Pranjali Prabha - (28-05-2018)

ఓం శ్రీ రామ్  - ఓం శ్రీ మాత్రేనమ: - శ్రీ కృష్ణాయనమ:


ఆనందం - ఆరోగ్యం - ఆధ్యాత్మికం

                         16. గగనతల,  గగనకుసమ,    గగనధ్యజ,
                           గజవాహన, గరుడవాహన,  గణనీయ,
                             గజతుర,      గజప,     గానితవిశారద,

                         నమో నమో శ్రీ తిరుమల తిరుపతి వేంకటేశ.

                    17.  శ్రీకర:,        శ్రీనిధి:,          శ్రీమాన్ :
                           శ్రీవాస:, శ్రీవత్సవక్షా:, శ్రీమతావర :
                           శ్రీనివాస:, శ్రీవిభావన:,       శ్రీ ధర :

                  నమో నమో శ్రీ తిరుమల తిరుపతి వేంకటేశ.

                    18   పరమాత్మ:,  పరంధామా:,  పద్మనాభా :
                    ప్రభాత:,  ప్రత్యర్ధన:,          పురుషోత్తమ:,
                    ప్రజాపతి:,  ప్రజాభవ:,        పుండరీకాక్ష:,

                    నమో నమో శ్రీ తిరుమల తిరుపతి వేంకటేశ.

తిలక ధారణలోని పరమార్థం

తిలక శబ్దం శ్రేష్ఠతా వాచకం. ఒక వ్యక్తి ధరించే వాటిలో శ్రేష్ఠమైనది అనే అర్థంలో నుదుట ధరించే బొట్టుని తిలకమని అంటారు. ఇది సర్వాంగాల్లో శ్రేష్ఠమైన శిరస్సున ధరించేది. శ్రేష్ఠతను ఆపాదించేది. హిందువులందరు తప్పనిసరిగా నుదుట తిలకాన్ని ధరించేవారు . ఒకవ్యక్తి సనాతన ధర్మాన్ని అనుసరిస్తున్నాడనటానికి గుర్తు బొట్టు పెట్టుకోవటం. భగవంతుణ్ణి నమ్ముతున్నాడనటానికి కూడా బొట్టే నిదర్శనం. బొట్టు ముఖ సౌందర్యాన్ని పెంచుతుంది. కానీ అదే దాని పరమార్థం కాదు.అది అనునిత్యం జరిపే ఒక గొప్ప సంస్కారం. కనుబొమల మధ్య ప్రదేశంలో వెనుకగా ఆజ్ఞా చక్రం ఉంటుంది. ఆ ప్రదేశాన్ని మధ్య వేలితో సున్నితంగా స్పృశించి ఆజ్ఞాచక్రాన్ని ప్రచోదన చేయటం తిలక ధారణలోని పరమార్థం. శక్తి ప్రసరణ, వితరణ కేంద్రాలైన షట్చక్రాల పైన పెత్తనం చేస్తూ వాటిని తన అదుపులో ఉంచుకునేది, వాటిని ఆజ్ఞాపించి పని చేయించ గలిగినది కనుక భ్రూమధ్యంలో ఉండే ఈ చక్రానికి ఆజ్ఞా చక్రం అనే పేరు సార్థకం. ఇది సరిగ్గా ఉంటే మిగిలిన చక్రాలు వాటి పని అవి చేసుకుంటూ పోతాయి. ఆజ్ఞా చక్రం ప్రచోదనమైతే జ్ఞాన నేత్రం తెరుచుకుంటుంది. అందుకే గురువు శిష్యునికి ఉపదేశం చేసే సమయంలో బొట్టు పెట్టే నెపంతో భ్రూ మధ్య ప్రదేశాన్ని స్పృశించి ఆజ్ఞా చక్రాన్ని ప్రచోదన చేస్తాడు.

