Sunday, 27 October 2024

 


***--

ఒకసారి కాళిదాసుకూ భోజరాజుకూ అభిప్రాయ బేధాలోచ్చాయి.కాళిదాసు అలిగి వెళ్ళిపోయాడు. పక్కనే వున్న బోయీల పల్లెలో మారువేషం తో వుండసాగాడు.

రాజుగారికి కాళిదాసు లేనిదే పిచ్చి పట్టినట్లు వుంది.కొంతమంది అసూయాపరులైన కవులు కుట్ర చేసి తనకూ కాళిదాసుకూ విభేదాలు సృషించారని తెలుసుకొని,కాళిదాసును అవమానించినందుకు పశ్చాత్త్తాప పడ్డాడు. ఆయనను తిరిగి రప్పించాలని చారులను పంపించాడు.

వాళ్ళు ఆయన బోయీలతో పాటు వుండి  పల్లకీలు మోస్తున్నట్టు చెప్పారు. రాజు ఆయనను కని పెట్టాలని పల్లకీ లో తాను విహారం వెళ్లాలని బోయీలను పిలిపించాడు. పల్లకీ లో వెడుతున్నప్పుడు భోజరాజు  "అయ  మాందోలికా దండ స్తవ బాధతి  కిం భుజే"కావాలనే తప్పుగా చదివాడు 'బాధతే' బదులుగా 'బాధతి' అని చదివాడు. జవాబు రాలేదు. రోజూ బోయీలను మారుస్తూ రాజ్యములో తిరుగుతుండే వాడు.రోజూఅదే శ్లోకం చదివే వాడు. సమాధానం రాలేదు.

ఐదవరోజు    ఆయన ఆశ్లోకం చదవగానే పల్లకీ మోస్తున్న కాళిదాసు వుండబట్టలేక " "నాయమాం దోలికా దండ స్తవ 'బాధ తి' బాధతి"

ఈ పల్లకీ దండము నన్ను బాధించుట లేదు కానీ మీ 'బాధతి' అనే శబ్దము నన్ను బాధిస్తూ వుంది. ఆ సమాధానము విని నంతనే రాజు పల్లకి ఆపించి దిగి కాళిదాసును కౌగలించుకొని క్షమించ మని వేడి  ఆపల్లకీలోనే తనప్రక్కన కూర్చోబెట్టుకొని మరీ రాజ్యానికి తీసుకొని వచ్చాడు.

సంస్కృతం లో ఒక్క పదం తేడా వచ్చినా అర్థం మారిపోతుంది. కవులు అప శబ్దమును సహించలేరు. అందుకనే కాళిదాసు బయట పడ్డాడు. రాజుకు కావలిసిందీ అదే.
అందుకే పెద్దవాళ్ళు 'లలితా సహస్ర నామము"విష్ణు సహస్ర నామము" మొదలైన స్తోత్రాలను నేర్చుకునే టప్పుడు మంచి గురు ముఖంగా నేర్చుకోవాలని చెప్తారు. నామము చెప్పేటప్పుడు ఏవిధమైన అప శబ్దము రాకూడదు.అని. అలా చదవడం వల్ల మేలు కన్నా కీడే ఎక్కువ అని చెప్తారు.
*****
🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀

               *కర్మ సిద్థాంతం*
                  ➖➖➖✍️

*ఇది చాలా కఠినమైనది ఎవ్వరికీ అర్థంకాదు*

*మహాజ్ఞానులను కూడా మోసం చేస్తుంది*

"కర్మను"  అనుభవించాలి ..... నిందిస్తే ప్రయోజనం లేదు .

రమణ మహాశయలు వారు ప్రతిదినము  స్నానం కొరకు  నదికి పోతుండేవారు.

ఆయన వెంట కృష్ణా  అను భక్తుడు పోయెడివాడు.

ఒకనాడు రమణ మహాశయులు
నదికి పోతుంటే ఉన్నట్టుండి , తన వెనుకనున్న కృష్ణా  తో  "కృష్ణా ! నేను కట్టుకున్న పంచెను కొంచెం చించు". అని అన్నారు.

కృష్ణా కు అర్ధం కాలేదు. వారిద్దరూ ఒకరి వెనుక ఒకరు నడుస్తూనే ఉన్నారు.

ఇంతలో ఒక ఇటుక వచ్చి రమణ మహాశయుల కాలివేలు మీద పడినది .

కాలి వేలు చితికింది .రక్తం కారుతోంది .

ఆ రక్తాన్ని ఆపేందుకు రమణ మహాశయులు పంచెను చింపమన్నారని అర్థం చేసుకున్నాడు,

కృష్ణా అప్పుడు గ్రహించాడు, వెంటనే రమణ మహాశయుల పంచెను చింపి, కట్టు కట్టాడు.

అనుకోకుండా జరిగిన ఆ సంఘటన గుర్తించి , రమణ మహాశయులతో "మహారాజ్ ! ఇటుక వచ్చి మీ కాలివేలు మీద పడుతుందనే విషయము ముందే మీకు తెలుసు కదా !   మరెందుకు ఆ ఇటుక దెబ్బనుంచి తప్పుకోలేదు ?"  అని ప్రశ్నించాడు.

అప్పుడు రమణమహాశయులు కృష్ణా తో … "ఆలా జరగదు కృష్ణా పక్కకితప్పుకొంటే , ఎప్పుడో
ఒకప్పుడు వడ్డీతో సహా కర్మను అనుభవించాల్సిందే!

రుణం ఎంత తొందరగా తీరిపోతే అంత మంచింది కదా !" అని అన్నారు.

కర్మ శేషాన్ని ఎవరయినా అనుభవించ వలసిందే.✍️
                       🌷🙏🌷

🙏లోకా సమస్తా సుఖినోభవన్తు!🙏

🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀🌺🍀
*రేపటి తరానికి బతుకు, భద్రత లతోపాటు భారతీయత కూడా నేర్పండి.*
                     ➖▪️➖
ధర్భల మహిమ.....*

తులసి, ధర్భలు, బిల్వదళములు వున్న స్ధలం పరమ పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు.

ఒక విధమైన  గడ్డి జాతికి చెందిన ధర్భ మొక్కలు శ్రీ రాముని  స్పర్శ చేత  పునీతమై , ఆ ధర్భలను పవిత్ర కార్యాలకు వినియోగించబడుతున్నది.
ధర్భలకు ఉష్ణ శక్తి ఎక్కువ.   జలాన్ని శుభ్రపరుస్తుంది. విషానికి విరుగుడు గుణం కలది. గ్రహణ కాలంలో వ్యాపించే విషక్రిమి నాశనానికి  ఉప్పు కలిపిన పదార్థాలలో ధర్భలు వేసి వుంచడం గమనించవచ్చును.

ధర్భలని సంస్కృతం లో 'అగ్ని గర్భం' అంటారు. కుంభాభిషేకాలలోను యాగశాలలో ని కలశాలలోను‌ ,బంగారు, వెండి తీగలతో పాటుగా
ధర్భలను కూడా  తీగలుగా చుట్టి ఉపయోగిస్తారు.

ధర్భలలో కూడా స్త్రీ , పురుష  , నపుంసక జాతి ధర్భలని మూడు రకాలు వున్నాయి. పురుష జాతి దర్భలు అడుగు నుండి చివరికొసదాకా సమానంగా వుంటాయి. పై భాగంలో  దళసరిగా వుంటే అది స్త్రీ ధర్భ గా గుర్తిస్తారు. అడుగున దళసరిగా వున్న ధర్భను నపుంసక ధర్భ గా తెలుసుకోవచ్చును.
ధర్భల దిగువ భాగంలో   బ్రహ్మకు ,  మధ్యస్థానంలో  మహావిష్ణువుకు , శిఖరాన  పరమశివునికి   నివాసంగా భావిస్తారు.

దేవతలను తలచుకొని యిచ్చే తర్పణాలు ధర్భ కొసలతోను,  మానవులను  తలచి యిచ్చే తర్పణాలలో ధర్భల మధ్యభాగం నుండి, పితృదేవతలను  తలచుకొని యిచ్చే తర్పణాలలో ధర్భను మడిచి కొసలతోనూ  తర్పణాలు సమర్పించడం విధాయకంగా వుంది.

వైదికకార్యాలలో "పవిత్రం" అనే పేరుతో ధర్భతో చేసిన ఒక ఉంగరాన్ని కుడి చేతి  ఉంగరం వేలికి ధరింపజేసి ఆయా కార్యాలను ఆచరింపజేస్తారు .ఈ వ్రేలిలో కఫనాడి వుండడం వలన యీ ఉంగర ధారణవలన  కఫం శుభ్రం  చేయబడుతోంది.

ప్రేత కార్యాలలో  ఒక ధర్భతోను, శుభ కార్యాలలో  రెండు ధర్భలతోను, పితృ కార్యాలలో మూడు ధర్భలతోను , దేవ కార్యాలలో నాలుగు ధర్భలతోను‌,  ఆ ధర్భ ఉంగరాన్ని  ముడి వేస్తారు.
దేవతారాధన, జపం, హోమం, దానం తర్పణం  వంటి కార్యాలలో ధర్భతో చేసిన  'పవిత్రం'అనే యీ ఉంగరాన్ని తప్పనిసరిగా ధరించాలి.

ధర్భగడ్డిలో పులుపు, క్షార గుణాలు వుండడం వలన రాగి విగ్రహాలను , బూడిద  ధర్భలు ఉపయోగించి  శుభ్రపర్చాలని శిల్ప శాస్త్రం చెప్తోంది. ఇందు వలన శిల్పాలలోని ఆవాహన మంత్ర శక్తి  తరగకుండా చాలా రోజులు ప్రకాశవంతంగా వుంటాయని శాస్త్రజ్ఞులు చెపుతారు.

ఆదివారమునాడు కోసిన ధర్భలను ఒక వారముపాటు ఉపయోగించవచ్చును. అమావాస్యనాడు కోసి తీసుకుని వస్తే
ఒక మాసం వరకు ఉపయోగించవచ్చును.
పౌర్ణమినాడు కోసి తెస్తే పదిహేను రోజులు ఉపయోగించ వచ్చును.

శ్రావణమాసం లో కోసిన ధర్భలైతే తీసుకుని వస్తే ఒక ఏడాది ఉపయోగించ వచ్చును.  భాద్రపద మాసంలో తీసుకుని వస్తే ఆరు మాసాలు ఉపయోగించ వచ్చును. శ్రాధ్ధ కార్యాలకోసం తెచ్చిన ధర్భలను ఏ రోజు కా రోజే  ఉపయోగించాలి. తిరునల్లారు శైవక్షేత్రంలో  ధర్భలే స్ధల వృక్షం. ఈ క్షేత్రంలో నెలవైయున్న ఈశ్వరుని పేరు ధర్భారణ్యేశ్వర🙏🙏🏻
*****
*నేటి జీవిత సత్యాలు*
రచన.. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ

ఎవరికి ఎవరో సొంతము, ఎంతవరకీ బంధము, ఎదలో ఆలోచనలు ఎటు పోతాయో, ఏ విధంగా ఇటు మారుతాయో, ఎవరికి ఎరుక, ఏ విధంగా తెలపా, పాదయాత్ర వలన పదవి రావచ్చును, కాశీ యాత్ర వలన గతులు మారవచ్చును, సూత్రాల వలన యాత్రలు అంటే భవిష్యత్తు దగ్గరగా ఉండవచ్చును, భూమి మహావేగముగా తిరుగుతుండగా, నెమ్మదిగా కదులుతున్నదా,   ఎలా చెప్పగలరు, మొక్కలు పెరుగుతూనే ఉంటాయి, కాలం కదులుతూనే ఉంటుంది, శ్రీ మాతా కన్నులు సమస్తము వీక్షించును, పర్యవేక్షించును, రక్షించును, కన్నులతో సమస్త సృష్టి గావించి, పోషించగలుగుతుంది.

ప్రతి ఒక్కరికి శత్రువులు, మిత్రులు, వెంటపడే ఉంటారు కాలంతో పాటు, కదలిక తో వారు వెన్నంటే ఉంటారు, శ్రమ, శక్తి, భక్తి, యుక్తి, నేర్పు, మార్పు, కూర్పు, బట్టి జీవితంలోకి వచ్చి పోతూ ఉంటారు. ఎవరు ఎంతవరకు ఉంటారో ఎవరు చెప్పలేరు, సూర్యోదయం వెంటనే మనిషి ఆలోచనలు ఏ విధంగా ప్రభావితం అవుతాయో ఎవరూ చెప్పలేరు.

భగవద్గీతలో 16 వ అధ్యాయంలో భగవంతుడే ఈ విధంగా తెలియపరిచాడు ఇతర శత్రువులు కూడా వధించబడుదురు. నేనే భోక్తను పూర్తి శక్తివంతుడను మరియు సుఖిని నేనే. భాగ్యవంతులైన బంధువులతో కూడియుండు నేనే అత్యధిక ధనశాలిని.

ప్రాణం వల్ల స్వభావాలు వ్యవహారాలు తారుమారు కావు. అన్ని యధావిధి గానే ఉంటాయి మరి మార్పు వచ్చేది అవగాహన మాత్రమే ఆలోచన మాత్రమే, ఆదర్శం మాత్రమే, ఆకర్షణ మాత్రమే,ఆరోగ్యం మాత్రమే, అనుభవం మాత్రమే, ఆత్మీయులలో వచ్చే కలహాల పర్యవసానం మాత్రమే, జీవితం నల్లేరు తీగల కదులతూ, భయభ్రాంతుల మధ్య, సుఖశాంతుల మధ్య, అన్నదమ్ముల మధ్య, అక్క చెల్లెలు మధ్య ఆదర్శాలు తక్కువగా ఉండి మనిషి మనిషి మధ్య భేదాభిప్రాయాలు ఎక్కువగా ఉండి, కాలు ఏ దిక్కున నడిపిస్తుందో ఎవరు ఏ విధంగా చెప్పాలో, ఏ విధంగా చెప్పలేరు, అనేది తెలియకుండా మానవత్వాన్ని నిలబెట్టడానికి కారణాలు ఏమిటో, తెలియకుండా జీవితం సాగిపోవటమే, శక్తిలో అందరూ ఉన్నారు.

కాబట్టి అందరిలోనూ శక్తి ఉన్నది నేను అనే పరమాత్మ అందరిలో ఉన్నారు కాబట్టి అందరిలోనూ జీవాత్మ జీవమై ఉన్నది జగతి రూపంగా ఉన్నది దేవుడైన గ్రహించు ఈ ప్రపంచాన్ని ఎంత మేలు చేయగలవు చెయ్యి, అదంతా భగత్సేవేనని భావించు.

కధ కంచికి మనం ఇంటికి
అనేది ఒక ఆలోచన కాదు, కంచి అనగా భూలింగం, "కథ కంచికి అనగా " మరణించిన మన భౌతిక దేహాన్ని ఈ భూలోకంలోని వదిలేస్తామని గ్రహించాలి. మనం ఇంటికి అనగా" ఆత్మ పదార్థం తన స్వస్వరూపమైన మహా మూల చైతన్యానికి చేరుతుందని అంతరార్థం తెలుసుకోలేనటువంటి మానవ జన్మ అవటం వలన తెలపలేకపోతున్నాము.

పక్షులకు ఆకాశమే బలము, చాపలకు జలమేయ బలము, అడుగు వర్గం వారికి రాజే బలము, పసిపాపలకు ఏడుపే బలము, బ్రాహ్మణులకు సంధ్యావందనము బలము మరియు ఐశ్వర్యము.

మనిషి తన మనుగడని మర్చిపోతున్నాడు అతి తెలివి గర్వము పొగరు నాకేంటి అనే అహంకారంతో విచక్షణ రహితంగా ప్రవర్తిస్తూ మృగాలని తలపిస్తున్నాడు.

అందుకే నేమో రోజురోజుకీ పతనం అయిపోతుంది సమాజంలో మానవ వ్యవస్థ.

ఎవడి ఇల్లు వాడికి దిద్దుకోవడం చేతకాదు పక్కింట్లో ఏం జరుగుతుందో ప్రతి ఒక్కరికి కావాలి,

ఈర్ష ద్వేషాలతో నిండిపోయి జీవితాన్ని అతలంకుతలం చేసుకుంటూ, పక్కవాడిని కూడా ప్రశాంతంగా బతకకుండా చేస్తున్నారు.

పశువుల కూడా ఒక నీతి ఉంటుంది, ఒకదానికి కష్టం వస్తే పోలో మంట్ అవి వచ్చి జేరతాయి,

ఈ మనుషులేంటి,ఇంతలా దిగజారిపోతున్నారు స్వార్థంతో కూలిపోతున్నారు. మనం ఎలా ఆలోచిస్తే మనకు అలాగే జరుగుతుంది.

ఈరోజు సమాజంలో రేపు మీ ఇంట్లో ఆ బాధ ఎలా ఉంటుందో ఒకసారి ఆలోచించు ఒకసారి ఊహించి చూడు.

ప్రకృతి ప్రళయాలు ఏ క్షణంలో ఎలా ఉంటామో ఎప్పుడు పోతామో తెలియదు అయినా ఆశ దురాశ నేనింతే అనుకున్నప్పుడు మరొకరిని వేలెత్తి చూయించకు.

మళ్లీ చెప్తున్నాను నువ్వు ఏదైతే ఇస్తావు అదే తిరిగి నీకు వస్తుంది. ఇంతై అంతయి అనంతమై.

