
కాలిలో ముళ్ళుగా మారుతున్నాడు,
ఆవులిస్తే పేగులు లేక్కపెడుతాడు !


ఏమితెలియని అమాయకుడు,

ముద్దిస్తే చాలు చంక నేక్కుతాడు !
అందరి తలలో నాలుకలా  ఉన్నాడు,
అప్పులతో మునిగి ఉన్నాడు  !


సమస్యలను సృస్టింస్తున్నాడు,

తప్పించుకోలేక తాగుబోతవుతున్నాడు !
మంచి చెడు తెలుసుకోలేక,
 కక్క లేక మింగలేక బ్రతుకుతున్నాడు !


నడమంత్రపు సిరి కోసం ఆశకు చిక్కుతున్నాడు,

 కొత్త అలవాట్లు నేర్చకొని భాదపెడుతున్నాడు !
వసపోసిన పిట్ట లాగా వాగుతున్నాడు,
అంతా నాకు తెలుసాని గొప్పగా చెపుతాడు !


ఎగతాళి కైన ఆభద్దమాడడు,

అందరూ  నావాళ్లని సేవచేస్తాడు
పట్టుదల్లో విక్రమార్కుడు
అనుకున్నది సాదిమ్చేదాక నిద్రపోడు !


పెద్దలకు తల్లి తండ్రులకు సేవచేసేవాడు

అనాధులను ఆదుకొని దేశానికి సేవచేవాడు
భాహను బ్రతికించాలని తాపత్రయ పడేవాడు
అన్నిమతాలను ఆదరిస్తూ ఉన్న భారతీయుడు 
--((*))--

*స్త్రీ తత్త్వం


స్త్రీని గోరవించటం పురుషుని ప్రేమ

పురుషుని ప్రేమించటం స్త్రీ ప్రేమ
ఇరువురి మెలికలయక బిడ్డ లా ప్రేమ
స్త్రీ పురుషుల ప్రేమ ఇదేనేమో


స్త్రీ - పురుషుల  ప్రేమలు

ఒక చిరునవ్వో  - ఒక మంచి మాటో
ఒక కనికరపు చూపో - ఒక కైదండయో  
ఒక ప్రోత్సాహ భంగిమమో - ఒక ఆలింగనమో
ఒక మంజుల లేఖయో - ఒక ముఖ వైఖిరియో 
ఒక మధురా పాంగమో - ఒక నడక యో
ఒక భుజ స్పర్శయో - ఒక అప్రయత్ర చుంబనమో
ఒక నయనాల చూపుయో - క్రియాత్మకమగు ప్రేమయో
సహాజ హృదయాలు - తన్మయత్వ కలయిక లే  


ప్రకృతి పరిణామము - ఆత్మాను భూతియే

సమైక్య భూతితో సాగితేనే - జీవనాభ్యుదయమే
ధనము, కీర్తి, మిత్రబృందం - మనబిడ్డలు
ఆరోగ్య బలములు విడిపోవు - ప్రేమబంధమే మిగులు
--((*))--