ఈ విధంగా ప్రచోదన చేసినదానికి సంకేతంగా ఏదో ఒక గుర్తుని ఉంచటం ఆచారంగా వచ్చింది. దీని కోసం భారతీయులు ఉపయోగించిన సామాగ్రి వారి భావ విస్తృతిని తెలియజేస్తుంది. తరచుగా వాడేది కుంకుమ . అది పసుపులో కుంకుమ రాళ్ళు వేసి చేసినది కావచ్చు, నిమ్మరసంలో పసుపు కొమ్ములను నానవేసి చేసినది కావచ్చు, ఇంకా సిందూరం, తిరుచూర్ణం , గంధం, అక్షతలు,విభూతి, చాదు [దీన్ని ఎన్నోరకాలుగా తయారు చేస్తారు] ..... ఇంకా శక్తి ఉంటే కస్తూరి, పునుగు,జవ్వాది, పచ్చ కర్పూరం, నవ రత్నాలు........ ఎవరి శక్తి ననుసరించి వారి వైభోగం ధరించిన తిలకాన్ని బట్టి ఏ సంప్రదాయానికి చెందిన వారో సులభంగా గుర్తించవచ్చు. ముఖాన బొట్టు ఉండటం మరెన్నో అంశాలని సూచిస్తుంది. బొట్టు లేకపోతే అది పాచి మొహం. . ఇంకా స్నానం కాలేదని సామాన్యార్థం. శుభ కార్యాలు చేయటానికి అర్హత లేని సూతక సమయం కూడా కావచ్చు. అంటే, నుదుటనున్న తిలకం శుభ కార్యాలు చేయటానికి, నిత్య నైమిత్తిక కార్యక్రమాలు నిర్వర్తించటానికి అర్హత ఉన్నదని సూచిస్తుంది. అందుకే స్నానం చేయగానే ముందుగా తమ తమ సంప్రదాయాల కనుగుణంగా తిలక ధారణ చేసి మరీ పూజాదికాలు నిర్వర్తిస్తారు. ముత్తైదువలైన స్త్రీలు ముఖాన బొట్టు లేకుండా ఒక్క క్షణమైనా ఉండరు. అది అయిదోతనానికి చిహ్నం కదా! వివాహ సమయంలో వరుడు తన పంచ ప్రాణాలను వధువు శరీరంలో నిక్షేపం చేసే స్థానాల్లో బొట్టుపెట్టుకునే చోటు కూడా ఒకటి.

బొట్టు పెట్టుకోవటమే కాదు పెట్టటం కూడా మన సంప్రదాయంలో భాగం. బొట్టు పెట్టటం మర్యాదకి చిహ్నం. ఆహ్వానించటానికి బొట్టు పెట్టి మరీ పిలవటం ఆచారమై పోయింది. ఎవరికైనా పని అప్పచెప్పేటప్పుడు చందన మలది కుంకుమ పెడతారు. పిల్లలకి బొట్టు పెడితే దిష్టి తగలదని నమ్మకం. ఒకప్పుడు మంచి రంగు పరిమళం ఉన్న కుంకుమ తయారు చేయటం ఒక కళగా భావించేవారు. తరువాత ద్రవ రూపంలోను , ఆపై పేస్టు రూపంలోను, తిలకాలు వచ్చాయి. ఇప్పుడు బొట్టు బిళ్ళలు రకరకాల రంగులు, ఆకృతులలో వస్తున్నాయి. ఇవి స్త్రీలకే పరిమితం. కాని, తిలక ధారణ మాత్రం స్త్రీ పురుష భేదం లేక అందరు పాటించ వలసినది. మేలు కూర్చేది.

°

స్వేస్చ సేకరణ 

సుదర్శనం తిరుమలసత్యశాయి. గారికి ధన్యవాదములు 
చిన్నపిల్లల చిత్రము చూసి మీ అభిప్రాయాలు తెలపగలరు  