యవ్వనంలో మొటిమలు సహజం, ముసలి తనలో ముడతలు సహజం, యవ్వనంలో " స్త్రీ " చేయి పట్టుకోవాలని ఆశపడతాం, ముసలితలను ఎవరి చేయి పట్టుకుంటారో అని ఎదురు చూస్తాం, యవ్వనంలో ఒంటరిగా వదిలేస్తే బాగుంటుందనుకుంటాం, వృద్ధాప్యంలో ఒంటరిగా వదిలేస్తున్నారే అని బాధపడతాం, యవ్వనంలో సలహాలు ఇస్తే చికాకు, వృద్ధాప్యంలో సలహాలు పాటించలేని పరిస్థితిగా వాక్కు, యవ్వనంలో అందాన్ని ఆస్వాదిస్తాము, వృద్ధాప్యంలో అందాన్ని దైవంలో చూసుకుంటూ బ్రతకాలని ప్రయత్నిస్తాము. యవ్వనంలో ప్రతిక్షణం పండుగగా భావిస్తాము, వృద్ధాప్యంలో తీపి జ్ఞాపకాలు నెమరు వేస్తూ జీవితాన్ని సాగించాలని  ప్రయత్నం చేస్తూ ఉంటాము. జీవితమనేది ఆటుపోట్ల సంగ్రామం, ధైర్యంగా శక్తిగా యుక్తిగా జీవిత లక్ష్యంగా జీవనాన్ని గడిపిన వాడికి జీవితంలో కష్టం అనేది తెలియక సుఖంగా జీవించగలుగు తాడనేది సర్వ ప్రకృతి అనుకూలిస్తుందని, నిజమైన జీవితా అనుభవం తెలియపరుస్తుంది.

యవ్వనంలోనైనా ముసలితనంలోనైనా ఉన్న సత్యాన్ని గ్రహించే జీవితం చాలా ప్రశాంతంగా సాగిపోతుందనేది అందరి యొక్క నమ్మకం అదే నిజం అదే నిజం అదే నిజం.

   ఇంకా వుంది.

******

ఒక వ్యక్తికి 4 భార్యలు 4వ భార్య అంటే చాలా ప్రేమ అతనికి, ఆమెకోరిన కోరికలన్నీ తీర్చేవాడు.అపురూపంగా చూసుకునేవాడు.
మూడవ భార్య అన్నా ఇష్టమే. కానీ తన గురించి మంచిగా స్నేహితులదగ్గర చెప్పేవాడు కాదు. తను వారితో వెళ్ళిపోతుందేమో అన్న భయంతో..

2వ భార్యదగ్గరికి తనకు ఏదైనా సమస్య వస్తేనే వెళ్ళేవాడు.ఆమెకూడాఅతని సమస్యను తీర్చి పంపేది.

*మొదటి భార్య అంటే అస్సలు ఇష్టమే ఉండేదికాదు. ఆమెను అస్సలు పట్టించుకునేవాడే కాదు. ఇలా కొన్ని సంవత్సరాలు గడిచిపోయాయి*

అతని ఆరోగ్యం క్షీణించిపోయింది.ఇక తను బ్రతకను అని తెలిసిపోయి తనమీద, ఎవరికి నిజమైన ప్రేమ ఉందో తెలుసుకోవడానికి తన నాలుగవ భార్యను పిలిచాడు.

నేను మరణానికి అతి దగ్గరలో ఉన్నాను.నిన్ను చాలా ప్రేమగా  చూసుకున్నాను కదా! నాతో పాటు నువ్వు కూడా వచ్చేసేయ్. మరణంలో కూడా నాకు నీతోడే కావాలి అని అన్నాడు. 4వ భార్య అది విని అతనికి దూరంగా జరిగిపోయింది.

ఆశ్చర్య చకితుడై తన మూడవ భార్యను ఇదే కోరాడు.3వ భార్య ఇలా అంది. ఇన్ని రోజులు నీతోనే,నీ దగ్గరే ఉన్నాను.నీ అవసరాలన్నీ తోర్చాను
ఇక నాకు నీతో పనిలేదు.వేరేవారి దగ్గరికి వెళ్ళిపోతున్నాను:"

బాధతో ఏడుస్తూ తన 2వ భార్యను ఇలాగే అడిగాడు. నేను నీతో పాటు నీ శవయాత్రలో పాల్గొనేంత వరకు నీవెంట ఉంటాను
తరువాత నేను వెళ్ళిపో్తాను.నిన్ను అప్పుడప్పుడు తలచుకోగలను.అంది.

ఇంత ప్రేమగా చూసుకున్న ఈ ముగ్గురూ ఇలా అనేసరికి ఇక మొదటి భార్యను బాగా నిర్లక్ష్యం చేశానుకదా తనని అడగడం వృద్ధా అని భావిస్తుండగా

*మొదటిభార్య తలుపు చాటునుండి ఇలా అంది.మీరు నన్ను ఎంత నిర్లక్ష్యం చేసినా నేను మాత్రం మీ వెంట మీ చివరి పయనం దాకా తప్పక వస్తాను.మీరేమీ బాధపడకండి"*

అతని కంట నీరు ఆగకుండా ప్రవహిస్తూనే ఉంది.కాబట్టి మనిషి దేన్నీ, ఎవరినీ నిర్లక్ష్యం చేయకూడదు. మన దగ్గర ఉన్నప్పుడు దాని విలువ
తెలియదు.పోయే ముందు తెలుసుకుని ప్రయోజనం ఉండదు.

నిజం చెప్పాలంటే మనం అందరం నలుగురు భార్యల్తోనే ఉంటున్నాము. అదేంటి అలా అంటున్నారు అని ఆశ్చర్యంగా ఉందా???????

*4వ భార్య, మన శరీరం*
*3వ భార్య, సంపద, ఆస్థిపాస్తులు*
*2వ భార్య నేస్తాలు, బంధువులు*
*మొదటి భార్య, మన ఆత్మ*

నిజమే కదా! దయచేసి మన ఆత్మ చెప్పిన దాన్ని ఆచరించండి. పెడచెవిన పెట్టి నిర్లక్ష్యం చేయకండి.సరేనా!
****
*🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹*

            *ఒకసారి కాళిదాసుకూ భోజరాజుకూ అభిప్రాయ బేధాలోచ్చాయి. కాళిదాసు అలిగి వెళ్ళిపోయాడు. పక్కనే వున్న బోయీల పల్లెలో మారువేషంతో ఉండసాగాడు.*

             *రాజుగారికి కాళిదాసు లేనిదే పిచ్చి పట్టినట్లు ఉంది. కొంతమంది అసూయాపరులైన కవులు కుట్ర చేసి తనకూ కాళిదాసుకూ విభేదాలు సృషించారని తెలుసుకొని, కాళిదాసును అవమానించినందుకు పశ్చాత్తాప పడ్డాడు. ఆయనను తిరిగి రప్పించాలని చారులను పంపించాడు.*

              *వాళ్ళు ఆయన బోయీలతో పాటు వుండి  పల్లకీలు మోస్తున్నట్టు చెప్పారు. రాజు ఆయనను కని పెట్టాలని పల్లకీ లో తాను విహారం వెళ్లాలని బోయీలను పిలిపించాడు. పల్లకీ లో వెడుతున్నప్పుడు భోజరాజు*

      *"అయ  మాందోలికా దండ స్తవ బాధతి  కిం భుజే"*

          *కావాలనే తప్పుగా చదివాడు ''బాధతే'' బదులుగా ''బాధతి'' అని చదివాడు. జవాబు రాలేదు. రోజూ బోయీలను మారుస్తూ రాజ్యములో తిరుగుతుండే వాడు. రోజూ అదే శ్లోకం చదివే వాడు. సమాధానం రాలేదు.*

              *ఐదవరోజు ఆయన ఆశ్లోకం చదవగానే పల్లకీ మోస్తున్న కాళిదాసు ఉండబట్టలేక "*

*"నాయమాం దోలికా దండస్తవ ''బాధ తి'' బాధతి"*

           *ఈ పల్లకీ దండము నన్ను బాధించుట లేదు కానీ మీ ''బాధతి'' అనే శబ్దము నన్ను బాధిస్తూ వుంది. ఆ సమాధానము వినినంతనే రాజు పల్లకి ఆపించి దిగి కాళిదాసును కౌగలించుకొని క్షమించమని వేడి  ఆ పల్లకీలోనే తనప్రక్కన కూర్చోబెట్టుకొని మరీ రాజ్యానికి తీసుకొని వచ్చాడు.*

         *సంస్కృతంలో ఒక్క పదం తేడా వచ్చినా అర్థం మారిపోతుంది. కవులు అప శబ్దమును సహించలేరు. అందుకనే కాళిదాసు బయట పడ్డాడు. రాజుకు కావలిసిందీ అదే.*

          *అందుకే పెద్దవాళ్ళు ''లలితా సహస్ర నామము,విష్ణు సహస్ర నామము" మొదలైన స్తోత్రాలను నేర్చుకునేటప్పుడు మంచి గురు ముఖంగా నేర్చుకోవాలని చెప్తారు. నామం చెప్పేటప్పుడు ఏవిధమైన అప శబ్దము రాకూడదుఅని. అలా చదవడం వల్ల పొందాల్సిన ప్రయోజనం పొందలేకపోతాం!*

*🌹🌹🌹*

సద్వినియోగం
ఒకరోజు బుద్దుడికి ఒక దుప్పటి కనుగోలు చేస్తున్న ఒక యువకుడు కనిపించాడు. ఈ "దుప్పటి కొన్నాళ్ళకు చినిగిపోతుంది కదా!అప్పుడు దాన్నేం చేస్తావన్నాడు" బుద్దుడు." దీన్ని రెండు ముక్కలుగా చింపి అంగవస్త్రంగా వాడుకుంటాను."అన్నాడు ఆ యువకుడు.మరి అవి కుాడా చినిగిపోతే అన్నాడు బుద్దుడు." ముక్కలుగా చేసి ఇల్లు తుడవడానికి వాడుకుంటాను.అన్నాడు.

అది కుాడా ముక్కలైపోతే అన్నాడు బుద్దుడు.!

ఆ ముక్కలన్నింటిని మట్టితో పిసికి బొమ్మలు చేస్తాను.ఆ బొమ్మలు అమ్మగా వచ్చిన డబ్బు తో మరో కొత్త దుప్పటి కొనుక్కుంటాను" అన్నాడు నవ్వుతూ ఆ యువకుడు.

ఈ మాటలకు బుద్దుడు సద్వినియోగం చేసుకోవడం అంటే ఇదేమరి అని తన శిష్యులకు చెప్పాడు..!!

మహాత్మాగాంధీ కుాడా సద్వినియోగం చేసుకోవడం సబర్మతి ఆశ్రమంలో వుండే తన సహచరులకు ఎప్పుడుా చెపుతుండేవారట.

ఒకనాడు చిటికెన వేలంత పెన్సిల్ కనపడలేదు..పుస్తకాలకింద అలసిపోయెాదాక వెదుకుతూ వున్నారంట..అప్పుడు ఒక శిష్యురాలు వచ్చి " బాపు ఇదిగో కొత్త పెన్సిల్ తీసుకోండి..అంది…"నేను కొత్త పెన్సిల్ కావాలని అడగలేదే?!

నా పెన్సిల్ కోసం వెదుకుతున్నాను..అన్నారట మహాత్ముడు .

బాపు చిన్న కాగితం కుాడా వ్యర్దం చేసే వారు కాదట.తనకు వచ్చిన ఉత్తరాల వెనకాల వున్న ఖాళీ ప్రదేశంలో ఏదో ఒకటి రాసే వారట.

బాపు కాగితాలు చాలా వున్నాయి వాడుకోండి అంటే " వద్దు..పేపర్ కోసం వాడే వెదురు చెట్లు బౌవిషిత్ తరాలకు అయిపోవచ్చు..అందుకని కాగితాన్ని మనం జాగ్రత్తగా వాడుకోవాలి.

అనవసరమనిపిస్తే ఉప్పు కుాడా ఎక్కువగా వడ్ధీంచుకోవద్దు…అని ఆశ్రమం గోడ మీద రాసి వుంచే వారంట.

వస్తువుల్ని సద్వినియోగం చేయడం చాలా మంచి అలవాటు …ఎందుకంటే భౌవిషిత్ తరాలకి అన్ని అందక పోవచ్చు తరిగిపోవచ్చు…ఆ లక్ష్యం మనసులో వుంటే ఆహారం నీరు వ్యర్థం చేయము.

ప్రతి వస్తువు అయిపోయాక ఏదో ఒక పనికి ఉపయెాగపడుతుంది…కొనడం మాసిపోయిందనీ పాత ది అయిందనీ పారేయడం వలన వాతావరణం ప్రకృతి కాలుష్యం అవుతుంది …బుద్దుడి కధ లో లాగా అది చివరికి మట్టిలో కలిసే వరకు ఉపయెాగించడం వలన ఎంతో ఉపయెాగముంటుంది.

మహాదేవుడు శివుడు కుాడా ఒక సంధర్భంలో అడవుల్ని కొట్టి వేసి జంతువుల్ని చంపివేసేవారికి తాను కఠిన శిక్ష వేస్తాన నీ చెప్పారు. ఈ జగత్తును పాలించే శివుడు కుాడా జనులకు ఐశ్వర్యము ప్రసాదించే వారైనప్పటికి….పట్టుపీతాంబరాలు ధరించక….

పులి లేదా ఏనుగు మరణించిన తరువాత లభింే వాటి చర్మం ధరిస్తాన నీ చెప్పారు…బ్రతికిన దాన్ని చంపి దాని చర్మం నేను ధరించను…అని వారే స్వయంగా రుషులకు జ్ఞాన త త్సంగంలో చెప్పెవారు…

విచ్చలవిడిగా వస్తువుల్ని నీటిని ఆహారాన్ని ప్రకృతి ని వ్యర్దం చేయడం తనకు ఆగ్రహం తెప్పిస్తుందనీ చెప్పెవారు..!!

మన వంతు బాధ్యత గా ప్రకృతి ని కాపాడుకోవాలి…మితంగా జీవిస్తుా పరిమితంగా వస్తువుల్ని వినియెగించుకోవాలి.ఎందుకంటే… రాబోయే తరాల కోసం…

అలాగే కాలాన్ని కుాడా సద్వినియోగం చేసుకోవాలి…కాలాన్ని సద్వినియోగం చేయకుండా సోమరితనం నిద్ర తో వ్యర్దపు మాటలతో కాలాన్ని దుర్వినియోగం చేసేవారికి కాలసర్పదోషం తగులుతుందనీ జ్యోతిషులు అంటారు..అదే కాలసర్ప దోషమంటే…!

కాలసర్ప దోషానికి పరిహారం కేవలం కాలాన్ని దుర్వినియోగం చేయకుండా మంచి పనులు మంచి మాటలు , వారి వారి బాధ్యతల్ని ధర్మం గా నిర్వహించడమే…భగవంతుని ధ్యానం , జపం పుాజ యెాగ సాధన , ఆధ్యాత్మిక సాధన చేయడం…పరోపకారం పరమ ధర్మంగా భావించడమే ..కాలాన్ని సద్వినియోగం చేయడం…!
*******


*మాతృప్రేమ*
               ➖➖➖

*మాతృప్రేమ ముందు ఈ సృష్టిలో ఏ శక్తీ నిలువలేదు..!*

*శివాజీ  రాయగఢ్ కోట శత్రువులకు అభేద్యంగా కట్టుదిట్టంగా ఉండేది.*

*ప్రొద్దున ఆఱింటికి తెఱిచిన కోట తలుపులు రాత్రి తొమ్మిదిగంటలకు మూయబడుతాయి.*

*ద్వారం మూసి ఉన్న సమయంలో చీమకూడా లోనినుండి బైటికి వెలుపల నుండీ లోనికి రాకూడదు.*

*ఇది ఛత్రపతి శివాజీ ఆజ్ఞ!*

*రాజ్య రక్షణార్థం ఇట్టి కట్టుదిట్టాలు తప్పలేదు.*

*ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ రాత్రి తొమ్మిది తరువాత కోట ద్వారం తెఱవబడదు.*

*’హీరాకానీ’ అనే గ్రామవాసి రోజూ కోటలో ఉన్న అధికారులకు, సైనికులకు పాలుపోయటానికి వచ్చేది.*

*అందఱికీ తనకు చేతనైన సహాయం చేసేది.*

*ఇలా ఉండగా ఒక రోజు సాయంకాలం పాలుపోయటానికి కోటలోకి వచ్చింది హీరాకానీ.   ఒక సైనికుడి భార్య ప్రసవవేదన పడుతున్నదని తెలిసి అక్కడే ఉండి ఆమెకు సహాయం చేసింది. పురుడు అయ్యేదాకా అక్కడే ఉన్నది. ఇంటికి వెళదామని సమయంచూస్తే తొమ్మిది దాటిపోయింది.*

*పరుగులుతీసి కోటగుమ్మం చేరింది హీరాకానీ.*

*కావలి వాళ్ళు హీరాకానీ చాలా మంచిది అని అభిమానం ఉన్నా రాజాజ్ఞ ధిక్కరించలేక తలుపులు తీయలేదు.*

*“అయ్యో! ఇంట్లో ఉన్న పసిపిల్లవాడికి ఆకలివేస్తుంది. వాడికి పాలివ్వాలి” అని ప్రాధేయపడింది.*

*హీరాకానీ మీద జాలి పడిన కావలి వాళ్ళు “తల్లీ రాజాజ్ఞ మేము మీఱలేము. ఈ ఒక్క పూటకి  ఈ సైనికుని ఇంట్లోనే పడుకో. ఉదయం అవ్వంగానే నిన్ను మేమే స్వయంగా పంపిస్తాము” అని ఊఱడించినారు.*

*మఱునాడు ప్రొద్దురాగానే కావలివాళ్ళు హీరాకానీని వెదకసాగారు. ఎక్కడైనా ఆదమఱచి నిద్రపోయిందేమో లేపి ఇంటికి పంపుదామనుకున్నారు.*

*అలా వెదుకుతున్న వారికి కోటగోడ వద్ద హీరాకానీ పాల పెరుగు కుండ కనిపించింది.*

*పైకి చూసేసరికి ఆమె పూసల గొలుసు కోటమీద రాయికి వ్రేలాడుతూ కనిపించింది.*

*ఆశ్చర్యపోయిన కావలివాళ్ళు శివాజీకి ఈ విషయం విన్నవించారు.*

*ఒక స్త్రీ అభేద్యమైన కోట అర్ధరాత్రి ఒంటరిగా దాటడమా? అది ఎలా సాధ్యం అని నివ్వెరపోతూ స్వయంగా పరిస్థితిని పరిశీలిద్దామని అక్కడికి వచ్చాడు శివాజీ.*

*ఇంతలో ‘హీరాకానీ’ రానేవచ్చింది. వణుకుతూ శివాజీ ముందు నిలబడి “అయ్యా! రాత్రి పాలకై ఏడుస్తున్న నా బిడ్డడు గుర్తుకు వచ్చాడు. ఇక ఏ దారీ తోచలేదు. కోటగోడలెలా దాటానో నాకే తెలియదు. కొండలూ గుట్టలూ తుప్పలూ ఆ నడిరాత్రి ఎలా దాటానో కూడా తెలియలేదు. నా బిడ్డ ఒక్కడే నాకు జ్ఞప్తిలో ఉన్నాడు. నా తప్పు క్షమించండి ప్రభూ!” అని ప్రార్థించింది హీరాకానీ.*

*శత్రువులకు సింహస్వప్నమైన ఛత్రపతి కళ్ళు చెమ్మగిల్లాయి. ‘హీరాకానీ’కి అందఱూ చూస్తుండగా         సాష్టాంగ వందనం చేశాడు! “అమ్మా! మాతృప్రేమ ముందు ఈ సృష్టిలో ఏ శక్తీ నిలువలేదు. ఇక ఈ కోటగోడలెంత? ఇక్కడ కట్టబోయే బురుజుకు నీ పేరే పెడతాను” అని ఆమెను పంపివేశాడు అమ్మ విలువ తెలిసిన శివాజీ.*

*ఇప్పటికీ ఈ బురుజు ‘హీరాకానీబురుజు’ అనే పిలవబడుతోంది.*🙏
*****
ఓ ఉపాధ్యాయుడు, ఓ పోలీస్ అధికారి, ఓ బ్యాంక్ అధికారి ముగ్గురూ ఓ నౌకలో ప్రయాణిస్తున్నారు...

