హృల్లయ -
నేను కల్పించిన ఈ హృల్లయ కూడ లయగ్రాహి వర్గమునకు చెందినదే. ఇందులోని పంచమాత్రా గణములు వరుసగా సల/భల/సల/భల/సల/భల/సల/గగ. ఒక గణము లఘువుతో ఆరంభమయితే, తఱువాతిది గురువుతో ఆరంభమవుతుంది ఇందులో, అందువలన గతిలో ఒక వైవిధ్యము కలుగుతుంది. లయ వృత్తములకన్నియు ప్రాసయతులే, కావున దీనికి కూడ ప్రాసయతియే. క్రింద నా ఉదాహరణములు -
హృల్లయ - స/జ/న/జ/భ/న/ర/న/స/య - రెండేసి గణములకు ప్రాసయతి
IIUI UIII - IIUI UIII - IIUI UIII - IIUI UU
30 మహః 334228460
సూచన - సామాన్యముగా పుస్తకాలలో ఛందస్సులు 26 సంఖ్యవఱకే. రమణకవి దానికన్న ఎక్కువగా ఉండే సంఖ్యలకు కూడ పేరులను పెట్టినాడు. 27- భూ, 28 - భువః, 29 - సువః, 30 - మహః.
6 - సుగంధి UIII UIII - UIII UIII - UIII UU
రాముడికి జానకికి - లగ్గమును చేసిరట - పోద మిపు డేనూ
పల్లెలలొ గ్రామములొ - సంబరము సంతసము - మేళముల తోనూ
ఆకులతొ పందిరిలు - బ్రాహ్మణులు క్షత్రియులు - ఒక్కొకరు వచ్చే
విశ్వమిత్ర, బ్రహ్మపుత్ర - జ్ఞాన సుధ, దివ్య భవ - అందరును వచ్చే
అమ్మలక్కలు ఆలు బిడ్డలు అత్తమామలను
వీరు వారును కాదు అందరు కల్సి వచ్చియును
అందర్నీ ఆత్మీయంగా ఆదర్శంగా ఆహ్వానించియును
భూలోకములో స్వర్గమును తలపించే ఏర్పాట్లను
శివధనస్సు ఎక్కుపెట్టదలచి రాజులు వచ్చిరి
సీతను చేపట్ట దలచి ఆతృతగా రాజులు వచ్చిరి
విశ్వామిత్రునితో సకల గుణాభిరాముడు వచ్చిరి
వసిష్ఠుడు మునివర్యులను శిష్యులను ఆహ్వానించిరి
శ్రీధర్మపుర నివాస.దుష్ట సంహార.నరసింహ!(0901) (శ్రీ శేషప్ప కవి) . సీ|| నీలమేఘశ్యామ ! నీవె తండ్రివి మాకు, కమలవాసిని మమ్ముఁగన్న తల్లి, నీ భక్తవరులంత నిజమైన బాంధవుల్, నీ కటాక్షము మా కనేకథనము, నీ కీర్తనలు మాకు లోక ప్రపంచంబు. నీ సహాయము మాకు నిత్యసుఖము, నీ మంత్రమే మాకు నిష్కళంకపు విద్య, నీ పద ధ్యానంబు నిత్య జపము . తే|| తోయజాతాక్ష ! నీ పాద తులసిదళము రోగముల కౌషధము బ్రహ్మరుద్ర వినుత ! భూషణవికాస! శ్రీధర్మపుర నివాస! దుష్ట సంహార! నరసింహ! దురితదూర! | ||
No comments:
Post a Comment