మహాకవి శ్రీశ్రీ గారి కావ్యము 

దేశ చరిత్రలు 
ఏ దేశచరిత్ర చూచినా 
ఏమున్నది గర్వకారణం? 
నరజాతి చరిత్ర సమస్తం 
పరపీడన పరాయణత్వం. 
నరజాతి చరిత్ర సమస్తం 
పరస్పరాహరణోద్యోగం.. 
నరజాతి చరిత్ర సమస్తం 
రణరక్త ప్రవాహసిక్తం. 
భీభత్సరస ప్రధానం, 
పిశాచగణ సమవాకారం! 
నరజాతి చరిత్ర సమస్తం 
దరిద్రులను కాల్చుకు తినడం 
బలవంతులు దుర్బల జాతిని 
బానిసలను కావించారు.. 
నరహంతలు ధరాధిపతులై 
చరిత్రమున ప్రసిద్ధి కెక్కిరి 
రణరంగం కానిచోటు భూ 
స్థలమంతా వెదకిన దొరకదు.. 
గతమంతా తడిసె రక్తమున, 
కాకుంటే కన్నీళులతో 
చల్లారిన సంసారాలూ, 
మరణించిన జన సందోహం, 
అసహాయుల హాహాకారం 
చరిత్రలో మూలుగుతున్నవి 
వైషమ్యం, స్వార్ధపరత్వం, 
కౌటిల్యం, ఈర్ష్యలు, స్పర్ధలు 
మాయలతో, మారుపేర్లతో 
చరిత్ర గతి నిరూపించినవి 
జెంఘిజ్ ఖాన్, తామర్లేనూ 
నాదిర్షా, ఘజ్నీ, ఘోరీ, 
సికందరో ఎవడైతేనేం? 
ఒక్కొక్కడూ మహాహంతకుడు 
వైకింగులు, శ్వేతహూణులూ, 
సిధియన్లూ, పారశీకులూ, 
పిండారులూ, ధగ్గులు కట్టిరి 
కాలానికి కత్తుల వంతెన 
అగ్నానపు టంధయుగంలో, 
ఆకలిలో, ఆవేశంలో- 
తెలియని ఏ తీవ్రశక్తులో 
నడిపిస్తే నడచి మనుష్యులు- 
అంతా తమ ప్రయోజకత్వం, 
తామే భువి కధినాధులమని, 
స్ధాపించిన సామ్రాజ్యాలూ, 
నిర్మించిన క్రుత్రిమ చట్టాల్ 
ఇతరేతర శక్తులు లేస్తే 
పడిపోయెను పేక మేడలై! 
పరస్పరం సంఘర్షించిన 
శక్తులలో చరిత్ర పుట్టెను 
చిరకాలం జరిగిన మోసం, 
బలవంతుల దౌర్జన్యాలూ, 
ధనవంతుల పన్నాగాలూ 
ఇంకానా! ఇకపై చెల్లవు 
ఒక వ్యక్తిని మరొక్క వ్యక్తీ, 
ఒక జాతిని వేరొక జాతీ, 
పీడించే సాంఘిక ధర్మం 
ఇంకానా? ఇకపై సాగదు 
చీనాలో రిక్షావాలా, 
చెక్ దేశపు గని పనిమనిషీ, 
ఐర్లాండున ఓడ కళాసీ, 
అణగారిన ఆర్తులందరూ – 
హాటెన్ టాట్, జూలూ, నీగ్రో, 
ఖండాంతర నానా జాతులు 
చారిత్రక యధార్ధతత్వం 
చాటిస్తా రొక గొంతుకతో 
ఏ యుద్ధం ఎందుకు జరిగెనో? 
ఏ రాజ్యం ఎన్నాళ్ళుందో? 
తారీఖులు, దస్తావేజులు 
ఇవి కావోయ్ చరిత్రకర్ధం 
ఈ రాణీ ప్రేమపురాణం, 
ఆ ముట్టడికైన ఖర్చులూ, 
మతలబులూ, కైఫీయతులూ 
ఇవి కావోయ్ చరిత్రసారం 
ఇతిహాసపు చీకతికోణం 
అట్టడుగున పడి కాన్పించని 
కధలన్నీ కావాలిప్పుడు! 
దాచేస్తే దాగని సత్యం 
నైలునదీ నాగరికతలో 
సామాన్యుని జీవన మెట్టిది? 
తాజమహల్ నిర్మాణానికి 
రాళ్ళెత్తిన కూలీలెవ్వరు? 
సామ్రాజ్యపు దండయాత్రలో 
సామాన్యుల సాహసమెట్టిది? 
ప్రభువెక్కిన పల్లకి కాదోయ్, 
అది మోసిన బోయీలెవ్వరు? 
తక్షశిలా, పాటలీపుత్రం, 
మధ్యధరా సముద్రతీరం, 
హరప్పా, మొహేంజదారో, 
క్రో – మాన్యాన్ గుహముఖాల్లో – 
చారిత్రక విభాత సంధ్యల 
మానవకధ వికాసమెట్టిది? 
ఏ దేశం ఏ కాలంలో 
సాధించిన దేపరమార్ధం? 
ఏ శిల్పం? ఏ సాహిత్యం? 
ఏ శాస్త్రం? ఏ గాంధర్వం? 
ఏ వెల్గుల కీ ప్రస్థానం? 
ఏ స్వప్నం? ఏ దిగ్విజయం?