సముద్రం మధ్యకి నౌక చేరగానే ఒక సముద్ర రాక్షసుడు వారి ముందు ప్రత్యక్ష మయ్యాడు. మిమల్ని తినేస్తానని పెద్దగా కేకలు పెడుతున్నాడు.

ముగ్గురూ భయంతో వణికిపోతున్నారు. వారు భయపడటం చూసిన రాక్షసుడికి ఒక చిలిపి ఆలోచన వచ్చింది. వాళ్ళతో ఇలా అన్నాడు, మీ ముగ్గురూ మీకు తోచింది సముద్రంలోకి విసిరేయండి.

నేను తెచ్చి ఇస్తే గెలుపునాదే. వస్తువు తేలేకపోతే గెలుపు మీది వాళ్ళని వదిలేస్తాను. వాళ్లకు నేను జీవితాంతం బానిసగా ఉంటా నన్నాడు.

సరేనని ముందుగా బ్యాంక్ అధికారి తన చేతి వజ్రపుఉంగరం విసిరేశాడు.*
*సముద్రంలో మునిగి కాసేపటికి రాక్షసుడు ఆ ఉంగరాన్ని తెచ్చి ఆ  అధికారిని మింగేశాడు.

తరువాత పోలీసు  తన చేతికున్న ఖరీదైన వాచీని నీళ్ళలోకి విసిరేశాడు.

రాక్షసుడు సముద్రంలోకి దూకి దాన్నీ తెచ్చేసి అతన్ని మింగేశాడు.

ఇంక ఈ సారి ఉపాధ్యాయుడి వంతు వచ్చింది.

అతను కొంచెం యోచనచేసి తన దగ్గరవున్న నీళ్ళ సీసామూత తీసి అందులోని నీళ్ళను సముద్రంలోకి ధారగా పోశాడు. నా మంచి నీళ్ళను నాకు తెచ్చి ఇవ్వు అన్నాడు.

ఆ దెబ్బకి రాక్షసుడికి దిమ్మ తిరిగిపోయింది.

ఇది ఉపాధ్యాయుడి దెబ్బ ఎలావుంది? అన్నాడు రాక్షసుడితో*
*రాక్షసుడు తన ఓటమి ఒప్పుకొని అతనికి బానిసగా ఉండటానికి ఒప్పుకున్నాడు.

నా స్నేహితుల నిద్దరినీ బ్రతికించు అని ఆజ్ఞాపించాడు ఉపాధ్యాయుడు, రాక్షసుడు వాళ్ళని కక్కేశాడు.

మంచి పని చేశావు. ఇంక ఎవ్వరినీ యిలా బాధించకుండా ఉంటానంటే నిన్ను బానిసత్వంనుంచి విముక్తుడిని చేస్తానన్నాడు ఉపాధ్యాయుడు. రాక్షసుడు అలా చెయ్యనని ప్రమాణం చేసి సముద్రంలోకి దూకి మాయమయ్యాడు. ఎంతటి ఆపద వచ్చినా ఆలోచించేవాడు  ఉపాధ్యాయుడు

సమాజానికి సమస్య వస్తే తగు పరిష్కారం సూచించగలిగేవాడు గురువు... 🙏
******
విధి... చక్కని సందేశం...

ఇంద్రుడి భార్య ఇంద్రాణి ఒక చిలుకను పెంచుతూ ఎంతో ప్రేమగా చూసుకునేది. ఒకరోజు ఆ చిలుకకు జబ్బు చేసింది. దిగులుపడి చిలుకను వైద్యునికి చూపించింది.

ఆ వైద్యుడు ఇక చిలుక బ్రతకడం కష్టమని చెప్పాడు.

ఆ మాటా విన్న ఇంద్రాణి పరుగుం పరుగున ఇంద్రుని వద్దకు వెళ్లి, "మీరేం చేస్తారో నాకు తెలియదు. నా చిలుకకు బ్రతికించండి. లేదంటే నేనూ చని*పో*తాను" అని కన్నీరుపెట్టుకుంది..!

దానికి ఇంద్రుడు... “దీనికే ఇంత ఏడవడం ఎందుకు.!? అందరి తలరాతలు వ్రాసేది బ్రహ్మా? కదా.! నేను వెళ్ళి ప్రార్ధిస్తాను. నువ్వేం దిగులు పడకు… అని బ్రహ్మ దగ్గరికి ఇంద్రుడు వెళ్ళాడు.

ఇంద్రుని ద్వారా విషయం తెలుసుకున్న బ్రహ్మ.! "నేను తలరాతలు మాత్రమే వ్రాస్తాను. దాన్ని అమలు పరిచేది మహావిష్ణువు.! కావున మనం విష్ణువు దగ్గరికి వెళదాం "పద.." అంటూ బయలుదేరారు.

వీరి రాకను గమనించిన విష్ణువు వారిని ఆహ్వానించి విషయం తెలుసుకున్నారు.

"నిజమే ప్రా*ణాలు కాపాడేవాణ్ణి నేనే…! కానీ..! చిలుక ప్రాణం చివరి దశలో ఉంది.! మళ్ళీ ఊపిరి పోయాలంటే శివునికే సాధ్యం.! మనం ముగ్గురం శివుని ప్రార్థిద్దాం పదండి... " అన్నారు.

అందరూ శివుని దగ్గరికి వెళ్లి విషయం చెప్పారు. శివుడు ఇలా అన్నారు.

ఆయుష్షు పోసేది నేనే కానీ ప్రా*ణం తీసే పని యమధర్మరాజుకు అప్పచెప్పాను.. మనం వెళ్ళి యమధర్మరాజు ను అడుగుదాం పదండి..! అంటూ అందరూ బయలుదేరారు.

ఇంద్రుడు, బ్రహ్మ విష్ణువు, శివుడు అందరూ యమలోకానికి రావడం చూసిన యముడు వారిని సాధారంగా ఆహ్వానించి విషయం తెలుసుకున్నాడు.

"అయ్యో.. అదేమి పెద్ద పనికాదు. మాములుగా చా*వుకు దగ్గరగా ఉన్న వారి పేర్లను, వారు ఎలా చని*పోతారు అన్నది ఒక ఆకుమీద వ్రాసి ఒక గదిలో వ్రేలాడ తీస్తాము. ఏ ఆకు రాలి క్రిందపడుతుందో వారు ఆయా సమయంలో చని*పోతారు. పదండి వెళ్లి ఆ ఆకుని తొలగించి చిలుకకు కాపాడుదాం..!" అని అన్నాడు.

యముడు, అందరూ ఆ గదిలోకి వెళ్ళగానే ఒక ఆకు రాలి పడింది.ఆ ఆకు ఎవరిదో అని అందులో ఏమి రాసిందో. చూద్దామని ఆ ఆకును తీసి చూడగా ఆకుపై చిలుక మర ణానికి కారణం వ్రాసి ఉంది ఇలా..!

ఎప్పుడైతే ఈ గదిలోకి ఇంద్రుడు, బ్రహ్మ, శివుడు, విష్ణువు, యమధర్మరాజు ఒకేసారి వస్తారో అప్పుడు చిలుక
మర ణిస్తుంది. అని వ్రాసి ఉంది.

ఇదే విధి…! విధిని ఎవ్వరూ మార్చలేరు!!
******

Monday, 8 July 2024

 



ప్రతి రోజూ సమస్యను పరిష్కరించ మని గురువుగారు రామిరెడ్డి గారు ప్రాంజలి ప్రభలో పొందు పరచగా నా వంతు వ్రాసిన పద్యాలు వారు ఇచ్చినది చివరి పదముగా గుర్తించగలరు


ఆ..ప్రేమ పట్టు యున్న ప్రీతి గుండ బతుకు 

కంటి వెలుగు తీర్పు కాంచ గలుగు 

బాధ పెట్ట యున్న బాధ్యత మరచినా 

ఇంటి కెల్ల రోత యింతి గాదె


తే..నమ్మ లేవు నా పలుకులు నటన యనచు 

నల్లి గా నాపనియు చేయ నియమ మేది 

నారి చేరి వేడుక చెప్ప నమ్ము రామ 

నారి సారించె రాముండు నల్లి చచ్చె


ఆ..నమ్మలేని బ్రతుకు నమ్మమని తెలుపు 

సిరుల మనసు చుట్టు సిగల పట్టు 

మంచి చెడుల మధ్య మాయల మనిషిగా 

ఏమి చెప్ప వచ్చు నీశ్వ రాజ్ఞ


తే..నమ్మ లేని బతుకేయిది నటన కనుల 

పార్వతీదేవి శివునకు పత్ని గాదు 

నమ్మి కొలచిన వారికి నమ్మ బలుకు 

పార్వతీ దేవి శివునకు పత్ని గాను


కం..కనులే ప్రేమకు నాందీ 

చనువే మారినను పోరు చేయుట విధిగా 

మనువే హేళన చేసిన 

వనితో పోరాడి చచ్చె వనిత సబల యై


తే..కన్ను చూపుయు కనలేని కన్నుకన్ను 

మిన్ను మన్ను చెలిమి సుఖ మిన్ను మన్ను 

తన్ను కున్న మనసు కన్ను తన్ను తన్ను 

నిన్ను మరియు నిన్నును నిన్ను నిన్ను నిన్ను


కం..యేలిన భూపతి నిత్యము 

పాలిచ్చును దున్నపోతు ప్రజలందరికిన్ 

మాలిని కథలే తెలిపెను 

జాలిగ నీతి పలుకులగు జాతర యందున్


తే..కల్ల కపటము ఎరుగని కలువ రాజు 

చల్ల గా వెన్నలనుపంచి చెలిమి పంచ 

మెల్ల మెల్లగా కదులుతూ మేలుకొలుపు 

నల్ల వాడికి చిక్కెను తెల్ల పిల్ల


తే..అలసటనుతీర్చ సమయము ఆకలిగను 

అది యిది యనుటకు శుభము అలక తీర్చ 

అది వారమే సెలవేల నందరకును 

సుఖము విశ్రాంతి సహజము శుభ్రతయగు


తే..ఎప్పుడెప్పుడు కలవాలి యేల చెప్ప 

యెన్ని యున్నను లోటుయే యేల విప్ప 

కవిత కళల కవిత్వము కాల మార్పు 

దాహమే తీవ్రమగుటయె ధరణి యందు


తే..ప్రేమనంతటినీ దాచ ప్రీతినివ్వ 

గుట్టుగాదాచినా గుణం సుఖము నివ్వ 

భావ పరిమళం తో నీకు బంధ మవ్వ 

నిలువ నివ్వడంలేదులే నీలొ మువ్వ


తే..మల్లెలు పరుచుకొనియున్న మాల యివ్వ 

వలపు బాణాలు నీపైన వరుస యవ్వ 

అందమైన మా భావల నాడి నవ్వ 

మధువు కై తపియించుటే మార్గ మవ్వ


తే..బాహుబంధంలొ యిమిడిపోవాలని కళ 

వలపువానలొ తడిసి పోవాలని కళ 

 ఏకమౌతూను కరిగిపోవాలనికళ 

ప్రణయ బందమైయలసి పోవాలనికళ

***-

తే..ప్రాణులకు హితమైనది పలుకు కవియె 

సత్యమును తెలిపే కవి సమర మదియు 

భూత భవిషత్తు తెలుపేటి భుక్తి కవియె 

కవియె విశ్వము, విశ్వమే కవి నిజంబు


హనుమంతుని ధైర్యమ్మే 

హనుమంతుని పెండ్లి యాడి రార్గురు కాంతల్ 

గుణమే ధర్మా సత్యము 

ప్రణతీ యీరామ పలుకు ప్రతినిత్యముగన్


తే..మనిషి కీకీర్తి దొరకదు మాయకమ్మె 

మెరుపు కాంతియు చవుకగా మేయ నీదు 

సులువు నదులలో పరవళ్లు సూడ నీదు 

తాతకును దగ్గు నేర్పెను తమ్ము కుర్ర


పంచ భూతములముఖమే పద్య పంచ 

కమ్ము, పృద్వి స్వజలముయే కళల యగ్ని 

సూర్య చంద్ర యాకాశమ్ము సూత్ర వాయు 

గణగుణా శివతాండవం గమ్య గణము


పావులాటగాను పాఠమనెడి బోధ 

ధనము చుట్టు తిరుగు ధరణి యందు 

కులమతాల తోను కూడునివ్వని విద్య 

చావు లేని చదువు చదవ వలయు


ఉ.గద్యమనస్సుగా దెలుగు గాలము బట్టియు తెల్ప గల్గుటే 

సాద్యమనేదివిద్య కళ జక్కగ పండిత వర్య బోధయే 

పద్యవి ధానమే పలుకు భాద్యత విద్యగ చెప్పు శాంతి, దు 

రవిద్యను వీడి యొక్కరుడు వేద విశారదుడయ్యె నిద్దరిన్

తే..కడుపు ఎండబెట్టి బతుకుకాటి కెనన 

కడుపు నిండా తినగలిగి గంజి త్రాగు 

కూడ బెట్టు ధనముదొంగ కూడు గానె 

ఏడుపులు యున్న యరగదు ఎట్టి తిండి


తే. దోపిడీ మౌనమగుటేల నోయి జీవ 

పంటలకు ధర పలకకే పలక లేరు 

ఎంత యపహాస్య జనులపై యేల నిత్య 

యీప్రజా స్వామ్య చదరంగ ఇష్ట భోజ్య


కం..వేదము నిత్యము తెలిపే 

మోదము తెలిపెడి గురువులు మౌనము వీడెన్ 

సాధువు నిత్య ధ్యానమే 

పాదములంటిన ప్రజలకు పాపములుడుగున్


తే..నమ్మకమ్ము బ్రతుకు జీవనమ్ము సుఖము 

తెలుగు పలుకు మనసుమార్చు తేటగీతి 

సామ రశ్యపు పలుకులు సంఘ మెరుపు 

కమ్మనైన తెలుగు భాష కనగ వలయు


తే..లక్షితాదయ జీవుల లక్ష్యమగుట

జన్యు విన్యాస విషయసూచిక విజయము 

కృత్రిమ మేధశోధనగానుశృతుల భవిత 

మనిషి మనిషిగా మనలేని మరణ చరిత


తే..అక్షరాలుయే అమృతవృక్షాలు యగుట 

అనుభవాలన్ని యనుబంధ యాట లగుట 

విశ్వ కల్యాణ మాధవ విద్య మెరుపు 

మనిషి సాఫల్యత సమయం మాట విలువ


తే..లాభ నష్ట సందేహము లక్ష్య మగుట 

స్వార్థ నిస్వార్ధ సంఘమై సాధ్య గీత 

పలుకు యారోగ్య ఆయుష్షు పాఠ్య మగుట 

ప్రాప్తి తృప్తి యోగ్య మగుట పాప పుణ్య


తే..మన వివేకమ్ము విజ్ఞత మాయ మనసు 

అదుపు తప్పె అశ్వ పరుగు ఆశ చేర

శిక్షణారోగ్యకరమైనరీతి మనసు 

మనపురోగమ సహకార మార్గ బతుకు


మల్లాప్రగ్గడ 'పస' పద్యాల్ని  (తేటగీతి )చవి చూడకపోతే ఆయన చాటుకవితా సమీక్ష అసమగ్రమే అవుతుందట!! 


పప్పు పస బాపలకునులె పలుకు లేను 

ఉప్పు పస రుచులకుగాను , ఉవిద గాను 

కొప్పు పస పూల మాలయే కోర్కె గాను 

కప్పె దంతము పైపొరా కాల మౌన


మీసము పస మొగ మూతికి ధీరు డౌను 

వాసము పస ఇంటిన కెల్ల, వనితగాను 

వేసము పస, బంట్రౌతుకు వినయమౌను 

గ్రాసము పస ప్రగ్గడ గాను గమ్య నీతి 


వెన్నెల పసగా రాత్రుల విద్య గాను 

కెన్నులు పస సస్యములకు, ఇంతుల గను 

చన్నులు పస సుఖము చెంద చెలియ గాను 

కన్నులు పస ప్రగ్గడ గాను గమ్య నీతి 


మాటలు పస నియ్యోగికి మంచి గాను 

కోటలు పస దొరల కెల్ల, ఘోటక గాను 

దాటులు పస, బెబ్బులులకు దాడి గాను 

కాటులు పస, ప్రగ్గడ గాను గమ్య నీతి



పుణ్య పాప మన్న పుడమిన స్వేచ్ఛయె 

పాప భీతి లేదు పాత కులకు 

చెప్పునది నొకటియు చేయునదియు వేరు 

ధనము చుట్టు తిరుగు ధర్మ బుద్ధి

***

ఉ..మార్చుకొనేది డబ్బుయని మారణ హోమము చేయ నేస్తమున్ 

నేర్చును లోకమై విలువ నేటి మనోగతి సేవ లక్ష్యమున్ 

చేర్చును బంధమై మనిషి చేష్టలు మార్పులు నేర్పులే యగున్ 

మార్చును తృప్తి పర్చగల మాయల ఇంతియె నిత్య సత్యమున్

***

దత్తపది.. సిరి  పరి  హరి కరి 


గడసరి పలుకు గంభీర్య గమన మల్లె 

పరిపరివిధమ్ము సుఖ దుఃఖ పాఠమౌను 

కరిని గాచు మావటి వాడు కాల మందు 

హరి హర యనుటే జీవిత యాశ యమ్ము

***


నమ్మకమ్ము బ్రతుకు జీవనమ్ము సుఖము 

తెలుగు పలుకు మనసుమార్చు తేటగీతి 

సామ రశ్యపు పలుకులు సంఘ మెరుపు 

కమ్మనైన తెలుగు భాష కనగ వలయు

***

భూమి ఋణము తీర్చ భుక్తి కోరియు జీవి 

సత్య ధర్మ మార్గ సమయ ఖర్చు 

వయసు మీద పడ్డ వరుస పూజలుగాను 

చావు చావు అంటె చావ రెవరు

***

కాకి లాంటి మనిషి బుద్ధి కాలమందు 

ఎంత తిన్న యిoకనుకోరి యదను దోచు 

ఉన్న దాన్ని యుంచుకొనుట యూహ నిజము 

కాకి చిరకాలమున్న నే కార్య మగును

***

పుణ్య పాప మన్న పుడమిన స్వేచ్ఛయె 

పాప భీతి లేదు పాత కులకు 

చెప్పునది నొకటియు చేయునదియు వేరు 

ధనము చుట్టు తిరుగు ధర్మ బుద్ధి

***

కం..ఒక టొకటి శక్తిగనే 

త్రికరణశుద్ధిగ బతికెడి తీక్షణ బకమున్ 

చికిత్యగాబల్లిని తిను 

 బకమున్ వడిగా తినియెడు బల్లిం గనుమా


ఆ..ఏల చెప్ప లేను యెదలోన లీలలు 

మొద్దు నిద్ర యున్న మోత లున్న 

ఎద్దు నెక్కి విధిగ ఎలుక ఊరేగుటే 

ఏనుగెక్కి పోయె పేను నంత


తే..ప్రకృతి జ్యోతిగా వెలిగింది ప్రగతి కోరి 

కాల జీవన బాటలు కళలు తీరు 

సూర్య చంద్రుల లీలలే సూత్ర బతుకు 

దేవుడే లేడటంచును తెలిపి నారు


కం..ప్రాముఖ్యతగా కదిలే 

సుముఖం చమత్కారమౌను సూత్రమ్ముగనే 

మమతా మహిమే యిదియే 

రాముడు గర్భము ధరించి రావణు కనియెన్


ఆ..చిత్త సిద్ధి నున్న చిన్మాయ తొలగుతే 

సత్య ధర్మ పలుకు సమయ మగుట 

బుద్ధి చెప్పు వాడు గుద్దితే నే మాయ 

సంఘముందు బ్రతుకు సహజ మౌను


కం..భార్య బతుకు చూడాలిలె 

సౌర్యమనే శక్తి బతుకు సౌఖ్యము మార్చే 

సర్వము ధరణీ మెప్పుయు 

కార్యము చెడు యలవాటు కాలము దేవీ


తే..చదువు నేర్పు సంఘ బతుకు చలము తీరు 

మంచి చెడుల కొలువగుటె మనసు చేరు 

నేర్పు వోర్పును బట్టియే నీడ నిచ్చు 

వ్యక్తి భావ సంపద బట్టి వాక్కు చిలుకు


తే..ఋణము తీర్చగలుగు శక్తి రుద్రమూర్తి 

బంధ ఋణము తప్పదు విధి బాధ్యతగుటె 

అర్ధమున్నను యర్ధాంగి యర్ధమెరుగ

గుణము గుర్తింపు గోప్యము సుఖము బట్టి


ఆ..అమ్మలేవు బాధ ఆశయేలను నీకు 

సంతసమ్ము పంచ సాక్ష మేది 

అరువు పుట్టలేదు ఆరోగ్య మునకునే 

శాంతి యన్నదేది సాకు కాదు


ఉ..అండము దైవశక్తి గను అక్షయ రూపము దాల్చ నెంచగన్ 

పిండమ నేది యేర్పడుట పెన్నిధి సన్నిధి వల్లనే యగున్ 

గండము లెన్ని యున్నను సకామ్యము జర్గియు తృప్తి చెందగన్ 

ఖండము లేని జీవిగ సుఖమ్మగు కాన్పుయు వేంకటేశ్వరా


తే..అండమనునది వృద్ధి జరుగు ఆశ మహిళ

పిండమై పెర్గు యుదరము పిల్లగ ధరణి 

దినదినా గండమును మోయు దీన తల్లి 

ఉదర ఖండము తో బిడ్డ ఉద్యమించె


కం..జీవన వాహిని దేహము 

నావగ దశలై కదులుట నమ్ముట నిజమే 

అవయవ సౌష్టము క్షీనత 

నవయవ్వనవృద్ధశాంతి నమ్మక మగుటన్

****


తే..ఖ్యాతి కోరుకుంటూ సమేఖ్యతను జూప 

దాన ధర్మమే మనిషికి దారి జూపు 

ఆత్మసుఖ మనఃశాంతియే ఆది యగును 

రాతి బొమ్మను పూజింప రాదు సుఖము 

అన్ననూ సత్య వాక్కుకై ఆశ పూజ


ఆ..గుణ గణమును తెల్ప గుప్తవిద్యల యేల

గమ్య శోభ లన్ని కాల మాయ 

పూజలన్ని చేయ పురము మనిషి 

గణ చతుర్థి నాడు, ఫణి చతుర్థి


కం..పతి సేవ ఫలము గనుటే 

రతి సాఫల్యసుఖముగాను రంజిల్లి గనే 

మతియే స్థిరమై యోగ్యుని 

సతి సతి గలియంగ పుత్ర సంతతి గలిగెన్


కం..నెమ్మది చూపెడి తల్లియె 

నమ్మకమేను కలిగించు నానుడి కాదున్ 

కమ్మని పిలుపుల తల్లీ 

గుమ్మము లోనున్న ముద్దు గుమ్మను జూచెన్

Monday, 1 July 2024

vivekaananda ..దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం



దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (1)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)

అంబర వీధిలో అలుపెరగని మేఘాలు కలయిక, గాలిసవ్వడికి రంగురంగులుగా మారుతున్న స్థితి, ఒకవైపు నిద్రపోతూ ప్రశాంత వాతావరణం, ప్రకృతిలో పచ్చదనం విస్తరించి, పక్షుల కిలకిల రావాలు ధ్వనులతో, ఆలయ గంటల శబ్దాలు, ఆనంద పరిచే ప్రభాత భక్తి గీతాలు, మధ్య!

 అత్త కడుపు చల్లనా, అమ్మ కడుపు చల్లనా, అందరి మధ్య ఆశీర్వచనాలుగా ప్రార్థన, ఆనంద డోలికలో ఊగినట్లుగా, ఆక్రందన మధ్య ఉత్సాహం ఉవ్విలూరుతూ, ఒకవైపు, ఆవేశం కట్టలుతెంచుకొని *చావా బ్రతుకా* ఆందోళనతో గర్భం ఊగుసలాడి *శీర్షోదయమైంది... శిశువు నైలపై బడింది*

  ఉమ్మి జలాల మధ్య ఊపిరి తీసుకొని, విచిత్రంగా ఒక మాయను చేదించుకొని, ఉదర ఊబిలో నుండి కష్ట ఊబిలోనికి చేరిన  చిత్రంగా, చిన్నారి చిన్మయ రూపంగా, పరంపర ప్రకృతి విన్యాసంలో, మరో మాయా లోకాన్ని ఉచిత ప్రవేశం.

 చేసిన కన్న పేగుకు ధన్యత్వ స్పృహ, ఆనంద, సాఫల్య, సంతృప్తి,  *శిశువులో శ్వాస చలనం... బొడ్డు కోస్తే ఏడుపు మయం*...

*గుప్పెట మూస్తే అంధకారం, గుప్పెడు తెరిస్తే అంతా అయో మయం* నోరు పెగలింది, రొద హోరు చుట్టూ పెరిగింది. 

ఋధిర స్రావంతో, జన్యు కణాల పరంపరం జరిగింది, అని వార్యపు ఆణువంశకం ఆవిర్భవించింది. ఆదరణ నుంచి, వాతావరణం నుంచి, శతకోటి కాలుష్యాల మధ్య, గణ గుణాల మధ్య, ప్రకంపనల మధ్య, కట్టడి - కట్టుబడి తల్లి పాలనా మధ్య,  ఎదుగుదల శ్వాస ప్రతి బంధాలు కాకుండా, ఆత్మీయత అనుబందాలు మధ్య, *ఫలం - ప్రతిఫలం* తెలియని భౌతిక శరీరంతో  *నవ్వులతో... ఏడిపించి... ఏడుస్తూ నవ్వులు తెప్పించి*  బోసి నవ్వుకేం తెలుసు, హంగు ఆర్బాటం, కనుమూసి నిద్రావస్థలో, కలవరింతలతో, జ్ఞాపకాల మలుపులతో, తెలప లేని చిన్నారి, ఊయలలో ఊగిసలాట. కొండ నుండి *అస్తమిస్తున్న సూర్యుడులా* ఎర్రటి మోముతో మూర్తీ భవించిన *చల్లలో వెన్నముద్దలా ఊగిసలాట*

ఇంకా వుంది

*****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (2)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)

పుడమిన పుట్టిన శిశువుకు పురిటిస్థానముతో శుద్ధిగా *హృదయాంతరాళములలో సంతృప్తిగా బంధుసమక్షమున చిన్న సంబరమగు*

కన్నవారి కళ్ళల్లో ఆనందం నింపి, వారి గొప్ప మనసుల్లో ఆశలు నింపి, తల్లిదండ్రుల పలుకుల్లో ప్రేమను చూసి, వారు పడే తపనలో అర్ధంలేని స్థితి, *సువిశాల ప్రపంచంలో ఒదిగి ఒదిగి పోయి*,

జన్మ దాతల కలలను సాకారం చేసి, సున్నితమైన మనసులను అర్థం చేసుకోలేని, చిన్నారి నవ్వుల మధ్య ఏడుపు *ఏమిలోకంఎంతటికీ అర్ధంకాని వైనం* ప్రేమ.

చిటపట చినుకులు సుందర నాట్యము, కన్నుల ఎదుటే అద్భుత దృశ్యము, నింపును మనసున మెండుగ మోదము, *ఆనంద కేరింతలతో నవ్వుల తేజము*.

ముద్దులబిడ్దగా, నిప్పులో కాలదు, నీటిలో నానిపోదు, సుడులెన్ని వచ్చిన గాలిలో ఎగిరిపోదు, ఎండలోన ఉన్నను ఎండకు వాడిపోదు, చలికి వనకదు, తప్పటడుగు తెలియని మొదలైన నవ్వులు, మమత చెదరక, మనసు గాయపడక తెలియ పరిచలేని తనం. పుడమిపై సమస్తం.. సకలం.. సర్వం.. అన్నీ.. బోసి నవ్వులుగా ప్రేమ.

*మందారం.. మనిషి కళలు*

ముద్దు బిడ్డతో తల్లి తండ్రుల భాష్యము 

సమాధానమేనే సహాయమ్ము గానే.. నాదేను నీ దీను నాదౌ నుగానే...సకాలమ్ము సౌఖ్యమ్ము సౌందర్యమే 

చమత్కార చాతుర్య భావమ్ము గానే.. నా మాట నీ మాట నా దౌను గానే.. విశేషం విశ్వమ్ము సౌభాగ్యమే 

 ప్రమోదమ్ము ప్రావీణ్య భావమ్ము గానే.. నాశక్తి నీయుక్తి నాతీర్పు గానే.. నిదానమ్ము నిత్యమ్ము సంతోషమే 

మమేకమ్ము మాధుర్య లక్ష్యమ్ము గానే... నాభక్తి నీ ముక్తి నా నేర్పు గానే... చిదానంద సర్వమ్ము సంతృప్తి యే 


జరుగు బాటు జీవితమ్ము  జాగు నెంచి జాడ్య కళలు 

రంజింపు కళలేమనసు రవ్వ వెల్గు జూపు కళలు 

వాంఛలేని లేమి బతుకు వ్యామోహం తోను కళలు 

 బంధము నిలిపేటి కథలు బ్రతికి బ్రతికించే కళలు 


పైసల పాశమనకయే పైరవీలు లేని కళలు 

విలాసాల ఊహలేదు వినయవిధేయతగ కళలు 

వేకువ నేస్తముగానే వెత లెన్ని యున్న కళలు

కడదాకా కన్న తల్లి కమ్మ నైన కథల కళలు

*మంచి అన్నది నేడు మంచులా కరగక, చెడు అన్నది నేడు చెత్తవలె పెరుగక, మోస మన్నది నేడు తెలియక, మాయ తెరలో మునిగి పోయె బాల్యం లో ప్రేమ.

ఇంకావుంది

*****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (3)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)

ఋతువులు మారుతూ  కాలచక్రం జరుగుతుంది, ప్రకృతి కళల ప్రభావం ప్రతి కుటుంబంలో సంభవం. 

ఈ చిన్నారి బాలిక కదలికలు చూడ,

నిర్మలంగా హర్షిస్తాయి పెదవులు, వక్షోజాలపాలతో ఆకలి తీర్చుకొని, పెదవులు చప్పరిస్తూ, కదలికలతో జరుగు తూ, చేతులతో కాళ్ళను పట్టుకుంటూ, నోటిలో పెట్టుకుంటూ, పక్కను తడుపుతూ, దీప శిఖలా చతురత వెలుగుతూ, మల మూత్రాల మధ్య నలుగుతూ, స్వేచ్ఛగా స్వచ్ఛత తెలియని తనము, నవ్వులు తెప్పిస్తూ, చేతులు కాళ్లతో గాలిలో బంతి యాట, జోల పాటకు నిద్రలో మునిగే. 

ఇరువది ఒక్కరోజు సందర్భముగా పాపకు నామకరణం చేయదలచిన తల్లితండ్రులు *ధరణీ ధర్మతేజ యొక్క మొదటి సంతానం. 

బంధుమిత్ర సమేతంగా పండితులు బ్రాహ్మణలు నిర్దేశించిన శుభదినమున సంతోష పారవస్యంతో మునిగిపోయారు.

పెద్దల సమక్షాన పాపకు *దేవీ శ్రీకృపా * నామ నిర్ధారణజరుగగా వచ్చినవారు దీవెనలిచ్చారు. నూతిలో చాదవేసి ఊయలలో పాప నుంచి ఊపుతూ అమ్మలక్కలు, ఆడబిడ్డలు, ఆనందపు స్వర మాధుర్యముగా వీనుల విందుగా లాలిపాటలతో నృత్యాల హావభావ విన్యాసాలుగా ఆత్మీయ హృదయాల స్పందనలు మారుమ్రోగె మేళతాలాల మధ్య సంబరాలు.

*మందారం.. దేవిశ్రీకృపా*

...సందడే సందడి...


ఎందు జూడ కాంతిమాల యెదను తట్టు కాంతిమాల

ముందు వెన్క కాంతిమాల క్రింద మీద కాంతిమాల 


 కొండపైన వెన్నెలతో కోనలోన వెన్నెలతో 

నీటిపైన వెన్నెలతో తోటలోన వెన్నెలతో 

గోపురాన వెన్నెలతో గుడిసెపైన వెన్నెలతో 

పూలపైన వెన్నెలతో ఱాలపైన వెన్నెలతో 


గుట్టపైన వెన్నెలతో గట్టుపైన వెన్నెలతో 

పుట్టపైన వెన్నెలతో పిట్టపైన వెన్నెలతో 

మిట్టపైన వెన్నెలతో మట్టిపైన వెన్నెలతో 

చెట్టుపైన వెన్నెలతో దట్టమైన వెన్నెలతో 


పాలవోలె వెన్నెలతో పూలవోలె వెన్నెలతో 

పంచదార వెన్నెలతో మంచులాటి వెన్నెలతో 

మరులు గొల్పు వెన్నెలతో మురిపె మిచ్చు వెన్నెలతో 

వానవోలె వెన్నెలతో వఱదవోలె వెన్నెలతో 


నిశీథాన వెన్నెలతో నీరవంపు వెన్నెలతో 

కనుల దాకు వెన్నెలతో మనసు దాకు వెన్నెలతో 

సరసమైన కాంతిమాల స్వరము లిచ్చు కాంతిమాల 

ప్రేమరసపు కాంతిమాల కాల రసపు కాంతిమాల

****

భౌతిక భౌద్ధిక, మార్త, అమూర్త ప్రకాంపణాలు ప్రతిఫలనాలు, బంధ.. ప్రతిభంధకాల నడుమ ఉల్లాస, ఉత్సాహ, ఉన్నత, భావాల మధ్య జరిగింది వేడుక.

ఇంకవుంది

*****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (4)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ముద్దులొలికే పాప ఏడుపు మాప.. తల్లి హృదయంలో చెలరేగే పాట 

అదిగదిగో గగనసీమ అందమైన సందె రంగు ఆడె నోయి 

పదిల మనస్సుగలనీవు పంతమైన యేడ్పు యేల మాన వోయి 

ఇదిగిదిగో తూలి రాలె నాకు లెన్నొ సందె రంగు కూడె నోయి 

విధిగను నీదాహమంత తీర్చ తల్లి నైతి యేడ్పు మాన వోయి 


హాయి హాయి యీశరత్తు తీయనైన దీవేళ 

దేహతృప్తి తీర్చె మత్తు తీయనైన దీవేళ 


యీధాత్రియె స్వర్ణవనం లోకమ్మే ప్రేమమయం మఱువకోయి యీ సత్యం 

యీ మాయయె నమ్మవరం శోకమ్మే ప్రేమమయం మఱువకోయి యీ సత్యం 

హాయిగా నిదురపో రేయిలో 


నీకోసమె జగమంతా నిండెనోయి వర్ణాలు 

నీప్రేమయె మనసంతా పండెనోయి యందాలు 

తేలెనోయి గాలిపైన చిత్రమైన పర్ణాలు 

పాలు త్రాగి నిద్ర పొమ్ము చిత్రమైన స్వర్ణాలు


పరువాల విరితోట పవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 

కరువౌనె యెదలోన కవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 

 తరునాన సుఖమేను చలిగాలి రే యిలో  నిదురపో పాపా 

 బరువైన హృదయమ్ము నందునే రేయిలో నిదురపో పాపా 


జలతారు తెరలందు శశిరేఖ మాయలో చిక్కకా నిదురపో పాపా 

వలరాయఁ డమరంగ భవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 

చదలందు శశి చిందు సరసాల హేలలో  చిక్కక నిదురపో పాపా 

మదియందు తలపోత జవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 


చెలువాల సిరిమల్లె సిరిగంద మెక్కడో చూడకు నిదురపో పాపా 

తలలోని కురులందు దవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 

విన మోహనమనస్సు ప్రియమై ధ్వనించఁగాఁ నిదురపో పాపా 

బ్రణయంపు మన ప్రేమ హవనాలు రేయిలో నిదురపో పాపా 

యింకా వుంది

******

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (5)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


పాప ఏడుపు మానగా ఇంట్లో పడుకోబెట్టింది ధరణి, బయట బిచ్చగాళ్ళ యొక్క అరుపు వినబడుతున్నాయి, కొందరు సన్యాసులు పాటలు పాడుకుంటున్నారు, ఆ పక్కన ఉన్న దేవాలయంలో నుండి వినబడుతున్నాయి. అవి అద్భుతమైన తత్వాలుగా మనసును దోచుకుంటున్నాయి ప్రతి ఒక్కరిని 


సంతోషాన్ని దాచుకోక సమయ సందర్భాన్ని సద్వినియోగపరచు

   

 అభిమానాన్ని వదులుకోక అణువణువు సహకరించు 


 అవమానమని ఏకరువు పెట్టక తప్పొప్పులను గమనించు

 

 మమకారాన్ని మరవక త్యాగమనే ఉపకారాన్ని అనుసరించు

  

 అనుబంధాన్ని విడువలేక ఆనంద మారోగ్య మందించు 

 

 వ్యక్తిత్వాన్ని పోగొట్టుకోక కీర్తి పదంలో ముందుకు పయనించు

   

కోపం భాధ వ్యక్త పరచక చెలిమిగా ప్రేమను కురిపించు 


మోసాన్ని ద్వేషాన్ని చూపక అవరోదాన్ని నియమంగా అధికమించు

 

మనుషులు తలలెత్తి తిరిగేట్లు  మనసు పంచి బతుకు నెంచు 


తనువు దారి చూపి మనసుని నిర్భయంగా ఉంచు 


మౌన మిధ్య సలుపు  సంసారపు నడక గోడలే జ్ఞానం విరివిగా వెలువరించు  


అలసట నెరగని శ్రమజీవి పలుకుల నిజములుగ మేల్కొలుపుగా జీవించు 


దేశ గతి నంత  కాలమాయ ఇదియు యని గమనించు 


స్వచ్ఛ తనము చూపి స్వేచ్ఛా స్వర్గానికి దారి చూపించు 


విడిపోదు ఎపుడు ప్రపంచము చెలిమితో కదిలించు 


సత్యాంతరాళంలోంచి పలుకు నిత్య సత్య మొవ్వు,


వ్యత్సాస్యమేమియు చూపకు మతియు తెలిపి చదువు, 


ఆచారపుటెడారి మనసునే ఆచి తూచి నడువు,


మనసు నిరంతరం వికసించె విధముగా ప్రవర్తించు 

 

అంటూ పడుకుంటున్నారు.


 అప్పుడే ధరణి అత్తగారు విన్నావా కోడలా, ఆ పాటల్లో సత్యం 

అవి నాకేకాదు మీకు కూడా వర్తిస్తాయి కదండీ! ఆ.. ఆ 

అప్పుడే తల్లి శాంతమ్మ వచ్చి పాప ఏడుస్తుంది పాలు పట్టు అట్లాగేనమ్మ అంటూ కదిలింది ధరణి 


ఇంకవుంది....

*-****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (6)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


లోకం తీరు తెలుసుకో కోడలా 

త్రాగెవన్నీ పాలుకావు, వినేవన్ని మాటలుకావు, చూసేవణ్ణి నిజాలుకావు, అర్ధం, తీర్ధం, పరమార్ధం అంతా ఆ దేవుని లీలే మనం నిమిత్తమాతృలం 

అంతేనా మావ గారు 

అంతేకదా 

అయితే 


ఎవరైనా నన్ను పొగిడారు 

అంటే నన్ను పాడు చేయడానికి 

సిద్ధంగా ఉన్నారు అని అర్థమా?...  ఆలోచించు 


ఎవరైనా నా తప్పు  లేకుండా

 నిన్ను నిందించారంటే నా వల్ల వాళ్లు మానసిక ఆనందం పొందడానికి అని అర్థంమా?.... గమనించు 


ఎవరైనా నన్ను ప్రేమించారంటే

 వాళ్ళు నా నుంచి ఏదో ఆశిస్తున్నారని అర్థమా?.. సహకరించు 


ఎవరైనా నన్ను నమ్మించారంటే వాళ్లు నన్ను వెన్నుపోటు పొడవడానికి అని అర్థమా? ... ధ్రువీకరించు 


ఎవరైనా నన్ను ఎదుర్కోలేరంటే నా మీద నింద వేయడానికి తెగించారని అర్థమా? ...  విశధీకరించు 


ఎవరైనా నా మీద గెలవలేక వాళ్ళ ఓటమిని ఒప్పుకోలేక నన్ను నాశనం చేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారని అర్థమా?.... సందేహించు 


ఎప్పటికైనా నువ్వు చేసేదే నిజమే 

 నీకు నిజమనిపించేదే నిజమేనని అర్ధమా?  .... స్థితి లయలు వివరంచు 


ఎదుటి వాళ్ళు చెప్పింది కాదు ఎదుటి వాళ్ళు చేసింది. కాదు నీకేది మంచిగా అనిపిస్తే అదే అర్ధమా.....తప్పొప్పులు తలపించు 


ఒకటి సలహా వినకు ,ఒకరి గురించి ఆలోచించకు,

 నీ పని నువ్వు చేసుకుంటే పో  ఫలితం కాలానికి విడిచిపెట్టు. అంటే అర్ధమా?.... దేవుని లీలని జపించు 


న్యాయంగా ఉండకు అన్యాయాన్ని సహించకు. న్యాయాన్ని అన్యాయాల గురించి ఆలోచిస్తే నువ్వు అన్యాయం అయిపోతావని అర్ధమా?....  త్రాసులా చలించు 


ఈ క్షణం నువ్వు ఒకరి మీద జాలి పడితే తర్వాత అందరూ నిన్ను చూసి జాలి పడతారని యర్ధమా?.......అనుకరించు 


ఎప్పుడైనా ఎవరైనా నిన్ను చూసి జాలి పడితే నువ్వు ఓడిపోయినట్టు. నువ్వు గెలవడానికి మాత్రమే ప్రయత్నించాలిని యర్ధమా?......విశ్రాంత పరచు 


అమ్మో కోడలా ఎంత గడుసుతనము అర్ధం అంటూ, అర్ధమైనదా యంటూ, ఎంతచక్కగా చెప్పావు 

మామ గారు ఎంతైనా మీ యనుభవం ముందు నా అర్ధం అంతా వ్యర్థం కదా......


ఎంతమాట ఎవరి తెలివి వారిదే, దీనిలో చిన్నా పెద్దా ఉండదు అందరం ఆ దేవుని బిడ్డలం అంతేకదా... అంతేకదా.. ఆ... ఆ..

*****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (7)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


మావగారు మావగారు 

ఏమిటమ్మా... యలా నెమ్మదిగా అడుగుతున్నావు 

ఈనాటి వార్తలు వింటుంటే భయముగా వుంది 

ఎవరుచేసిన కర్మ వారు అనుభవస్తున్నారు అంతే కదా...

మావారి నుండి ( ధర్మతేజ్ ) ఫోన్ విని 3 రోజు లైంది ఏదో భయముగా నుంది 

ఏమీ కాదు ఆ దేవుణ్ణి నమ్ముకో ఏ చెడు జరగదు, ధైర్యమే నీకు బలము...

దీపావళికి వస్తాడమ్మా...


మక్కువ ప్రీతిగా మనసు మిక్కిలి దయ...మితిమీరిన వేగ మితము గాంచు 

 అత్యాశ బ్రతుకున అతి యా లోచన....అపకార చలిమియే అహము నెంచు

 

అల్పుల పలుకులు అంబరమును జూపు...అలవికాని పనులు ఆశ నెంచు 

చెడని తెలిసి జేరి చింత లనుటయే... తోడ్పాటు జేయుట తోడు నెంచ 


అంటూ పుస్తకము చదువుతున్నారు మావగారు....


ధరణి ఆలోచన లో పడింది.. నెమ్మదిగా అలాపనా 

మావగారు నవ్వు మోముతో చదువు కుంటున్నారు 


నిను జూడఁగ - నీవు రావుగా -కన లేనిది - కాలమేనుగా 

ఋణమైనది - రమ్య తేనుగా -ప్రాణమైనది - ప్రాభ వమ్ముగా 


దినమయ్యెను - దివ్వె వెల్గెరా -దినకరుఁడిప్పుడె - దిగ్గి వెళ్లెరా 

ధనమంతయు - దారి తప్పెరా -అనయము నీకయి - యాస లిందురా 


క్షణమైనను - క్షామ మేనురా -తృణముయు నీదియు - తృప్తి పొందురా 

కణ మైనను - కామ్య మేనురా - ప్రణతియు మీదయ - ప్రాభ వమ్మురా 


ఒక దిక్కున - నుండు సూర్యుఁడో - చకచక మున్గెను - సంధ్యవేళ రా 

ఱొక దిక్కున - నుండు చంద్రుఁడో -చకచక లేచెను - సంధ్యవేళ రా 


నిధి నీవని - నేను దల్చఁగా - వదనము సూపవు - పాపమబ్బురా 

హృదయమ్మొక - ప్రేమడోలరా - కదలుచు రమ్మిట - గాలి నూఁపఁగా


కలలే గతి - కాల మార్పుగా - తలపులు నీవియు - తాప మవ్వురా 

మలుపే స్థితి - మాయ నేర్పుగా -పిలుపులు నావియు - తీవ్ర మయ్యెరా 


అప్పుడే ఫోన్ మ్రోగింది... అదుర్దాగ అందుకుంది, కుశలప్రశ్నలపర్వము కదిలింది, ఆనందం వెళ్ళు విరిసింది 


అబ్బాయినుంచేనా ఫోన్, అవును మావగారు...

సంతోషం... మంచి కాఫీ తెస్తావమ్మా..

....

మావయ్యగారు ఇదిగోనండి...

ఆ... ఆ... కాఫీ సెగలు తగ్గలా.. ఆలోచనలు మారలా...


ఇంకా ఉంది

*****

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (8)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ఏమిటి యలా యున్నావు ధరణి, మీమీద కోపమొచ్చింది 

ఎందుకో 

మనపాపను ముద్దాడి ఎన్నిరోజులైందో తెలుసా 

పాపనా.... నిన్నా 

మీ చిలిపి చేష్టలు ఇక్కడ పనిచేయవు

మరెక్కడ 

అదిగో ఆచూపే నన్ను ఉడికిస్తుంది 

చాలు చాలు స్నానం చేరండి వేడి నీళ్లు పెట్టొచ్చా 

అబ్బా 

ఏమైందండీ 

వేడిగా విన్నాయి నీళ్లు, ఒక్కరివ్ చల్లభరచుకోండి...

అంతేనా... ఇప్పటికంతే 


అబ్బో ఏదో కవిత వ్రాసి నట్లున్నావు 

ఏదో మనసొప్పక కలల తీరు అక్షర రూపమండి 

అవునా

వుండు చదవనీ 

నవ్వుతూ కాగితం చేతిలో పెట్టింది 

ఆ...


మబ్బుల దుప్పటి కప్పుకొని నిద్రిస్తుంటే 

వెచ్చని  నీ రాకతో....

కలల సముద్రంలో, నిద్రపోతు, తేలియాడుతూ, 

మీ జ్ఞాపకాలు గుర్తుచేసుకుంటూ, పాపకు ముద్దు లిస్తూ, రంగురంగుల వర్ణాలెన్నో మనసులో కలవరపడుస్తూ, మనమిద్దరమూ సీతాకోకచిలుకలమై

ఏ దూర తీరాల్లో విహరిస్తూ, అందమైన చిత్రాలను తిలకిస్తూ, ప్రకృతిని మీరు ఆస్వాదిస్తూ, నేను తిన్మయము చెందిఏదో తెలియని అనుభూతిని అనుభవిస్తూ, 

మన ప్రేమ సామ్రాజ్యంలో మనదనే స్వర్గాన్ని సృష్టించుకొని చిట్టి చిట్టి పూలతో పలకరిస్తూ, 

అందాల లోకంలో ఆనంద డోలికలో అనుభవ సంగమము వెచ్చని సూర్యుడు చల్లపడగా వేకువతో మెలుకువగా 

మన పాప దేవి శ్రీ కృపా బ్రతుకు బండిలో 

మనకు తోడు నీడగా జీవధాత్రి.


సరస రా యిది యెంత - చక్కని రేయి 

సరిగమా సమయోగ - సంతృప్తి రెయి 

చరలి రా యిది యెంత - చల్లని రేయి 

మరువలేనితనమ్ము - మాధుర్య మోయి 


మలలపైఁ బొగమంచు - మందము గాలి 

కలువపై కళ పెంచు - కాలపు గాలి 

కలలతో నిది యెంత - కమ్మని రేయి

వలలలో విధి చిక్కె - వలపుల గాలి 


పొసఁగఁగా మెలమెల్ల - పిల్చెను తార 

పసితనం కళలెళ్ళ - కల్లోల గాలి 

పసిఁడియా యిది యెంత - పచ్చని రేయి 

రసికతే చిరునామ - రమ్యత గాలి 


రసిక నీరవమైన - రమ్యపు వేళ 

కసి చూపు కరువైన -- కమ్మని గాలి 

మిసిమితో నిది యెంత - మెత్తని రేయి 

శశి రాత్రి చలనమ్మ - స్వేచ్ఛయు గాలి 


భువి ముదంబిడుచుండె - మోహనమౌచు 

కవికాంచ కనువిందు కమ్మని గాలి 

దివి గదా యిది యెంత - తియ్యని రేయి 

వివరాలు నిజమాయె --వినయమ్ము గాలి 


అని కాగితం పై ధ ర్మ తేజ వ్రాసి ఉంచే


అబ్బో ఏదో మీరు కూడా వ్రాసారే 

నీ అంత కాదులే ఏదో కొంత 

ఆమ్మో చక్కగా వ్రాసారే ఆందులో చందస్సులో అద్భుతం ఏదోలె 

యదో వ్రాత 

మన తెలుగు భాష అగౌరపరచకండి చక్కగా వ్రాసారు 

అంతేనా... అంతేగా.. ఆ... ఆ 

.*****


దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (9)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ఏమండి... మీ పేరుతో ఒక ఉత్తరం వచ్చింది 

చదివితివా 

లేదండి 

పరులవుత్తరాలు చదవకూడదని 

ఆ సరే...ఏది ఆ ఉత్తరం

ఇక్కడే పెట్టానండి అంటూ వెతుకుతున్నది ధరణి 

అపుడే మైమరుపా 

గుర్తు తెచ్చుకో 

ఆ గుర్తొచ్చుంది పాప చెడ్డీలు ఉన్న చోట పెట్టాను ఉండు తెస్తాను 

ఆ ఇదిగో నండి 

ఏమి టండి అలా చూస్తున్నారు

నీలో ఏదో కొత్త మార్పు కనిపిస్తుంది 

ఎవడో చెప్పాడు ఎన్నేళ్ళొచ్చినా ఆపనికి ఎప్పుడూ కొత్తే నటా 

ఏ పనో చెప్పలేదా 

సిగ్గులేదా మహానుభావా, పాప పిలుస్తుంది వెళ్ళొస్తా 

ఆ అప్పుడే మాటలా 

ఆ నాన్నా అని పిలుస్తుంది, ఎత్తుకో మంటుంది రండి 

యిప్పటికి నీవెళ్ళు...

ఈ ఉత్తరం చూస్తాను 

చూస్తాను కాదండీ చదివి చెపుతాను అనండి అంటూ నవ్వుతూ కదిలింది ధరణి 


నీ ప్రేమను కొలిచేందుకు.. చాలవందు ఈకన్నులు..!

నీ మార్పును మలిపేందుకు.. ఆశ యందు ఈ కన్నులు..

నీ ఒడిలో చేరువరకు..మలగవందు ఈకన్నులు..!

నీ దడిలో చిక్కు వరకు.. మెలగ నన్న ఈ కన్నులు...


ఆశ పడుట తప్పంటే..నొచ్చు కోను ఇంతైనా.. 

పాశమవని ప్రేమంటే... సెప్పు కోను ఇంతేనా 

నీ చూపుల తేనె గాక..గ్రోలవందు ఈకన్నులు..! 

నీ మాటలు మర్చి పోక.. జోల పాట ఈ కన్నులు 


కలనైనా దరికిరావు..మాటాడవు నవ్వుతావు..

వల తోనా పనికి రావు.. చూడా రావు నవ్వుతావు..

మదినేలే దొర నీవని..తెలుప  వందు ఈకన్నులు..

విధిలేకే తెలిపానని.. మరువ నన్న ఈ కన్నులు..


తలనిమరగ చిరుగాలిగ..ఏవేళకు వచ్చేవో.. 

మలుపు వలపు మనసాయగ.. యే తాపము తెచ్చావో 

ఎదురుతెన్ను లేమాత్రం..ఓపవందు ఈ కన్నులు..

బెదురుతున్న ఈ తంత్రం.. చాల వందు ఈ కన్నులు 


నా వెచ్చని ఊపిరికే..ఊపిరనగ నీధ్యాసే.. 

నా కొగిలి ఊపులకే... తాళవనగ నీ ధ్యాసే 

ఆపదలో సంపదలో..తెలియవందు ఈ కన్నులు..

ఓ పికలో వోర్పౌనులే.. వయసునందు ఈ కన్నులు 


నీదయతో పారిజాత..వనసీమగ..మిగిలితినే.. 

నీదరికే రాకయున్న.. తణువైతిమి.. మిగిలితినే 


నీ పదములు గాకేమీ..చూడవందు ఈకన్నులు..!

నీ పెదవులు గాకేమీ... పల్క వందు ఈ కన్నులు 

నీ మాయా వినోదమే..పట్టవందు ఈకన్నులు..!

నీదాహం తీర్చ నున్న... వేచి వున్న ఈ కన్నులు 


నీ ప్రేయసి 

ప్రేమ * పారిజాతం *

 

ఏమిటండీ ఆ ఉత్తరం.. ఏమి వ్రాసారండీ ఆ ఉత్తరములో 

ఆ ఏమి లేదు, ఏమిలేదు  

ఆ చాలా ముఖ్యమైన పనుంది ఇప్పుడే వస్తాను 

తొందరొద్దండి నిదానంగా వెళ్ళండి 

భోజనం కోసం వేచివుంటా 

అలాగే.... అలాగే 

****-

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (10)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


అనురాగపు శిఖరాల మధ్య ఆనందపు హావ భావాల మధ్య వెళ్లి విరిసిన కుసుమ తరంగాల వైభవోపేతమైన ఆలాపన ఆనందామృతం ఆహ్లాదముతో *ధరణీ ధర్మతేజ* తన్మయ తత్వం ఆశ్రిత బంగారపు కలల ఆనంద నిలయం ఆధరామృత ఆహ్లాదము అందరికి ఆనంద అమోదితం.


ఏమాయగ యీవేళే యే రూపము యీపూటే 

ఏమందము నీమోమే యే మోజిక పోదేమో 


నారాణివి నీవేగా నా ప్రాణివి నీవేగా 

నా వాణివి నీవేగా నా వాక్కుగ నీదేగా 


ఈరోజిక రాదేమో యీ మోజిక పోదేమో 

ఈరాగము కాదేదో యీదాహము కాదేమో 


నాపాలిట మోదమ్మే నాధ్యానపు నాదమ్మే 

నాపాలన యోగమ్మే నా రాగపు వైనమ్మే 


దీపావళి నేడేగా దీపాలకు వీడేగా 

కోపాలిక వీడేగా కోలాటకు మేలేగా 


ఈ రాత్రికి స్వర్ణాలే యీ ధాత్రికి వర్ణాలే 

ఈ కాలము రత్నాలే యీ కామ్యము యత్నాలే 


హారమ్మగు దీపాలే హర్షమ్మిడు యోగాలే 

ప్రారంభపు శబ్దాలే ప్రావీణ్యపు మార్గాలే 


మ్రోగెంబలు గానాలే మోక్షం బహు మానాలే 

త్యాగంబులు వైనాలే తన్మాయలు రాగాలే 


ఈ ముగ్గులు యందమ్మే భూమాత కు చందమ్మే 

ఈ సిగ్గులు తీర్చేవే యీ పొంగులు తగ్గేవే 


నా మానసమే ముగ్గే నా రూపము యారంగే 

నా యానతియే సిగ్గే నా దేహము యారంగే 


యీ చీకటిలో వెల్గే యీ జీవితమందెల్గే 

ఈ దేహములో వోర్పే యీ దాహములో తీర్పే 


ప్రాచీనము నవ్యమ్మే ప్రాబాల్యము భవ్యమ్మే 

యోచించకు దివ్యమ్మే యోధైర్యము మూలమ్మే 


నీ మోహపు హాసాలే నాజీవన వాసాలే 

నీ చూపుల వైనాలే నీ యాకలి తీరా లే 


ఈ దారిన కాంతేలే నిష్ఠమ్ముకు నీడేలే 

ఈ హాయికి నీవేలే యీ రాత్రికి మోజేలే 


అలా పాడుకుంటూ దీపాల వెలుగులమధ్య....మతాబులు, చిచ్చుబుడ్లు, కాక రపూవొత్తులు,, బాంబులతో మారుమ్రాగెను ఆ కుటుంబములో తీపి కధలతో సందడిగా....


చింత చెదిరియే యానంద చేత లుడుగె 

మనసు గూటికి చేరువే మమత లుడుగె 

కలిమి భోగము కలిగించు కళలు కలిగె 

చెలిమి సంవృద్ధి గాకళా చేరువగు నె


తొలగు వెతలంబు తిమిరము తోడు గనియె 

మోదపు వెలుగు విరియుట మోక్ష మగుయె 

వెడలు నిస్పృహ నిస్సార వేల్పు లగుయె 

కాంతి మదినెల్ల కోవెలె కాలమగుయె


బంధ మార్గ నిస్వార్ధము బలము గనగ 

కలయు ప్రేమకాలమగుట కాంక్ష తీరె 

వచ్చు యడ్డంకు లన్నియు వలసి పోవు 

వెడలి దీపావళి శుభము లివ్వ వలెను

*****


ఉ.ఆదిగ నాదిలక్ష్మికళ ఆశ్రిత వెల్గుల లక్ష్యమేయగున్ 

శోధన కాంతులే కదలి సాద్య విముక్తియు సత్య నిష్ఠగన్ 

వేదన వీడి నిశ్చలత విద్యల వెల్లువ ఐక్యమేయగున్ 

మోదము కర్త కర్మలగు మోక్షపు కాంతిగ వారసత్వమున్

******

మ.అభిమానమ్మగు వేళ సన్నిహితమున్ యాత్మీయ జీవమ్ముగన్ 

అభిమానం వెళుగౌను యందరికి సేవాతత్త్వమే దీపమున్ 

సభ దీపావళి హృద్యమేయగుట యేసాధ్యమ్ము నిత్యమ్మునన్ 

అభయమ్మున్ సహనమ్ముగా జనులు ప్రామాన్యమున్ దేశమ్మునన్

*****

శా.కాపాడే భవబంధమున్ గనజనుల్ కామ్యమ్ము తీర్చేoదుగన్ 

పాపాత్ముల్నియె దున్మి నారుగననన్ పాశమ్ము కృష్ణాత్మగన్ 

శాపాలన్నియుతొల్గ నేస్తముగను న్ సాధ్యమ్ము ధర్మమ్ముగన్ 

దీపాదివ్యకలౌనుపండుగదియే దివ్యత్వ దీపావళిన్

*****


ఇంకా వుంది

*****-

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (11)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ధరణీ.. ధర్మతేజ సుఖ సల్లాపం 


నీలోఁ బ్రియమ్మే సకీ / నాలో వరమ్మే సకీ  

నీలో జయమ్మే సకీ / నాలో ప్రియమ్మే సకీ 

నీలో శుభమ్మే సకీ / నాలో భయమ్మే సకీ 

నీలో మనస్సే సకీ / నాలో సుఖమ్మే సకీ 

అంటూ పాడాడు ధర్మ తేజా అప్పుడే ధరణి వాక్కులు 


ఆ లోచనమ్మే గదా / నాలో దృశమ్మే  నువే 

ఆలాపనమ్మే గదా / నాలో ప్రె మమ్మే నువే 

కాలా వరమ్మే గదా / జ్వాలా భయమ్మే నువే 

బేలా సుఖమ్మే గదా / బంధమ్ము యేలే దువే 


అప్పుడే ధర్మతేజ పలుకులు 


ఆనందలోకమ్ము నీ / వీణాస్వనమ్మే సకీ

ప్రాణమ్ము నీదేను నీ / స్వేచ్చా తనమ్మే సకీ 

ధ్యానమ్ము నీతోను నీ / నాట్యమ్ము నమ్మే సకీ 

మౌనమ్ము యేలేను నీ / మార్గమ్ము నాదే సకీ 


అప్పుడే ధరణి వాక్కులు 


కామాగ్ని ధూమమ్ము నా / ప్రేమాంబుదమ్మే నువే 

క్షేమమ్ము కోరేటి నా / క్షేత్రంబు నమ్మూ నువే 

శ్యామమ్ము కాంతుల్ల నా / శాంతంబు పొందే నువే 

కామ్యమ్ము కాలమ్ము నా / కావ్యంబు పొందే నువే 


ధర్మతేజ పలుకులు 


వాణీవిలాసమ్ములో / గానోద్భవమ్మే  నువే 

రాణీ సుఖాసమ్ములో / రాజ్యమ్ము పొందూ నువే 

వాణీ భవమ్ము విదీ / వాక్కౌను తృప్తీ నువే 

రాణీ నయమ్ము మదీ / రమ్యత్వ తృప్తీ నువే 


ధరణి పలుకులు 


దామోదరాస్త్రమ్ములో / దాంపత్య సౌఖ్యం నువే 

ఆమోహనాస్త్రమ్ములో / శ్యామోత్పలమ్మే  నువే 

ప్రేమా మనస్సే గతీ / ప్రావీణ్య బంధం నువే 

క్షేమమ్ము గానే మదీ / దాహమ్ము తీర్చే నువే 


నీనవ్వు నాదౌనులే / నాదేను నీదౌనులే 

నీనవ్వు నాదౌనులే / నాదేను నీదౌనులే 

అలా సాగింది ఈ రోజు ఆనంద సౌరంభం ఆశ్చర్యంతో సుఖాంతం 


******

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (12)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


దీపావళి సంబరాలు ముగిసాయి, తీపి పదార్ధాలతో నోరు తీపి జేశారు. చిన్ని చిన్ని సంఘటనలు చోటు చేసుకున్నాయి, సముద్రానికి అలలు తప్పవు, కుటుంబంలో ఆట పోటు తప్పదు అనుకున్నారు.

ధరణి తెలుపుతుంది 


చిత్రమైనదీ ధరిత్రి జీవితమ్ము సౌ ఖ్య మా 

వింతమార్పుగా ధరత్రి యేల తెచ్చు దుఃఖ మా 

శాంత యన్నదీ ధరిత్రి నందు 

యేది బంధ మా 

కాంతియున్నదీ ధరిత్రి మార్పు లేదు చిత్ర మా 


ధర్మ తేజ పలుకులు 


నేత్రమందు జిందె నీరు నిన్ను జూడ లేను రా 

పత్రమో యనంగ రాలు భావనమ్ము నీకె రా 

ధాత్రయే సుఘంద బంధ లక్షణమ్ము లేదు రా 

రాత్రి పూట నాడు రాసకమ్ము నీకె రా

 

ధరణి తెలుపుతుంది 


బాస లన్ని చేసినాను భగ్న మైన వెందుకో 

మోస మేది నేను చేయ మౌన మేను మాను కో 

ధ్యాస యంత నీదు భక్తి ధ్యాన మేను దేను కో 

ప్రాస లన్ని  వాడి చెప్ప ప్రాప కమ్ము మాను కో 


ధర్మ తేజ పలుకులు 


దోస మందు బల్కు చుండు దూష ణమ్ము నీకె రా 

ఆశ చూప వద్దు నాకు ఆట యేమి నీకె రా 

రోస మున్న కోప మున్న రొప్పు యాట నీకె రా 

వాస మున్న చాలు నాకు వాక్కు లన్ని నీవి రా 


ధరణి తెలుపుతుంది 


పారు చుండు నాదు రక్త పాట లమ్ము నీకె రా 

దారి చూప బుద్ధి నాది దాస్య మైన నీకె రా 

నేర మేమి కాదు నాది నీడ గాను నీకె రా 

భారమేది కాదు కాదు బంధ మౌను నీతొ రా 


ధర్మ తేజ పలుకులు 


వేరు జన్మ యున్న నీదు ప్రేమ నాకు దక్కు రా 

వారు వీరు యన్న మాట వాసి కెక్క లేదు రా 

చేరు వైన నన్ను జూడు చింత యేల నీకు రా 

మారు మాట లన్ని వద్దు మాయ లన్ని మాపు రా 


అలా అలా బంధమనే పడవ సాగుతుంది సంద్ర మనే కుటుంబం లో 

******

ఇంకా వుంది


దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (13)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ఫలించునో నిష్పలమ్మొ నాయీ తలంపు సంగీత మౌనే నీకై 

 జ్వలించిన నిష్ఫలమ్మొ నాయీ ముగింపు విశ్వమ్ము వాక్కే నీకై 


 ముగింపు నిష్ఫలమ్మొ నాయీ తెగింపు ప్రాబల్య మంతా నీకే 

 యోగమ్ము నిష్ఫలమ్మొ నాయీ మౌనంబు జాడ్యమ్ము యంతా నీకై 


స్మరింతు నిన్నీశ్వరుండా వంచున్ హరీ మురారి యనాది నాధా 

 భరింతునె వేషమంతా నున్నన్ హరీ భరీగ మనంగ నాధ 


 చలింతువె వేళయున్నా రీతిన్ మరీ తపించ సుఖించు నాధ 

ఫలించునె నిత్యమున్నా కాలమ్ మరీ నటించ మనద్దు నాధ 


 వసంతుడై జీవనమ్ములో రా ప్రశాంతమై సుప్ర దీపనమ్మై 

 ప్రసన్నతే నీకలౌను లేరా ప్రభావమై సుప్ర వైపరీత్యమ్ 


జయమ్ముయే నిత్యమౌనులే రా భయమ్ము యేలౌను సమ్మతేలే 

ప్రియావిదీనేస్త మే యగున్ రా ప్రయత్నమేనీది లే సుఖమ్ రా 


నిశీథ వేళ న్నిరంతరమ్మై రసప్రదమ్ మై రమించ నింపై 

విశాల సామ్యమ్ము గానులే యీవిపత్తు తీర్చేద సంభవమ్మే 


సహాయ మేదేహ వాంఛలే తీర్చా సమంజసం నీకు నాకు దేవా 

సహాయమే నిత్య తృప్తిపర్చేదా సమర్ధతే సత్య వాక్కు దేవీ 


ధరణీ.. ధర్మతేజ.. నిరీక్షణ ఆధారం (జలౌఘ వేగా. జతరగ )


ఇంకావుంది

*------*

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (14)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ధర్మటేజా యిలా రా బాబు 

ఏమిటి నాన్నగారు నీవు నేను చేసేవన్నీ కాలాన్ని బట్టే 

అర్ధం కాలేదు నాన్నగారు నీవు తెలుసుకోవాలి *కాల మహత్యం


చెప్పండి నాన్నగారు.

 

మార్పు కు కారణం నేర్పు, చదువుకు తగ్గ నేర్పు కు కారణం ఓర్పు, మానవత్వంతో బ్రతికే ఓర్పు కు కారణం తీర్పు, మంచో చెడో అర్ధం చుట్టూ తిరిగి తిరిగి తీర్పు కు కారణం కాలము 


ప్రశ్న తోనే మనిషిలో వచ్చు మార్పు,  ఎవరు జవాబుల సంకలనం చేస్తారో మరో కూర్పు, 

సందేహాల హారంతో మనిషిలో వున్నా కనబడనీయని నేర్పు, జీవితంలో ఆటుపోటును తప్పవు 

అన్వేషనలతో వ్యర్ధపరిచేది కాలము 


మనిషి జీవితంలో శోధన సాధనతో కలిగేటి మార్పు, తెలియని సమాజము లో కల్పించు వింత పోకడలతో విధిలో కూర్పు, అనేక చిక్కు ముడులను విప్పి జీవి జీవితంలో తెచ్చు మార్పు అనేక విజయాల కోసం మారేటి కాలము 


అవసరమో కాదో తెలియని నిజాల నిర్ధారణ పరీక్షల్లో  మార్పు, జరుగుతున్నా మారుతున్న 

అణ్వస్త్ర ప్రయోగాలలో వచ్చే కూర్పు, దేశ విదేశాల్లో సైతం అంతర్జాలంలో కలిగిన నేర్పు,

ధరణీ చరిత్ర మార్చలేక, జీవితకాలం బ్రతకలేక జన్మసార్ధకం అర్ధం కాక తిట్టుకొనేది కాలము 


నవయువకులు జాతిని జాగృతం చేసే చైతన్యతో మార్పు తేవాలి, ఘాతుకములు అరికట్టుట, అఘాతములను తొలగించుటకు , ఘడియ, ఘడియ లో తెచ్చు నేర్చు, పెళ్ళిపుస్తకంతో అందరిలో ఉండే జీవ సాహిత్యం తీర్పు, విజ్ఞాన అజ్ణాన మేలవింపుతో ఉండేది కాలము.


ఇంకావుంది 

 

--((***))--


దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (15)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


ధర్మ సూత్రాలు కొన్ని తెలుపుతాను అలా కూర్చొని వినగలవు 

అంటూ జ్ఞానేశ్వర్ గారు తెలియపరుస్తున్నారు 


విజ్ఞానము దాచకయే 

విజ్ఞతగను ప్రదర్శించు, వినయమ్మేలే 

అజ్ఞానాన్ని తరిమియే 

విజ్ఞానము భోదపర్చ విద్యగ ధర్మం


భయ్యం చెందక  నిజ ని

ర్భయ్యం  గురుసేవ చేసి, భాగ్యము విద్యే

భయ్యం గకళలు మార్చక 

స్వయ్యం గా విద్యనేర్ప శిష్యగ ధర్మం

      

మాత, పితకు దూరంగా  

శతృవులు దేశంలొదూర శక్తియు నాపే 

పతకము యాయుధ జండా 

మాతృత దేశముకు రక్ష మార్గము ధర్మం


పంచ విభూతుఁల నిన్నే

గాంచుచు పూజింతుమిచట గాఢపు ధర్మం 

మించిన దేశము లేదు ప్ర

పంచమున, సుకృతము పండి పలుకే ధర్మం 


తెలతెల వారక మున్నే,

తొలి భానుని కిరణము భువి దొరయక ధర్మం 

కలకల ధ్వానముతో పిక

ములు నీదు స్తుతులు చలుపుట ముచ్చటధర్మం 


సకల ప్రపంచము నీచే

చకచక నడిపించబడుచు సాగునెచట నా

గక, నానా కర్మలు తెలి

యక చేతుము, సైపు మాదు యజ్ఞా  ధర్మం 


వృద్దులు తల్లియు తండ్డ్రియు 

శ్రద్ధ గ యాదరణచేయ సాక్షిగ జీవమ్ 

శ్రద్ధను చూపుచు కర్మలు 

యుద్ధము వళ్లేను రక్ష  పుత్రుని ధర్మం


బిడ్డకు మంచిని చెప్పియు 

బిడ్డల విద్యాభివృద్ది చిత్తము నుంచే 

అడ్డము  తిరుగక చూచే 

బిడ్డకు యండయగు తండ్రి తల్లి ధర్మం


భర్తగ సంపాదనలే 

కర్తగ ఉండియు సమర్ద కార్యము దీక్షా 

కర్తగ పిల్లల కండయు      

భర్తకీ గౌరవము యిస్తు భార్యగ ధర్మం


సోమరి తనమే లేకయు 

సమరము  ధర్మాన్ని నిలప సా మ్యము నీదే 

మమకారముధైర్యముగను 

సమపాల్లగ నడచుటేను సమయం ధర్మం


నమ్మక మున్నమితృనికే 

కమ్మిన చీకట్లుమార్చ కామ్యము ధర్మం 

సొమ్ముగ యాధరణలుగా 

వమ్మును చేయక చెలిమియె మిత్రని ధర్మం 


ధర్మము సాక్షిగ పెళ్లియు 

కర్మల విధిగాను సంఘ కార్యము చే సే

మర్మము తెలిసిన భర్తతొ 

కూర్మం లా భార్య రక్ష పూజ్యము ధర్మం    


--((*))--



దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (16)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


*ప్రేమ.. మందారం*(ధరణీ.. ధర్మతేజ మధ్య)


వెర్రితనం ఉందెక్కడ..విశ్వమాయ  నేనుగాను 

చిరుగాలిగ అల్లుకుంది.. చిత్తమ్మున నేనుగాను


ప్రేమన్నది ఉందెక్కడ..ప్రీతి పంచ సుఖమ్మేను 

గుండెసడిగ అల్లుకుంది గుబులుగాను నేనుగాను


నీవు-నేను ఉన్నామా..నేను నీకు సుఖమ్మేను 

వేరేగా శ్వాసనడుగు.. విశ్వాసము నేనుగాను 


మాట అసలు ఉందెక్కడ.. మాయలతో సుఖమ్మేను 

మౌననిధిగ అల్లుకుంది.. మౌన గీత నేనుగాను


జలపాతా లేవోలే..జాలి జూప సుఖమ్మేను 

మనకెందుకు ఈ వేళన.. మార్గ మార్పు నేనుగాను


చెలిమినదియె ఉందెక్కడ.. చిత్తమందు సుఖమ్మేను 

ప్రియగీతిగ అల్లుకుంది.. ప్రేమ చుట్టు నేనుగాను


ఆగ్రహాలు మీటేనా..ఆశయాలు సుఖమ్మేను 

ప్రణయవీణ తంత్రులనే.. ప్రణవ నాద నేనుగాను


ఆవేశం ఉందెక్కడ..ఆశయమ్ము సుఖమ్మేను 

వేదాగ్నిగ అల్లుకుంది..విద్య లన్ని నేనుగాను


అనుబంధం ఆత్మీయత..అనురాగం సుఖమ్మేను 

గంధాలే ఎన్నటికీ.. గాయాలగు నేనుగాను


వలపుతలపు ఉందెక్కడ..వరుస కలప సుఖమ్ముగాను 

కాలమయం బ్రతుకు గాను..కావ్యమౌను నేనుగాను 


వయసు ఉడుకు వరద పొంగు.. వలపు లింట సుఖమ్మేను 

అనురక్తిగ అల్లుకుంది..ఆత్మీయము నేనుగాను


పరుగుతీయు పరువానికి.. పదనిసలగు సుఖమ్మేను 

వసంతమే దాసోహం.. వాక్కుగాను నేనుగాను


ఆరాటం ఉందెక్కడ..ఆశ్చదనే సుఖమ్మేను 

మరుమల్లిగ అల్లుకుంది.. మనసు నేను నేనుగాను


అక్షరాల గగనమోయి.. అర్ధమంత సుఖమ్మేను 

ఒక భావం ఉందెక్కడ..ఒకమాటే నేనుగాను 


శుభవాణిగ అల్లుకుంది..సుఖమ్మేను దుఃఖమ్మెను 

రామకృష్ణ మాటలేను రమ్యతగా నేనుగాను


(ఎవరండీ ఈ రామకృష్ణులు... వారా.. ఆ వారే నా ఆరాధ్య దైవలు ) అమ్మవారినైతే నిత్యము 

నేనూ వారినే పూజించేది అవునా నేనైతే ఆంజనేయుని తో సహా పూజిస్తాను 


ఇంకా వుంది

-******

దీర్ఘ కవిత్వ మనిషి తాండవ తత్త్వం (17)

రచన మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ (రోజువారీ కథ)


విన మ్మా ధరణీ ఆ కృష్ణ లీలలు అంటూ మావగారు తను వ్రాసుకున్న కవిత్వాన్ని చదివినిపించారు.

*

కొమ్ముతో వాడుండునేమో గంతు లేసే కన్నతల్లీ 

కమ్మనైనా మాటల్లు చెప్పే యాట గాడే కన్నతల్లీ 

నమ్మవేమో యీమాయ చేష్టే యాట యేమొ కన్నతల్లీ 

నమ్మకమ్మే గోపి దేవీ నమ్మకమ్మే కన్నతల్లీ 


అమ్మ నీకో దండమే వాడన్న చాలా బీతు నాకే 

అమ్మ మాపై ప్రేమయే వాడన్న చాలా బీతు మాకే 

నెమ్మ దెంచి వెన్నయే నేనన్న నాకే బీతు నాకే 

కొమ్మలోనే దాగెనేమో కన్న డేడే కన్నతల్లీ 


దుండగాలం జేయబోనే దుష్టులంటే దూరముంటా 

బండ బుద్ధీ మార్చ నేనే బ్రష్టు లంటే దూరమంటా 

అండ నేనే నన్న అత్మా నందు డంటే దూరమంటా 

కుండలో వాడుండెనేమో కన్న డేడే కన్నతల్లీ 


ఇండ్లలో నేదూరనమ్మా యెండలో నేనాడనమ్మా 

కండ్లలో నిల్చేగనమ్మా కళ్ళతో నే నాడానమ్మా 

పండ్లనే చేపట్టె నమ్మా పండ్లతో నే నాడానమ్మా 

కొండపై వాడుండెనేమో కన్న డేడే కన్నతల్లీ 


నీలమేఘమందు నేనే నేలపై నానోరు చూడే 

గోల దేహమందు గొప్పే యైననే తప్పేమొ చూడే 

కాల మాయయందు కమ్మే వెల్గుయే ఒప్పేమొ చూడే 

గోళమంతా నేనెగాదా కన్న డేడే కన్నతల్లీ 


మూలలో నీనీడలో నే మోహనుండే మంచివాడే 

కాలమే నీ ధ్యాసగా యే మోహనుండే యెంచి నాడే 

పాలనా నీదే విదీ యే మోహనుండే కాంచి నాడే 

గోలలో నాపాలు లేదే కన్న డేడే కన్నతల్లీ 

*

(వ్యోమగంగా (కామితా) - ర/త/మ/య/ర/గ )


అద్భుతంగా ఉంది మావయ్యగారు మీ రచన వింటుంటే తన్మయత్వంగా వుంది...

అదిచాలమ్మా ఆ కృష్ణుని ఆరాధిద్దాం...


ఇంకా వుంది

******








001.. ఒక వ్యక్తి సమాజంలో ఏ హోదాలో ఉన్నప్పటికీ తోటివారిలోని లోపాలను తొలగించి వారిని చక్కదిద్దటానికి తోడ్పడేవాడే మానవ జాతికి నిజమైన ఉపకారి అవుతాడు.


002..నిద్రిస్తున్న ఆత్మను తట్టి లేపండి. అది స్వస్వరూపంతో మేల్కొనడాన్ని చూడండి. మత్తు వదలి, పూర్తి మెలకువతో అది పని చేయడం మొదలుపెట్టిన మరుక్షణం అపరిమితమైన శక్తి సామర్థ్యాలు, తేజస్సు, పవిత్రతలూ మనసులో పెల్లుబుకుతాయి. సాటిలేని మేటి లక్షణాలన్నీ మన సొంతమవుతాయి.

003..చీకట్లు కమ్ముకున్నా యంటే వ్యభిచారుల కొంపలు వేల్గిపోతాయి అది చట్టబద్ధం అంటారు ఇదెక్కడి న్యాయం 

004..ఒక్క రోజు జైల్లో ఉన్నవాడు అనర్హుడు అంటారు కాని నాయకులకు ఇది వర్తించదు ఎందుకో మనిషి మనిషికి తేడాతో ఇదెక్కడి న్యాయం 

005..తల్లి తండ్రులు ప్రేమతో బిడ్డల్ని పెచుతారు, ఎదిగిన బిడ్డలు గుర్తించ లేదని బాధబడతారు బిడ్డల తల్లితండ్రుల మధ్య వ్యత్యాసం ఇదెక్కడి న్యాయం 

006..చదువు తగ్గ ఉద్యోగం లేదు,  వృత్తికి తగ్గ విలువలేదు, నెల బక్షం అంటూ బిచ్చగాళ్ళు ను మార్చే నాయకులు ప్రశ్నించే హక్కు ఎవ్వరికి ఉండదు ఇదెక్కడి న్యాయం  


Sunday, 30 June 2024

 సదాగతి పద్యాలు 


001..సన్నగాలి కదలికలు సనగ సనగ

సన్నపిల్లి బ్రతుకు గాను సమయ సమయ 

సన్నసనసంపద నిలువ సహజ సహజ 

సన్నదు కళలు సహకార సంఘ సంఘ


002..బంకముచ్చు బతుకు యేల బంధ మందు 

బంగరము చుట్టు చూపులు భాగ్య మేల 

బంగిలో మునుగుట యేల భార మైన 

బంటు లాగ బతుకుచాలు భార్య చెంత


003..రాజి రాజిక రంజిల్లు రంగవెల్లు 

రాణి రాణించు రమ్యత రంభ తృప్తి 

రాధ రాపిడి రాత్రియు రవ్వ వెలుగు 

రామ రాయబారము చూడు రక్ష గాను


004.. అశ్రుకణీకామలీమస మయిన యతని 

కౌతుకాభోగ నేత్రయుగ్మమ్ము, నపుడు 

తెఱచి యుండియు కనలేని తివుట లొదవె 

కలికి నవఘర్మకలుషితగండములను.


005..చిలికి మనసుగెలుచు చుండి చెలిమి గాను 

తలపు లుండియు కనలేని తీరమగుట 

గమ్యకాభోగ సూత్రయుగ్మమ్ము నపుడు 

అతని కళలు తీర్చుటగాను కామి బుద్ధి


006..తే.రాజకీయ చతురతగా రాటుతేలి 

సాహితీదురందరుడుగా సహన శీలి 

సంస్కరణలకు ఆద్యుడు సంఘ నేత 

దక్షతా ధర్మ పరిపాల ధారి యతడు


007..మేరునగ ధీర నరసింహ మనసు జూడ

భారతావని రత్నము భాగ్య శాలి 

వేయి పడగలు హిందీన విప్పి చెప్పె 

తెలుగు దేశాన బహు భాష పండితుండు


009.. నేర్చుకున్నది నేర్పుట నేర మవదు 

 నేర్వలేనిది నేర్చుట నీతి సబబు 

 కాలమందున నేతగా కలసి కదలు 

 అనుభవాలను పంచుటే ఆత్మ తృప్తి


010..మనిషి యద్భవ  తత్భావ  మేను  అనక 

మనసు భౌతిక వాస్తవ  మేది  గనక 

వినయ భావపు మర్మము వింత  కొనక 

విషయ  వాంఛల వెంటనే వేళ్ళు వాయె   ...... 


011..యుక్త  మధ్యమ వృద్ధాప్య  యుజ్వలమ్ము  

త్యాగ బుద్ధియు ఉన్నచో తృప్తి గనుము 

శక్తి అంతయు ఖర్చుగా శపధ మాయె  

తార తమ్యము తెలిసికో  తప్పు గనుము  ........


012..దేహ కాంతియు వృద్ధాప్య దీనబందు  

మేధ  శక్తియు  వృద్ధాప్య మోక్ష మిచ్చు  

మూడు కాళ్ళను మోసియు ముందు నడుచు  

చూపు మంద గిస్తుందని చూసి నడుచు   ........


013..ప్రకృతి మౌనముండినదని ప్రభల తీరు  

వికృతి  తాండవించినదని  వీనులగుట  

సుకృతి ఇదియును అదియును శుభము కలుగు  

ఎశృతి విన్నను మంచిని ఎంచి కదులు  ...... 


014..మనకు  నైతిక భౌతిక మలుపు లుండు 

మనము అద్భుత ఆనంద మార్గ ముండు  

మనసు చట్రంలొ చిక్కితే  మాయ మెండు 

మనమె  ఆచార సంస్కృతి మనసు నందు  


015..నీలొ  నమ్మక వ్యవస్థ  నియమ మగుట  

కాల నిర్ణయ మార్పులు కధల మెండు        

హోళి ఆడేటి  కాంక్షయు హాయి తెలుపు   

జాలి చూపియు సంపద జడ్జ్య మెండు


016..సకల యజ్ఞాల దానము సరయు చుండ

పుణ్యతీర్ధాల ఫలమును పూర్తి దాన 

ఇది యహింస సమానము ఇష్ట మవదు 

 ఇంతి కోర్కయిష్టపరచు యీశ్వరే చ్ఛ


017..పుస్తక పఠన వ్రాతలు పుణ్య గతియు 

మస్తక సముదాయ ఫలము మనుగడ కథ 

ప్రస్తుత బతుకు సంతృప్తి పుడమి నందు

విస్తృత విధి వాక్కుల వింత వినయ చరిత


018..ప్రేమ రహిత్యము పురుష ప్రీతి వరము 

 స్త్రీలకు సహజ సిద్ధంగ శిద్ధి బ్రతుకు 

 సున్నిత హృదయం సుకుమార సుమతి కలలు 

బ్రతుకు మాతృత్వ లక్ష్యము భర్త చెంత


019..సర్వదా పరమాత్మయే సేవ చేయు 

నిశిత బుద్ధి స్థిరమ్ముగా నియమముంచు

అనుభవ ఫలము సహనపు ఆశయమ్ము 

సాధనే శోధనలుగాను సాగు జీవి


020..అర్హతయనేది చదువుకు అణుకువ యగు 

 జీవితంలో మనం కోరు జీవయాత్ర 

 సుఖ శుభోదయం మనసు సూత్ర మౌను 

 లాభ నష్ట కష్టములు గా లయలు బట్టి


029..నవసమాజ మేది యిపుడు నటన బతుకు 

ధరలు యెచ్చినా యడగరు ధరణి యందు 

దోపిడీగతిగా విద్య, దొడ్డ బుద్ధి 

శాంతి శక్తులు ఫలమేది సంఘ మందు


030..నిప్పులా నిరాశ మనిషి నిహము తెలుపు 

శ్వాసలా యాశలు మనిషి సాధనయగు 

జీవనాధార ము మనసు చేరువయగు 

ఏది లేకున్న ను కుటుంబ మేల సాగు


031..ఇదియు దొరక గలుగు ఇంతి బుద్ధి గనులే 

బుద్ధి శక్తి యున్న రుజువు కాదు 

వయసు చింత వలదు ఆయుస్సు ముగియుటే 

పుడమి శక్తి యుక్తి పూజ్య మౌను


032..ఇతరులకునచ్చి నట్లును ఇంతి కదులు 

జీవితాంతము సుఖమిచ్చి చెలిమి జేయు 

నటన యన్న బతుకుమాట నన్న కదులు 

కొందరి బతుకుచేదుగా కోర్కె మిగులు


033..అర్హతలు యేవి ప్రేమకు అలక కాదు 

నిత్య సంసారి చదువుల నియమ మేది 

కోరికలు వెలుగులమల్లె వొచ్చి పోవు 

నిగ్రహమ్ము విశ్వాసము నిజము తెలుపు


034..జన్మజన్మల బంధము జ్ఞాన వృద్ధి 

సహన సంపద పంచిన సత్యమార్గ 

సమయ శక్తి సంతృప్తిగా సరళ రీతి 

విధిని యెoచిబతుకు సాగు వినయ శీలి


035..కపి పలుకులు నమ్మి కాల సౌఖ్యము పొందు 

కరిమద బలము గను గాని చిక్కు

కవి కవిత్వము విని గమ్యము దిద్దుకో 

కసి కనులు కళ కల గాయ పరచు


036..కర్మసాక్షి కిరణతేజ కార్యదక్ష 

మర్మమన్నది లేక యే మార్గ దీక్ష 

జీవ సంరక్ష  మరిపించు జాతిదృష్టి 

కర్మపరి పక్వత ప్రకృతి కాల నేత్ర


037..అద్దమన్నది ప్రతిబింబ అసలు కళలు 

కుడి యెడ మయినా తెలియదు గుర్తుగాను 

నీదు యాలోచనలు చెప్ప నిజము యేది 

వినిన వన్నీ నిజముకావు విలువ బట్టి


038..నమ్మ లేవు నా పలుకులు నటన యనచు 

నల్లి గా నాపనియు చేయ నియమ మేది 

నారి చేరి వేడుక చెప్ప నమ్ము రామ 

నారి సారించె రాముండు నల్లి చచ్చె 


039..మొయిలునైతేను మిన్నుసమోన్న తయగు

హొయిలు నీవైన తేలించ హాయి గొలుపు 

కోయి లైతేన చందుని కళలు చూపు

చేయి చేయి తో మురిపించ చేష్టలవియు 


040..దిగులుమబ్బులు కమ్ముతూ సెగలు ఏల 

మిగులు జీవుడి ముగియడం మేల ఏల

వగలు నాటక ప్రళయమే వ్యాధి ఏల

మగువ అవధులు దాటితే మనసు ఏల


041..హృదయమంత చీకటి గను హద్దు ఏల

పొదల మాటుసరశ మైన పోరు ఏల

అదును లేని దై వినయము ఆశ ఏల 

యదను సామరశ్యముగాను ఏల మాయ


042..చరితకు పిలుపై విషయము జయము నిచ్చు  

చిత్త చాంచల్య మల్పును చేర్చు విధియు   

బలమున పనికై  పంటకు చేరు నీరు  

భద్రత ప్రేమ  నీదేయని బలము జూపు    


043..నిజమున పిలుపై నీరుగా  నిర్మలమగు   

నేడు ప్రేమమ్ము విధిగాను నియమ నీడ   

నియమము తలపైపడినను నిక్క మగుట    

నేడు పర్వము తీర్ధము నేస్తమగును  


044..నిలకడ మనసై నియమము వినయ విధియు  

నేడు సర్వమ్ము సహనము నీడ కళలు    

నటనల తెలివై తలపుల నడక సాగు  

నిత్య ధైర్యమ్ము బోథగా నిత్య మలుపు  


045..నీరు పల్లమెరుగు నిజం దేవు డెరుగు

నీరు నిప్పు చెలిమి కాని నిజము కాదు

నీరు కళగాను బతుకుటే నియమ మందు

అగ్ని ఆహుతి యగుటయు ఆశ నున్న  


046..ఏమి యీలోకము యెరులా  ఏల పరుగు

ఎంత వేచి చూసిన నంత ఏమి కలుగు 

ఏది మాయ చెప్పను లేను ఏల పెరుగు

ఏల చెప్పినా మదిభావ మేంత కరుగు 


047..నవ్యతకు నాంది యనుచునే నటన పరుగు

ఉజ్వల యుగాది తలపులు ఉరక కలుగు

షడ్రు చులు జీవిత సుఖాలు షకలకమగు

నవ వసంతం తలుపు తట్టు నడక కలగు


048..చదువు సమయపాలనలేని జపము లేల 

ఆచరణ లేని మాటలు అలల గాను 

విలువ కానరాని బతుకు విధిగ కలలు

నాలుక రుచులు పలికించు నటన కలలు


049..కనులు తెరచినా మనసున కళలు మెండు 

కనుల నిద్రనా కలలగా కదులు చుండు

కనుమరుగవని కథలన్ని కలసి దండు

చినికు లాతడిపి వెతలు చేష్ట గుండు


050..వేకువ బడిలోన వెలుగు వెతలు మార్చు

పాఠములు చెప్ప కిరణాలు పగలు తీరు 

విశ్వ తేజ వేల్పు కిరణ వినయ మార్పు

విచ్చెదవు విద్య వినయమ్ము విజయ నేర్పు


051..స్పష్టముగ తెలియనగు విజ్ఞాన మయ మ

నియడి విధి విధానమ్ముగా నిలయమగు మ

నియడి శోభ డనిత్యము నిత్య నియమ

పూర్వ పుణ్య కర్మ ఫలము పుడమి ప్రేమ


052..ధర్మ కళలన్ని పెరిగేను  ధరణి యందు

ఒకరికొకరు తొడగు నీడ ఓర్పు యందు

న్యాయ అన్యాయ మనునదే నాడి యందు

నైతికము గాను ధర్మమై నేస్త మందు

053..మంత్ర శక్తులు అనుకోగ  మాయ ఉండు 
యోగ శక్తులు సాధన యోగ్య మగుట   
యంత్ర మన్నది నిలకడ యనియు త్రిప్పు 
తంత్ర మన్నది లోకోక్తి  తత్వ బుద్ధి   

054.. సుఖము వెనుకనే కష్టము శుభము నిచ్చు  
గృహము లోనికి  వెలుగులు గొప్ప గుండు  
గ్రహము లన్నియు తిరుగుచు గోల యనకు  
దైవ పూజలు కల్గించు ధైర్య బుద్ధి  

055.. ముక్తి కలుగుట దారులు, ముఖ్య మగుట  
ప్రేమ పొందియు, కాలాను ప్రతిభ జూపు  
నిగ్రహమ్ముగా, జీవితపు నియమ కళలు  
పరచి, ఉపచార లక్ష్యము ప్రముఖ మనెను  
  
056.. ఆపదలురాగ బుద్ధికి అర్ధ మవదు  
సీత కోరగా బంగారు జింక కొరకు 
రాము నికల రాజ్యము ఇది రమ్య చరిత  
మనము ఆర్భాటమును చేసి మనసు మార్చు  
    
057.. చంకలో బిడ్డ ఉన్నను వెతికి నట్లు  
కంటి ముందున్న వస్తువు కాన నట్లు 
మంచి మాటలు చెవులకు ఎక్క నట్లు 
బుద్ది పెళ్ళాము ఆశకు బుద్ది చెప్పు  

058.. అద్దపు గదిలో కుక్కలా అదర బెదర  
కంది రీగలా శబ్దము కరకరకర  
తేనె టీగలా పొడిచియు త్రాగు చుండు 
పందిలా పిల్లలను కని పొర్లు చుండు 

059.. వెకిలి వేషము ప్రాణాల్ని తీయు చుండు  
గుబిలి పుట్టంగ గుర్రమే గుక్కు చుండు 
వావి వరుసలు లేకయు వాత పెట్టు 
దొడ్డి దారిన దొంగలా దౌడు చేయు  

060.. విత్తము కొరకు చెయరాని వింత పనులు 
మత్తు మగువకు చిక్కియు మాయ మొచ్చు 
విత్తు నాటినా దేవుడే దిక్కు ననుచు 
కత్తిలా బత్క లేకయు కదల గుండు 

061.. స్త్రీని బేరము పెట్టియు సీగ్ర బుద్ది  
స్త్రీల కోరిక తీర్చక వేచి ఉండు 
స్త్రీల ఆశలు అడియాశ చేయు చుండు 
స్త్రీల బతుకులు  వేదన తీవ్రతగను  

062.. వ్యక్తి బానిస కాదురా వ్యాధి అదియు   
ధైర్య సంపద కలిగియు దంచు చుండు  
వ్యక్తి  కోపము జలముపై వ్యాకరణము  
దేనురా, కాల మాయకు ధిక్కి ఉండు 

063.. చేత జలము నుండను లేదు చింత ఏల
బ్రతుకు దాహము తీరును బాధ ఏల 
జలము దేహముకు విధియు జపము ఏల 
జలము త్రాగి బ్రతక వచ్చు జాడ్జ్య మనకు      

064.. ప్రకృతి లో జల విన్యాస ప్రక్రియ జరుగు 
అన్ని వైపులా పదునుంచు ఆశయముకు   
పంట చేను తడిపి రైతు మేలు చేయు  
తరువులు ఎదుగుటకు వీలు తోడు నీరు

065.. యంత్ర భూతాలతో పాడి యాఁకలిగను   
పశువులుకు గడ్డి ఆహార పంట నీరు  
సూర్యుడు ఉదయాన్నె కళలు సూత్ర జలము     
పలక రించిట హృదయమై పలుకు బలము 

066.. దోపిడీ పరుగు జలము బోధ పడక   
చదువు నీడలో సేధ్యము జలము నడక 
ఎండ మావులు తరిమేసి ఎంచు నీరు 
కావ్యగతశబ్దార్థరసము కవిత బలము 

067.. రగులుతు కులుకై జలముల రమ్యత యగు   
రమ్య దాహమ్ము పిల్పేను రంగు మారు    
బ్రతుకున వెలుఁగై జీవన బంధ మగుట  
భాగ్య మంతయు నేర్పడి భాద్యతగుట 

068.. ఈ జగమ్మున మాయయె ఈశ్వ రేచ్ఛ 
బ్రతుకు వేదాంత భావము భాగ్య మౌను  
జీవ సారమింతేనయా  కీలక మగు 
కష్ట సుఖ కావడిని మోయు కామ్య మగుట 

069.. కుడి యడమల సరాగము కూల గుండ
ఎరుక నిశ్చలానందము ఏళ్ల వేళ
బ్రతుకు సుడిగుండమై తిర్గ భయము వలదు 
జీవితం ఎదురీదుటే స్థిరముగాను  
 
070..ఉప్పు కన్నీళ్ళు కట్టడి ఊసు వద్దు 
మబ్బు కన్నీళ్ళు పడగానె మనసు ముద్దు    
బ్రతుకు చన్నీళ్ళు వేణ్ణీళ్ళు బంధ హద్దు 
మనిషి మూన్నాళ్ళ జీవితం మాయ సద్దు

071..వినయమార్గోపదేశము వింత గుండ
కనిన చిత్ర విధి విచిత్ర కలల గుండ
తనివి తీరదు దేనికీ తలప గుండ
మనవి ఏదైన మనుగడ మనసు గుండె

072.. నిజముకే నీడ కరువగు నిత్య మందు
వింతది అబద్దము నిజము విజయ మొందు
ఈ అబద్దము ఆస్థిర ఊహ పలుకు
నిజము సత్య స్థిర పలుకు నింగి నేల

073..అం బలి ద్వేషి శుభమేను అర్ధ మేను
చింత కాయ శుభప్రద చెలిమి ధీర
కూర గాయ భయోత్పాత గుర్తు చేయ
ఆవు పాల నేయి ప్రియ ప్రేమ కృష్ణ

074..అక్షర తపస్వి మనసునే ఎంచలేవు
ఊహ నిజమౌను సత్యమై ఉన్న తమ్ము
ఓ మధురజ్ఞాన విజ్ఞాన ఓటమవని
ఓర్పు చూపు విద్య వినయ మోక్ష మౌను

075..చీకటంతయు నీవల్లె చేరి వగచె
బాసలన్ని యు నీవల్లె బదులు లేక
చిగురు ప్రేమైంది నీవల్లె చెప్ప లేను
మనసు తేజము నీవల్లె మంత్ర మాయె

076..చలన కన్నుల కన్నీరు చావలేదు
హేయ మనసుకు ఎక్కడ తావు లేదు
ఆశ కనుల జోడుకు దారి కొదువ లేదు
వేదన యని పలుకులోన విలువ లేదు

077..మేలు కొలుపులే మోహనా, మిన్న తలపు
లేదులే, ధ్వని కరుణయే ఈ పదాలు
చెవికి ఇంపు యగుటయేను, చేరు వగుట
ఉభయ ద్వందాల సేవలే ఉజ్వలమగు

078..కడలి పొంగులు  పయనము గట్టు వరకు
మనిషి పరుగులు సుఖముకై మట్టి నందు
స్త్రీలు ఊహల కదలిక స్వేచ్ఛ కొరకు
కాల చక్రము తిరుగును కలుసు కొనుచు

079..పువ్వు వికసించిగా నేత్ర పూజ్య మగుట
నారి నేత్ర కదలిక యే నాట్య భంగి
చూడ డెందమా నందము పూల వలెను
పూలు యే స్త్రీలు సున్నితంగాను నుండు

080..నింగి మేఘాల దుప్పటి నీడ గాను
ఇండ్ల తలపుల కదలిక ఇష్ట మౌను
ఉదయ కళ్ళు మూత యగుట ఊహ మారు
తేలివచ్చి పోవు కిరణ వెల్గు నీడ

081..కొంగలా ఎకాగ్రత నుంచి పోరు సలుపు
సింహము వలనే ధైర్యము స్వేచ్ఛ పోరు
కోడి లో నిబద్ధత చూపు వోడ కుండ
కాకి నమ్మదు ఎవరినీ కాల మందు

082..ఉట్టిమాట ఎట్టా అన ఉత్త ముండు
గట్టి పోటు పెట్టి యు గట్టు గాటు నాటు
ఒట్టు చుట్టచుట్టి యు మట్టు ఓర్పు కాటు
చెట్టు నాటునోట్లును పంచు చిరుత వేటు

083..నీలి గగనాన నెలరాజు నిలిపె జూపు
మగువ కురుల మల్లెలవైపు మాయ కైపు
ఘుమఘుమలు గగనమ్ము నే కమ్ముకొనియు
మన్మధుని వీక్షణ మగువ మనసు చెరచు

084..నల్లుల తలపు మగవారి నటన యదియు
ఆగ్రహం అవ మానము ఆశ పొగరు 
భాగ్య అక్రోశ శరఘాత భార మగుట
నిత్య హారతి కప్పుర నీడ గున్న

085..చరిత గతిమార్చవచ్చును చలన మగుట
బుద్ధి గమన వేగన్ని ఏ పూజ మార్చు
ద్రోహ బుద్ధి దాగనులేదు పోరు యున్న
మంచి మనసున చేరక మడత పడును

086..వంపులున్న యవ్వన చూపు వలపు ఏది?
దప్పి కొన్న కనుల చూపు మెరుపు ఏది?
బతుకు తోటలోన విరుల భాగ్య మేది?
కౌగిలింత సుఖము ఇచ్చు కాల మేది?

087..మనిషి భార్యేషణ మదిగా మనుగడయగు 
మనిషి పుత్రేషణ సుఖము మాయ కూర్చు 
మనిషి మద ధనేషణ వల్ల మచ్చ చేర్చు 
మనిషి అన్వేషణ బ్రతుకు మనసు వణకు

088.. ఎవరి హృదయ స్వరము వల్ల ఏల కదులు
ఎల్ల వేళల కాలము ఎదను తట్టు
వానలా కలసియు ఉండి వరద లవక
గాలిలా కలసి బ్రతుకు గాయమవదు

089.. కలము కలలన్ని తెలిపితే కాల మాయ
కనక బ్రతక గలుగుట యే కామ్య నిజము
లోకము నయన చూపులు కోప తాప
మదిన మహిమయే జీవితం మనుగడయగు

090.. యింత పాపంబు జగతిలో ఇఛ్ఛ నైన
గలదె నాపాప మిటు పండె గాక అయిన
ధరణి నీ మదికరుణ మాత్రంబు తప్పి
చెప్ప లేని కన్న కొడుకు చేర విధియు

091.. చెలియ శాకుంతల కలలు చేరు వాయె
పృద్వి రాజు ప్రేమ చిగురు పెళ్లి చేరి
సంగమ సుఖము పొందియే జారు కొనియు
గర్భవతి సతి గమనించ లేని రాజు

092.. చరణ పద్మము మీదియు చంద్రకాంతి
సిరులు మించిన గుణముయు శీతలమగు
మోహనా కృతి మీరగా మురువు యున్న
దేహమను దాహ మగుటయే తేన తీరు

093.. తియ్య నైనభాష మనసు తల్లి భాష
అక్షరాల పద కళల ల్లాంటి భాష
అమ్మలు మరిపించే ఆశయాల భాష
నిత్యమూ సుగం దాలుగా నియమ భాష

094..  బ్రహ్మ మతిలేని నాసృష్టి బంధ మణియు
గమ్య మెరుగని దారినే గళము విప్పె
అవని బ్రతుకులో చెడుగుడు ఆశ చూపె
గురువుగా విధాత తెలివి గుర్తు రాదు

095.. మర్మ మేమిది కాదులే మసక వెలుగు
బ్రహ్మ సృష్టియే విధి వ్రాత బంధ మగుట
అడగ లేని జీవమగుట అలక కాదు
తెలుసు కోలేని ఫలము యే తేట నీతి

096..  పెళ్లి తో కవిత్వము పుట్టు ప్రేమ కొరకు
జీవితం గాయ మయినను జపము కవిత
నిలువ నీడ కొరకు నిజ నియమ కవిత
బీదరికము లోన బ్రతుకుల గీత బోధ

097.. మంచు తెర విడిపోయినా మనుగడ గుట
పదపదమని ఉషోదయం పలుకరింపు
పక్షుల కువకువ గళము పగలు తెల్పు
గుడి బడిన గంట గణ గణ గుర్తు చేయు

098.. చెంచె లా అని పిలిచేను చేరి గిరిజ 
బిచ్చగాని భార్యవు నీవు పిలుపు లక్ష్మి
తండ్రి ఎవరు అని పలుకు చేరి గిరిజ 
నీటిలినుండి పుట్టావు నీవు లక్ష్మి